Muvozanatli deb tushuniladi. Ammo, har qanday iqtisodiy tizimning bunday holati hayoliydir

VI BOB.  ISTE’MOL, JAMG’ARISH VA INVESTITSIYA FUNKSIYALARI 
 
6.1. Iste’mol va jamg’arish, ularning grafiklari 
Uy  xo’jaliklarining  iste’mol  xarajatlari  (bundan  buyon  iste’mol  deb 
yuritiladi),  yalpi  talab,  yoki    YaIMning  yakuniy  iste’molga  ko’ra  tarkibida  eng 
katta  ulushga  ega  bo’lgan  komponentdir.  Shu  tufayli  ham  iste’mol  xarajatlariga 
ta’sir  etuvchi  omillarni,  uning  o’zgarish  qonuniyatlarini  o’rganish  muhim 
ahamiyatga ega. 
Uy xo’jaliklari tasarrufidagi daromadning  iste’mol qilinmasdan qolgan qismi 
ularning  jamg’armalarini tashkil  etadi.  Klassik  maktab vakillari  jamg’arish  hajmi 
foz  stavkasining funktsiyasi de qarashsa  J.M. Keyns uy xo’jaliklarining  iste’mol 
xarajatlari  va  jamg’arishlari    hajmini  belgilovchi  asosiy  omil    ularning  ishlab 
chiqarishda ishtirok etishdan olingan daromadlari deb hisoblaydi.  Yanada aniqlik 
kiritsakiste’sol va jamg’arish o’ajmini belgilovchi asosiy omil  uy xo’jaliklarining 
ishlab  topgan  daromadlari,  olgan  transfert  to’lovlari  va    to’lagan  soliqlari  bilan 
belgilanadigan  tasarrufidagi  daromadi  (DI  –  dispocable  income,  yoki  Yd  ) 
ko’rsatkichidir.  Makroiqtisodiy  nazariyada  iste’mol  va  jamg’armalar,  milliy 
daromad yoki shaxsiy daromadlarning funktsiyasi sifatida ham tadqiq qilinadi. 
Ma’lumki,  uy  xo’jaligi  tasarrufidagi  daromad  iste’mol  va  jamg’arish  uchun 
ishlatiladi.  Ya’ni,  qancha  ko’p  iste’mol  qilinsa,  shuncha  kam  jamg’ariladi  va 
aksincha.  Iste’mol  va  jamg’arish  o’rtasidagi  o’zaro  bog’liqlik  har  xil  daromadga 
ega bo’lgan shaxslarda bir xil emas: kam daromadga ega bo’lganlar, odatda, uning 
ko’proq  qismini  iste’mol  qilib,  kamroq  qismini  jamg’aradi,  lekin  daromadlari 
oshib borishi bilan bu nisbat jamg’arish foydasiga o’sadi. Bu bog’liqlikni gipotetik 
ma’lumotlar asosida ko’rib chiqamiz (2-jadval). 
                         

---

 
61 
 
      2-jadval