Muvozanat konstantasini hisoblash

Muvozanat konstantasini hisoblash.

Ideal gazlar aralashmasida boradigan kimyoviy reaksiya muvozanat konstantasi quydagi tenglama bo‘yicha aniqlanadi:

aA+vV= = = dD+sS
Bu yerda a,v,s,d- reaksiyada qatnashayotgan moddalarning stexiometrik koeffitsiyentlari.
A,V,S,D, quydagi ko‘rinishda
(4.1)
K_R- ximyaviy konstantaning muvozanati; R_A, R_V, R_S, R_D- Muvozanatdagi parsial bosim.
Muvozanat konstantasi faqat temperaturaga bog‘liq. Muvozanat konstantasini konsentratsiya Ci mol miqdori Ni, mollar soni ni, (ular o‘rtasidagi nisbatlarni xisobga olib) orqali xam ifodalash mumkin.
(4.2)
Kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasi kattalagini quydagicha xam olish mumkin.

(4.3)

Muvozanat konstantasi K_R,K_S,K_N quydagi nisbatlar bilan bog‘langan:

(4.4)

- reaksiya tenglamasiga ko‘ra gaz xoldagi moddalarning stixiometrik koifitsentlari boshlang‘ich va oxirgi farqqa asoslanadi.
Muvozanat konstantasi K_N umumiy bosimgm ga bog‘liqdir.
Agar
bo‘lsa u xolda,
(4.5)
K_R=K_S K_N
Bu shuni anglatadiki n= 0 bo‘lganda muvozanat konstantasining son ifodasi konsentratsiyani xar qanday ifodalashda xam bir xildir. Bu xolda muvozanat konstantasini hisoblash uchun berilgan xajmda muvozanat xolatidagi xamma moddalarning mollar sonini n_i bilish yetarlidir
(4.3) tenglamadan ideal eritmadagi kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasini hisoblashda fodalanish mumkin.
Geterogen reaksiyalar (gaz ko‘rinishidagi, toza qattiqmoddalar va suyuq faza) uchun muvozanat konstantasi gaz ko‘rinishidagi reagentlarninig parsial bosimlari bilan ifodalanadi, suyuq va to‘za qattiq fazalar aktivligi 1ga teng deb olinadi.
Masalan:
aA_t +vVg= sSg reaksiya uchun
(4.6)
Kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasini bevosita Gibss energiyalarining standart o‘zgarishi bilan hisoblash mumkin. Gibss energiyasi xolatning funksiyasini ifodalaydi, jarayonni o‘tkazish yo‘ligi bog‘liq emas bor yo‘g‘i sistemaning boshlang‘ich va oxirgi xolatlariga bog‘liqdir.
Gibss energiyasining standart o‘zgarishlarini bog‘laydigin tenglamaga, ma’lum bo‘lgan muvozanat konstantalari qo‘yiladi:
DG^o = - 2,303 RTlg Kp
Va uni nomalum konstantaga nisbatan yechiladi.