Muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

458 
 
29-MAVZU:1946-1991-YILLARDA BUYUK BRITANIYA VA 
FRANSIYA
 
REJA: 
1. Buyuk  Britaniya.  
2. Tashqi siyosati 
3. Fransiya. 
4.To‘rtinchi respublika va beshinchi respublika. 
5. Tashqi siyosat. 
Tayanch  iboralar:
 
Neokonservatizm,  eksport,  referendum,  leyboristlar,  dominion, 
konservator, To‗rtinchi respublika,
 
Beshinchi respublika
 
Buyuk  Britaniya.
  Buyuk  Britaniya  iqtisodiy  va  siyosiy  jihatdan  kuchsizlangan 
holda  urushdan  chiqdi.  Savdo  flotining  katta  qismi  yo‗qotildi,  mustamlaka  va 
dominionlardagi  obro‗siga  ham  putur  yetdi.  Mamlakatning  AQSHga  qaramligi  asta-
sekin  ortib bordi.  Keng ijtimoiy  o‗zgarishlar dasturini  e‘lon qilgan  leyboristlar parti-
yasi urushdan keyingi dastlabki saylovlarda g‗olib chiqdi. O‗z dasturini hayotga tatbiq 
qilib,  hukumat  iqtisodda  va  ijtimoiy  sohada  qator  islohotlarni  amalga  oshirdi.  Biroq 
leyboristlar  islohoti  kutilgan  natijalarni  bermadi.  Davlatning  moliyaviy  ahvoli 
og‗irligicha qoldi. Shunday iqtisodiy va moliyaviy og‗ir sharoitda mamlakat «Marshall 
rejasi»da ishtirok etishga qaror qildi. 1949-yil Buyuk Britaniya NATOga a‘zo bo‗ldi. 
1951-yili o‗tkazilgan saylovlarda konservatorlar g‗alaba qozondi. U. Cherchill yana 
bosh vazir lavozimini egalladi. Konservatorlar Buyuk Britaniyani 13 yil boshqardi. Bu 
davrda iqtisodning barqaror o‗sish sur‘atlariga erishishning iloji bo‗lmadi. 
Natijada  1964-yili  hokimiyatga  kelgan  leyboristlar  bir  qator  islohotlarni  amalga 
oshirdi.  Bu  aholining  turmush  sharoitiga  salbiy  ta‘sir  ko‗rsatdi.  1970-yillarga  Buyuk 
Britaniya  iqtisodiy  holatning  keskinlashuvi  bilan  kirib  keldi.  Jahon  iqtisodiyotida 
uning roli pasayishda davom etdi. 
1979-yilgi parlament saylovlari keskin siyosiy kurashlar ostida o‗tdi. 
Saylovchilar konservatorlarga ovoz berdi. Margaret Tetcher bosh vazir bo‗ldi. Ichki 
siyosatda  asosiy  e‘tibor  xususiy  tadbirkorlikni  rivojlantirishga  qaratildi.  Iqtisodga 
davlat  aralashuvini  kamaytirish  sari  dadil  qadamlar  tashlandi.  Soliqlar  kamaytirildi. 
Inflatsiyaga qarshi kurash bosh vazifa qilib belgilandi. 
1979  —  1990-yillar  Buyuk  Britaniya  tarixida  «Tetcher  davri»  nomini  oldi.  Bu 
davrda M. Tetcher hukumati Yevropada eng ko‗p ish o‗rinlari yaratdi. Umuman 1980-
yillar  Britaniya  iqtisodiyotida  chuqur  tizim  o‗zgarishlari  yuz  berdi.  Davlat  sektori 
qisqartirildi, uning sama- radorligi oshirildi. 
1990-yili M. Tetcher bosh vazir lavozimidan iste‘foga chiqdi. Uning o‗rniga ilgari 
moliya  vaziri  lavozimida  bo‗lgan  J.  Meyjor  keldi.  J.  Meyjor  hukumatning 
neokonservatizm siyosatini davom ettirdi.