Mutolaa madaniyati va ritorika

Alliteratsion ritm bir xildagi ohangdosh tovvushlarning takrorlanishi natijasida hosil bo‘ladi:

Bu yo‘llar

ko‘p qadim yo‘llardir...

Uzala tushgan cho‘l kabi sokit.

Ustidan

shabada esmagan

tiniq ko‘l kabi,

Og‘zi qon bir bo‘ri

yo oqsoq bir it:

Hayqirsa,

uvlasa,

Har tongda

bir dong deb

bong ursa,

dovullar...

(G‘afur G‘ulom.)

Anafora ritm-poetik asarlarning misralari boshida yoki prozaik asarlardagi gaplarning oxirida bir xil tovush, ohangdosh so‘z yoki iboralarning takrorlanib kelishidan hosil bo‘ladi. Masalan:

Ko‘m-ko‘k

Ko‘m-ko‘k

Ko‘m-ko‘k...

Ko‘klam quyoshidan

ko‘kargan qirlar

Po‘lat yag‘rinlarni

ko‘targan yerlar

ko‘m-ko‘k

(Hamid Olimjon)

Qora zulfing firoqida parishon ro‘zg‘orim bor,

Yuzingning ishtiyoqida ne sabru qarorim bor.

Labing bag‘rimni qon qildi, kuzumdin qon ravon qildi,

Nega holim yomon qildi, men andin bir so‘rorim bor...

(Bobur.)

Anafora ritmi-bir necha gapning sintaktik jihatdan bir xilda bog‘lanib kelishidan ham paydo bo‘ladi: