Mutlaq va nisbiy afzallik nazariyalari

alohida mamlakatlarning savdo oqimlarini ajratish;

bir guruh mamlakatlar o‘rtasidagi savdo oqimlarini ajratish;

mintaqalar o‘rtasidagi savdo oqimlarini ajratish;

Xalqaro savdoning aksariyat ulushi oqimlarining rivojlangan mamlakatlar guruhida yig‘ilganligi;

Jahonning yirik savdo imperiyalari bo‘lib AQSh, Germaniya va Yaponiya hisoblanadi

AQSh eksportining faollashuvi;

Yaponiya eksportining o‘sishi (birinchi navbatda, boshqa Osiyo mamlakatla- riga);

Janubiy Osiyo mamlakatlarida xalqaro savdoning faol rivojlanishi (ko‘proq Pokiston va Hindiston hisobiga);

Sharqiy Osiyo va qisman Lotin Amerikasi mamlakatlari xalqaro savdosining ustun darajada rivojlanishi (Yaponiyadan tashqari);

Markaziy va Sharqiy Yevropa davlatlari tashqi savdosining sekin rivojlanishi.


Xalqaro savdoning zamonaviy hududiy tarkibidagi o‘zgarishlar tendensiyasi quyidagilar orqali ifodalandi:

• 
  xalqaro savdoda bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlar ulushining saqlanib qolishi
  
• 
  xalqaro savdo asosiy qismining rivojlangan mamlakatlar guruhi ichida mujas- samlashuvi;
  
• 
  rivojlanayotgan mamlakatlar ulushining ortishi;
  
• 
  rivojlanayotgan va rivojlangan mamlakatlar o‘rtasida savdo aloqalari hajmi­ning ortishi;
  
• 
  o‘tish iqtisodiyoti mamlakatlarining xalqaro savdodagi pozitsiyasining zaifligi (rivojlangan mamlakatlar tashqi savdo aylanmasida 3,5 %, rivojlanayotgan mamlakatlar tashqi savdo aylanmasida 2,5 %).