Mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti pedagogika va psixologiyasi

yakkalanib qolish 
(hech kim seni tushunmaydi, sen bilan hech kimning ishi 
yo’qdek his qilish); 
-
ojizlik 
(hayotingni nazorat qila olmaysan, hammasi senga bog’liq emasdek his 
qilish); 
-
umidsizlik 
(kelajakdan hech qanday yaxshilik kutmaslik); 
-
o’zini ahamiyatsizdek his qilish 
(qadr-qimmati tahqirlangan, o’ziga past 
baho berish, biror masalani hal qilolmasligidan qayg’urish, o’zidan uyalish). 
Adabiyotlarda o’smirlar suitsidining turli sabablari yoritilganini uchratish 
mumkin: 
1.Shaxsiy hayotdagi mojarolar. 

---

11 
2.Yolg’izlik. 
3. Mohirlik bilan ta’sir etish. 
4.Javobsiz his-tuyg’ular. 
5.Nostandart moslashuv. 
6. Etnik an’analarning buzilishi. 
7. O’z joniga qasd qilish irsiyat bilan bog’liqligi. 
S.V.Borodin va A.S.Mixlinlar tomonidan quyida asosiy 4 ta suitsidal xulq-
atvor sabablar klassifikatsiya qilingan. 
Shaxsiy-oilaviy: 
-oilaviy mojarolar, ajralish (o’smir uchun ota-onaning ajralishi); 
-kasallik, yaqinlarning o’limi; 
-yolg’izlik, omadsiz sevgi; 
-jinsiy etilmaganlik; 
-atrofdagilar va boshqalar tomonidan haqoratlash, kamsitish. 
Sog’liqning holati: 
-psixik kasalliklar;
-somatik kasalliklar; 
-majruhlik. 
Jamiyatga qarshi xulq-atvor bilan bog’liq nizolar: 
-jinoiy javobgarlik xavfi; 
-sharmandalik yoki jazodan qo’rqish. 
Ish yoki o’qish bilan bog’liq mojarolar
. 
Moddiy va maishiy qiyinchiliklar. 
Boshqa sabablar. 
Bundan tashqari, suitsidning sabablari (o’lim oldi yozilgan xatda ko’rsatilgan 
sabablar) kamdan-kam hollarda suitsidning haqiqiy sabablariga to’g’ri keladi. O’lim 
oldi xatlarni tadqiq qilgan E.Shneydmanning ta’kidlashicha, ba’zilarini istisno 
qilganda, bu xatlar judayam to’g’ri ma’lumot bermaydi.