Mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti pedagogika va psixologiyasi

2-jadval 
SUITSIDAL XULQ-ATVOR PROFILAKTIKASI TUZILISHI 
 
Birinchi profilaktika 
Ikkinchi profilaktika
Uchinchi profilaktika 
Maqsad 
– 
jamiyatda 
suitsidal 
moyillik 
rivojlanishidan 
ogohlantirish 
Maqsad 
– 
suitsidal 
harakatlarning to’xtatilishi, 
yuqori 
darajadagi 
inqirozdan chiqarish 
Maqsad 
– 
yaqinlarini 
yo’qotgach, suitsidga qo’l 
urgan 
odamlarning 
reabilitatsiyasi 
Sub’ekt 
– 
ijtimoiy 
muassasalar, 
ommaviy 
axborot vositalari 
Sub’ekt – sog’liqni saqlash 
muassasasi tizimi 
Sub’ekt– sog’liqni saqlash 
muassasasi tizimi va ijtimoiy 
xizmat ko’rsatish 
Ob’ekt – hudud aholisi, 
yuqori 
suitsidal 
xavf 
guruhi 
Ob’ekt – yuqori darajada 
vahima va depressiyaga 
uchragan suitsidentlar 
Ob’ekt 
– 
suitsidentning 
atrofidagi 
yaqinlari, 
oila 
a’zolari 
Vazifalar: 
1.Alkogolizm, 
narkomaniya 
profilaktikasi. 
2.Suitsidal xavf guruhi 
diagnostikasi. 
3.Aholi o’rtasida vahima 
va depressiya darajasini 
muntazam 
monitoringini 
tashkil qilish. 
4. Oilaviy o’zaro aloqalar 
va 
ijtimoiy 
noxush 
profilaktika. 
5. Psixologik xizmatlar 
faoliyati haqida aholiga 
ma’lumotlar berish. 
Vazifalar: 
1.Suitsidologik 
muassasalar 
tarmog’ini 
tashkil qilish. 
2. 
Suitsidal 
inqirozga 
uchraganlar bilan ishlash 
uchun 
mutaxassislar 
tayyorlash. 
3. 
Yuqori 
parasuitsid 
xavfida diagnostika qilish. 
4.Antisuitsidal 
omillarni 
aniqlash 
va 
inqirozli 
tanglikdan chiqarish. 
5.Psixoterapiya 
texnologiyalarini 
takomillashtirish, 
Vazifalar: 
1.Reabilitatsion 
jarayonlar 
mexanizmini tashkil qilish. 
2. 
Tiklangan 
potentsial 
diagnostikasi “suitsid qurboni 
bo’lmaslik” 
(qulay 
reabilitatsiya omillari). 
3. Suitsidologning madaniyat, 
ishga 
joylash, 
ijtimoiy 
himoya doiralari xodimlari 
bilan o’zaro harakatlanish 
mexanizmini tashkil qilish. 
4.Oilaviy o’zaro aloqalarni 
yaxshilash. 
5. Kasbiy reabilitatsiya. 

---

52 
6. “Ishonch telefoni” va 
“Salomatlik 
telefoni” 
xizmatini rivojlantirish 
shuningdek, 
shaxsiy 
ko’rsatmalarni destruktiv 
korrektsiya qilish uslubi 
 
Bolalar va o’smirlar o’rtasida suitsidni to’xtatish va profilaktika qilish 
bo’yicha chora-tadbirlar tizimi: 
1.Bolalar va o’smirlarning rivojlanishida zamonaviy vaziyatlarni o’rganish, 
bolalikning ijtimoiy-psixologik muammolari mundarijasini tuzish, profilaktika 
ishlarining majmuaviy vazifalarini belgilash. 
Bolalar va o’smirlar o’rtasida suitsid profilaktikasi – bu belgilangan 
muammolarni echish bo’yicha bo’linmas jarayon hisoblanib, tashkiliy-uslubiy, 
shuningdek, ilmiy-tadbiqiy xususiyatga ega majmuaviy chora-tadbirlarni amalga 
oshirishga mo’ljallangan: 
-turli ixtisoslikdagi mutaxassislarning bolalarga yordam berishning yagona 
dasturini tashkil qilish bo’yicha kuchlarni birlashtirish; 
-muassasalarda yuzaga chiqqan muammolar bo’yicha shakl va uslublarni qayta 
ishlash va tatbiq qilishning turli ko’rinishlari; 
-bolaga psixologik-pedagogik madad berish bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqish 
va bolalikning ijtimoiy-psixologik muammolarini echishda pedagog va ota-onalarga 
yordam ko’rsatish; 
-turli tashkilot va muassasalar faoliyatidagi muloqot, dardning ko’payishi, 
xayol surish, qo’rquv va to’siqlarni olish, qiyin vaziyatlarda yo’l ko’rsatish 
qobiliyatining ortishi, turli dasturlar doirasida boshqa odamlarning xulq-atvorini tahlil 
qilish, o’qitish bo’yicha asosiy umumlashmalar; 
-bolaga yordam berish uchun tegishli markazlar yoki ta’lim tashkilotlaridan 
mutaxassislarni jalb qilish; 
-ommaviy axborot vositalari va boshqalardan keng foydalanish.