Mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

4-guruh 
 

---

 
75 
qo‗llash mumkin emas;  
-  tvorog  va  smetalarni  issiqlik  bilan  qayta  ishlanmagan  tabiiy  holda  qo‗llash 
mumkin  emas  (tvorog  zapekanka,  sirnik,  vatrushka  ko‗rinishida,  smetanani 
birinchi  ovqat  tayyor  bo‗lishiga  10  daqiqa  qolganda  qayla  sifatida  qo‗llash 
mumkin);  
-  sut  va  prostokvashani  tabiiy  holda,  shuningdek  tvorog  tayyorlash  uchun  qo‗llab 
bo‗lmaydi;  
- termik qayta ishlanmagan yashil no‗xatni;  
-  qiyma  go‗sht  qo‗shilgan  makaronlar,  go‗sht  va  tvorog  solingan  quymoqlar, 
okroshka,  pashtet,  baliqdan  tayyorlangan  farshmag,  quyma  taomlar(xolodes 
go‗shtli va baliqli);  
-ichimliklar, termik qayta ishlanmagan mors, kvas;  
-qo‗ziqorinlar;  
- tuxum bilan qovurilgan makaronlar, qovurilgan tuxum;  
-pirojniylar, kremli tortlar.  
Jamoat  ovqatlanish  tashkilotlari  xodimlari  quyidagi  shaxsiy  gigiena  talablariga 
amal qilishlari kerak:  
- ishga toza ust kiyim va oyoq kiyimda kelish;  
- ustki kyim-bosh va shaxsiy buyumlarni kiyim almashtirish xonasida qoldirish;  
- tirnoqlarni kalta qilib olib yurish;  
-  ish  boshlashdan  avval  qo‗llarni  yaxshilab  sovunlab  yuvish,  toza  sanitar 
kiyyimlarni  maxsus  ajratilgan  joyda  kiyish,  hojatxonaga  kirib  chiqqandan  so‗ng 
qo‗llarni sovunlab, imkoni bo‗lsa dezinfeksiyali sovunda yuvish kerak;  
- shamollash kasalliklari yoki ichakdagi buzilishlar sezilganda, shuningdek yiringli 
yaralar,  kesib  olish,  kuydirib  xolatlari  bo‗lsa,  ma‘muriyatga  xabar  berish  va 
davolanish uchun tibbiyot muassasastga borish;  
-  xodim  oilasidagi  oshqozon  ichak  infeksiyalari  to‗g‗risidagi  vaziyatlarni  aytish 
kerak. 
 
Maktab ozuqa bloklarida quyidagilar qat‘iyan man etiladi:  
- ovqat tayyorlash, pishiriqlar pishirishda taqinchoqlar taqish, tirnoqlarni lak bilan 
bo‗yash, sanitar kiyimlariga to‗g‗nog‗ichlar taqish;  
- ovqatlanish, ish joyida chekish. Ovqatlanish va tamaki chekish maxsus ajratilgan 
xonalardagina ruhsat beriladi.  
 
Har  kuni  ish  smenasi  boshlanishidan  avval  tibbiy  xodim  ishchilarning  tanasidagi 
ochiq joylarida yiringli yaralarning bor yoki  yo‗qligini tekshirib chiqadi. Terisida 
yiringli  kasalliklari,  kesilgan,  kuygan  joylari,  yaralari,  shuningdek  yuqori  nafas 
yo‗llari  katarasi  mavjud  bo‗lgan  shaxslar  boshqa  vazifalarni  bajarishga 
taqsimlanadi. Ko‗rik natijalari belgilangan formadagi jurnalga kiritib boriladi.  
 
Har  bir  ovqat  blokida  birinchi  tibbiy  yordam  ko‗rsatish  uchun  zarur  bo‗lgan 
aptechka bo‗lishi kerak.