Mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

O„ziga o„zi ishonch ustuni 

---

 
252 
―HA‖ – 2, 23, 34, 42, 46. 
―YO‗Q‖ – 38, 39, 41. 
0-2 ball – Siz o‗zingizni turli vaziyatlar va muammolarni hal qilishga qobiliyatsiz deb 
hisoblaysiz. 
3-6 ball – Ruhan tushmaysiz, lekin hamisha ham mustaqil va maqsadli emassiz. 
7-8 ball – Siz o‗ylagan narsangizni amalga lshira olishingiz uchun qobiliyat va  kuch-
quvvat yetarli. Sizdagi e‘tiqod faoliyatingiz muvaffaqiyatini ta‘minlashda hal qiluvchi omil 
bo‗lib hisoblanadi. 
O„zgalardan kutilayotgan munosabat ustuni 
―HA‖ – 1, 5, 10, 52, 55. 
―YO‗Q‖ – 32, 43, 44. 
0-2 ball – Siz o‗z ―Men‖ingizni salbiy baholash kutilmasiga tayyorsiz  
3-6  ball  –  Siz  atrofdagi  odamlarning  o‗zingizga  nisabatan  munosabati  fikri  va  xatti-
harakatini  tanqidiy  hamda  real  baholaydigan  odamsiz.  O‗zingizga  nisabatan  yo‗naltirilgan 
ichki harakatlaringiz sizning shaxsiy sifatlaringiz va xulqingizdan kelib chiqadi. 
7-8  ball  –  Siz  o‗z  ―Men‖ingizni  atrofdagilar  tomonidan  ko‗proq  ijobiy  baholanishni 
kutasiz.  Bu  holat  sizni  o‗z  ―Men‖ingizga  ijobiy  yo‗naltiradi  va  faoliyatingizni 
jadallashtiradi. 
O„zini o„zi qabul qilish ustuni 
―HA‖ – 12, 18, 23, 47, 48, 54. 
―YO‗Q‖ – 21. 
0-2  ball  –  O‗zingiz  butun  borlig‗ingiz  bilan  o‗zingizga  yoqmaysiz.  O‗z  shaxsiy  va 
kasbiy sifatlaringiz ustida o‗ylab ko‗rishingiz hamda ishlashingiz zarur. 
3-5  ball  –  O‗zingiz  haqingizdagi  fikrlaringizda  qarama-qarshiliklar  mavjud. 
O‗zingizning ―Men‖ingizda ishda sizga ma‘qul va nima noma‘qul ekanligini aniqlang. O‗z 
―Men‖ingiz  ustida  ishlashingiz  o‗zingizga  nisbatan  ijobiy  munosabatni  shakllanishga  olib 
keladi. 
6-7  ball  –  O‗zingizni  komil  shaxs  sifatida  qabul  qilish  mezoningiz  yetarli  darajada 
yuqori.  Bu  o‗zingizdagi  ichki  imkoniyatni  ro‗yobga  chiqarish  ehtiyojingiz  borligini 
ifodalaydi va o‗z ―Men‖ingizga nisbatan ijobiy munosabatingizni qo‗llab quvvatlaydi. 
O„ziga o„zi rahbarlik qilish ustuni 
―HA‖ – 50, 57. 
―YO‗Q‖ – 25, 27, 31, 35 36. 
0-2  ball  –  Siz  o‗zingizga  aytishingiz  zarur:  ―Afsuski,  meni  aytgan  so‗zim  aynan 
shunday xatti-harakat qilishimni bildirmaydi‖. 
3-5  ball  –  Siz  muvaffaqiyat  faoliyatingizdagi  ma‘lum  izchillikni  ta‘minlovchi  ichki 
mutanosiblik orqali erishasiz.  Shunga  qaramay, sizning  ―Men‖ingizda  ba‘zi bir psixologik 
kelishmovchiliklar talay mavjud. Ehtimol, bunga xulqingizda har doim izchillik bo‗lmasligi 
va uni yetarli nazorat qilish imkoni kamligi rejalarning real emasligi sababdir. 
6-7  ball  –  Sizda  shaxsiy  faoliyatingizda  izchillik,  o‗z  qobiliyatingiz  va 
imkoniyatlaringizga ishonch, o‗zingizni tushunish, o‗zingizni nazorat qilish yetarli darajada 
mujassam. 
O„zini o„zi ayblash ustuni 
―HA‖ – 3, 4, 9, 11, 16, 24, 45, 56. 
0-2  ball  –  Sizda  o‗zingizga  hech  qanday  tanbehingiz  yo‗q.  O‗zingizdan  ko‗nglingiz 
to‗qligi  tufayli  sodir  bo‗layotgan  hodisalarga  javobgarlikni  soqit  qilishni  va  uni  tashqi 
omilarga yuklashga keltirib chiqaradi. O‗zingizga tanqidiy qarashga harakat qiling. 

---

 
253 
3-6  ball  –  Sizni  har  doim  ham  o‗zingizdan  ko‗nglingiz  to‗lavermaydi  va  bu 
ruhiyatingizga  mos  tushadi.  Ko‗pincha  odamda  o‗zini  o‗zi  baholash  ziddiyatlaridan  iborat 
bo‗ladi.  Shuningdek,  siz  o‗zini  psixologik  himoya  qilishning  yo‗li  bo‗lmish  o‗z  aybini 
e‘tirof etishdan tashqi omillar orqali o‗zini oqlashdan xoli emassiz. 
7-8  ball  –  Siz  o‗zingizni  tanqid  qilasiz,  vijdonlisiz,  o‗zingizni  kamsitishga,  ―aybdor‖ 
deb his qilishga, o‗zingizga tanbeh berishga moyillik bor. Bu holat o‗z imkoniyatlarini past 
baholashni vujudga keltiradi va har doim ham sizning faoliyatingizga ijobiy ta‘sir etmaydi. 
O„z-o„ziga qiziqishini ifodalash ustuni 
―HA‖ –17, 20, 33. 
―YO‗Q‖ – 26, 30, 49, 51. 
0-2 ball – O‗zingiz uchun qiziqarli emassiz, ko‗pgina shaxsiy xussiyatlaringizni va ish 
sifatlaringizni  salbiy  baholaysiz.  Bu  esa  boshqalarga  ham  qiziqarsiz  bo‗lishingizga  olib 
keladi. 
3-5  ball  –  Atrofingizdagi  odamlar  uchun  ham,  o‗zingiz  uchun  ham  ma‘lum  darajada 
qiziqarlisiz.  Sizda,  shaxsiy  xususiyatlaringizdan  va  ishchanlik  sifatlaringizdan  qoniqmaslik 
bor.  Bu  kamchiliklaringiz  ustida  ishlash  va  o‗zingizga  tanqidiy  munosabatda  bo‗lishingiz 
o‗zingizni takomillashtirishingzni asosiy yo‗lidir. 
6-7  ball  –  Sizni  ―Men‖ingiz  bezovlantiradi.  O‗zingizga  qiziqish  yuksak  darajada 
rifojlanib o‗ziga bino qo‗yishga aylangan. Umuman olganda, bu yomon emas, agar ushbu 
faoliyatni amalga oshirish jarayonida namoyon bo‗ladigan yuqori darajadagi mahorat bilan 
uyg‗unlashsa. Insonparvarlik va faoliyatingizdagi nazokat siz uchun foyda keltiradi, xolos.  
O„zini o„zi tushunish ustuni 
―HA‖ – 53. 
―YO‗Q‖ – 6, 8 13, 15, 22, 40. 
0-2  ball  –  Sizda  aniq  izchillik,  yorqin  tasavvurlar,  hislar  va  g‗oyalar  yo‗q.  O‗zingiz 
bilan yomon munosabatdasiz. 
3-5 ball – O‗zingiz bilan yuqori darajada  kelishasiz deb aytib bo‗lmaydi. Lekin sizda 
o‗zini  tushunmaslik  namoyon  bo‗lmaydi.  O‗zingizga  ijobiy  munosabatni  quvvatlash 
taktikasi sizni hayotingizda hokimlik qaladi. 
6-7 ball – Siz o‗zingiz bilan kelishgan holda yashaysiz. 
Shunday qilib, sizni to‗plagan yig‗indingiz quyidagi raqamni tashkil qilsa: 
0 balldan 52 ballgacha – bu ko‗rsatkich o‗zingizga salbiy munosabatda ekanligingizni 
bildiradi. Bu holat nisbatan barqaror bo‗lgan, ozmi-ko‗pmi darajada anglangan, individning 
o‗zi  haqidagi  tasavvurlarining  takrorlanmas  tizimi  sifatida  his  qilingan  ―Men 
konsepsiyasi‖ni salbiy yo‗nalishda namoyon bo‗lishiga ta‘sir qiladi. Vaholanki, atrofdagalar 
o‗zaro  ta‘siingiz  va  o‗zingizga  munosabatingiz  shakllanadi.  ―Men  konsepsiyasi‖  ichki 
qarama-qarshiliklardan  xoli  bo‗lmagan  shaxsiy  ―Men‖ining  yaxlit  obrazidir  (A.Petrovskiy, 
M.Yaroshevskiy). 
Salbiy  ―Men  konsepsiya‖siga  ega  bo‗lgan  odamlar  ―ortiqcha  vahimaligi,  tez  xafa 
bo‗lishi,  o‗zini  kamsitishga  va  e‘tirof  etishga  moyilligi  bilan  ajralib  turadilar;  ular  uchun 
muloqot  bilan,  ijtimoiy  va  hissiy  masalalar  bilan  bog‗liq  bo‗lgan  qiyinchiliklar 
xarakterlidir‖ (R.Berns). 
Yuqorida bayon qilinganlar ularning rahbarlik faoliyatiga salbiy ta‘sir o‗tkazmay iloji 
yo‗q.  
53 balldan 105 ballgacha – bu ko‗rsatkich rahbarning ―Men konsepsiyasi‖ni va o‗ziga 
munosabatning  ijobiy  ekanligini  ko‗rsatadi.  Atrofingizdagilar  orasida  siz  yetarli  darajada 
obro‗lisiz.  Qo‗l  ositingizdagilar  sizni  uzoq  vaqtgacha  unutishmaydi.  Xodimlaringiz 
xotirasida  shunday  qiyofada  saqlanib  qolasi:  ―Ha,  bizning  rahbarimiz,  haqqoniy,  rahmdil 

---

 
254 
edi,  xizmatkorlariga  g‗amxo‗rlik  qilardi‖,  ―U  o‗z  ishini  yaxshi  biladi,  odamlarni  yaxshi 
qabul qilardi. Ko‗tarinki ruhni saqlab qolardi‖, ―Uning muhitida iliq, yoqimli sharoit bo‗lib, 
hamma  qiziqib  ishlardi‖,  ―Bizni,  deb  u  juda  ko‗p  tanbeh  eshitardi,  biz  uni  tushunardik  va 
o‗zimizni  tuzatishga  harakat  qilardik‖,  ―U  bekorchilarni  yoqtirmasdi  va  kamdan-kam 
(o‗zidan  chiqardi)‖  va  hokazolar.  Odatda,  xizmatchilar  bilan  muhmala  qilishni  biladigan 
bunday  menejer  obrao‗li  bo‗ladi.  Shu  bilan  birga  egiluvchanlikni  va  eksperiment 
o‗tkazishga  bo‗lgan  qiziqishni  mustahkamlash  maqsadga  muvofiq  bo‗lib,  bu  o‗ziga  ijobiy 
munosabatni va o‗zini haqqoniy baholashni mustahkamlaydi. 
106  balldan  134  ballgacha  –  menejerning  ―Men  konsepsiyasi‖  va  o‗ziga  munosabati 
juda yuqori. Turgan gap, bunday rahbarlar o‗z xulqi va faoliyati natijalari ijobiy bo‗lishiga 
ishonadilar. Lekin har doim ham shunday emas. O‗zingizni yuqori idrok etishingiz tufayli 
tobe  kishilar  kamsitilishi,  uyaltirilishi,  ularda  o‗ziga  ishonchni  yo‗qotishi  mumkin.  ba‘zan 
o‗ziga  yuqori  baho  beradigan  rahbarlar  loqaydlikni  namoyon  qilib,  haddan  tashqari 
hukmronlikni  yaxshi  ko‗radilar.  Shunday  qilib,  menejerning  o‗ziga  yuqori  baho  berishi 
xizmatchilar  ―Men  konsepsiyasi‖ning  salbiy  bo‗lishiga  olib  keladi.  Balki  o‗zingizga 
nisbatan  talabchanlikni,  hurmatni,  ichki  kelishuvchanlikni  bo‗shashtirmay  mahorat 
darajasini  egallagandirsiz,  qo‗l  ostidagilaringizni  ham  imkoniyat  va  bilimlarini  to‗g‗ri 
baholashga va ularni muvaffaqiyatga, ijobiy ―Men konsepsiyasi‖ga undang