Mustaqillikning taraqqiyot yo‘li mamlakatimizda fan rivoji uchun keng imkoniyatlar yaratdi

optimizm,

 

agnostitsizm

 va 

skeptitsizm

.  

Optimistlar

 

dunyoni  bilish  mumkinligini  ta’kidlaydilar,

 

agnostiklar,

 

aksincha,  buni  rad 

etadilar

 (I.Kant – «narsa o‘zida»). 

Skeptiklar

 

dunyoni bilish mumkinligini inkor etmaydilar biroq 

bilimning haqiqiyligiga shubha bildiradilar.  

Bilimga  chanqoq  bo‘lgan,  bilishga  harakat  qilayotgan  odam 

optimist:

  «Men  buning 

nimaligini  bilmayman,  biroq  bilishga  umid  qilaman»,  deydi. 

Agnostik  esa,

  «Men  buning 

nimaligini  bilmayman  va  hech  qachon  bila  olmayman»,  deb  ta’kidlaydi.  YUzaki 

skeptitsizm

, 

ko‘r-ko‘rona fanatizm kabi, dunyoqarashi tor odamlarda ko‘p uchraydi. F.Laroshfuko ta’biri bilan 

aytganda, kaltabin odamlar odatda o‘z dunyoqarashi doirasidan chetga chiqadigan hamma narsani 

qoralaydi. Biroq oqilona darajadagi skeptitsizm foydali va hatto zarur. 

 

Metod  (yunon.  metods  —  usul)  keng  ma’noda  yo‘l,  ijodiy  faoliyatning  har  qanday  shakli 

kabi ma’nolarni anglatadi.  

Metod  u  yoki  bu  shaklda  ma’lum  qoida,  tartib,  usul,  harakat  va  bilim  mezonlarining 

yig‘indisi

  hamdir.  U  tamoyillar,  talablar  tizimi  bo‘lib,  sub’ektni  aniq  vazifani  bajarishga, 

faoliyatning shu sohasida ma’lum natijalarga erishish sari yo‘naltiradi. U haqiqatni izlashda vaqt, 

kuchni tejaydi, maqsadga eng yaqin va oson yo‘l bilan etishishga yordam beradi. 

Har  qanday  metod  muayyan  nazariya  asosida  yaratiladi  va  tadqiqotning  zaruriy  sharti 

sifatida namoyon bo‘ladi. Har bir metodning samaradorligi uning chuqur mazmun va mohiyatga 

egaligi, nazariyaning fundamentalligi bilan asoslanadi. O‘z navbatida, metod mazmuni kengayib 

boradi,  ya’ni  bilimning  chuqurlashishi  va  kengayishi,  tajribaga  tatbiq  etilishi  bilan  metodning 

ko‘lami ham o‘zgaradi.