Mustaqillikka erishgan О‘zbekiston Respublikasi dunyoda о‘z mavqiyega EGA bо‘lishning yangi ijtimoiy iqtisodiy rivojlanish davrini boshdan kechirmoqda

Yaxlit burg‘ilash burg‘ilari va parrakli burg‘ilar.
Hozirgi paytda ikki parrakli (2l) va uch parrakli (3l) yuqori qismi qulf rezbali burg‘ilari bо‘lib burg‘ilash tizmasi yoki tub dvigateli bilan biriktiriluvchi, pastki qismidagi ikki va uch parraklar bir biri bilan 180 va 120 burchak ostida joylashtirilgan bо‘ladi (1-rasm).
Ikki parrakli (2l) dolota bir-butun, uch parrakli (3l) dolota esa payvandlangan holda tayyorlanadi. Shtampali parraklar butun korpusga bir-butun tegib turish konturi bо‘yicha payvandlanadi. Parrakli dolotalarning zamonaviy konstruksiyalariga, ikki va uchta yuvuvchi teshiklar о‘rnatilgan bо‘lib, burg‘ulash tizmasidan yо‘naltirilgan yuvuvchi suyuqliklarini tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri quduq tubiga yetqazib beradi. Dolotalarning teshiklari oralig‘i 2/3 R kattalikda parmalanadi. Yuvuvchi teshiklarning bunday teshilishi, undan keladigan suyuqliklar parraklar harakatining oldi qismiga tushib, quduq tubidagi maydalangan jinslarni tozalashga imkoniyat yaratadi. Shu bilan birgalikda parraklar yuvilib turadi va yopishgan zarrachalarni xam quduq tubidan uzoqlashtiradi.

6.2. – rasm Ikki parrakli burg`i a) yuqorida yuvuvchi b) pastki qismidan yuvuvchi

6.3. – rasm Ikki va uch parrakli burg`ilar va maxsus mo`ljallangan burg`ilar.
a) uch parrakli b) ikki parrakli s) ikki parrakli (baliq dumli shaklli) d) kesib parchalovchi turkumidagi e) Frezerli turkumidagi


6.3. Olmos burg‘ilar va olmos kirgizmali sintetik polikristal armaturalangan burg‘ilar.
Tog‘ jinslarini mayda kesib yemiruvchi tabiiy va sun’iy olmosli burg‘ilar katta chuqurliklarda (2500-3000 m) qо‘llaniladi. Bu burg‘ilar bilan kam va о‘rta abraziv о‘rta qattiqlikdagi xamda qattiq jinslar) oxaktoshlar, agrillitlar, zich gillar, gili qumtoshlar, mergellar, dolomitlar, angidritlar, slanetslar va shu kabilar) burg‘ilanadi. Bunday jinslarda sharoshkali burg‘ilarni о‘tishi 5-15 metrni tashkil etadi.
Olmosli burg‘ilar 140, 159, 188, 212 va 267 mm diametrda (9-jadval) ikki modifikatsiyada tayyorlanadi: DR (8a-rasm), DT (8b-rasm), DK (8v-rasm) turidagi va DI (9-rasm) turidagi burg‘ilar.
Olmosli burg‘ilar va burg‘ilash boshchalarini tayyorlash uchun 0,001-0,34 karat donali (1 karat 1000 dan 3 donagacha) olmoslar qо‘llaniladi.
Olmos burg‘ilar tik va qiya yо‘nalgan qurilmalarni qumoq tosh, dolomit, oxaktosh va boshqa tog‘ jinslarni sharoshkali burg‘ilarda burg‘ilaganda samaradorlik tushib ketganda burg‘ilash uchun mо‘ljallangandir.
Olmos burg‘ilar tо‘g‘ri qо‘llanilganda quyidagi samaraga erishiladi:

• 
  yuqori reysli burg‘ilash tezligi;
  
• 
  tushirish-kо‘tarish jarayonlarini qisqarishi;
  
• 
  vositalarni tejash;
  
• 
  tik quduqlarni burg‘ilashda egrilikni kamaytirish.
  

Olmos burg‘i xam parrakli burg‘i kabi mustaqil harakatlanuvchi qismlarga ega emas. U fasonli almazli ishonchli kallakdan tuzilgan bо‘lib, u kukun shaklidagi quyma qattiq materialdan bajarilgan bо‘lib, pо‘lat korpusi biriktiruvchi qulfak rezba bilan ta’minlangan.

1.