Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

10-
 
masala 
 
Ekspress jurnali dekabr oyida Nemislarning yirik “Henkel” zavodi 
mahalliy “Pemos” kir yuvish kukuni zavodini arzon narxda sotib olganligini 
e’lon qildi. “Pemos”ning ilgarigi egasi Alfabank korxona- ning aksiyalarini 
1015 mln.dollarga sotdi (haqiqiy summa oshkor qilinmadi). “Pemos”zavodi 
eng yirik kir yuvish kukunini ishlab chiqaradigan zavod bo‘lib, uninig 
Rossiya bozoridagi hissasi 16 % ni tashkil etadi. Rossiya ishlab 
chiqaruvchilari o‘rtasida eng yirik korxona. Procter end Gamble va 
Henkelning hissasi hisobida 1966–yili banrotga tushayotgan zavodni 
Alfabank sotib oldi. Ammo nochor holatdan chiqara olmasdan kimga 
sotishni o‘ylashga tushdi. 1998 – yil avgust oyidagi defolt bilan bog‘liq 
krizisdan so‘ng ushbu zavod Rossiya lideriga aylandi. “Ekspert” jurnali 

---

328 
korrespondentining savollariga, ya’ni 
«Pemos» tovar markasining qiymati bitim qiymati ichiga kirish haqidagi 
savoliga ilg‘or menejerning javobi yo‘q kirmagan. Bizning fikrimizcha, 
“Pemos”ning to‘laqonli brendi yo‘q. Uni shakllantirish va siljitish 
bo‘yicha hech kim maxsus turda shug‘ullanmadi. Brendni shakllantirish 
(kapital ham yuqori) sarmoya talab va riskli jarayon. Reklamaga juda katta 
xarajat qila turib, u real turda savdoni qanchaga ko‘targanini hech kim 
bilmaydi. Quyidagi savollarga javob berib vaziyatni baholang. 
A)
Rossiya kir yuvish kukuni bozorida “Pemos” zavodi qandayraqobat 
pozitsiyasini egallaydi? 
B)
Nega 1998 yildagi krizis “Pemos” kir yuvish vositasini Rossiya 
bozorida mashhurlikka olib keldi? 
V) “Pemos” tovar markasini brend hisoblasa bo‘ladimi? 
11-
 
masala 
 
Yaqin kungacha Levistrauss firmasi narxi davlat tomonidan firma 
tovarlarini soxta modellari “Levis” markasida chiqarilayotgani haqida 
xavotirda edi. Firma 2 ta muammo bilan to‘qnashdi? 
A)
o‘ta past sifat, juda mashhur markaning imijini yerga urayotgani. 
B)
kelajakda sotuv hajmining tushib ketish ehtimoli. 
Sizning fikringizcha, firma yuqoridagi muammolarni yechishda qanday 
qaror qabul qilishi kerak?