Mustaqill ish

Elektr filtrlar

Radiotexnika, avtomatika, telemexanika va elektr aloqa qurilmalarida chastota diapazoni keng bo‘lgan signallardan bitta yoki bir nechta chastotali signallarni ajratish kerak bo‘lib qoladi. Bu amallar elektr filtrlar yordamida bajariladi. Bunda o‘tish kengligi deb ataluvchi diapazondagi signallar susaymasligi, tutish kengligi deb ataluvchi diapazondagi signallar esa belgilangan sathgacha susayishi kerak bo‘ladi.

Qanday chastotali signallarni o‘tkazishiga qarab filtrlar quyi chastotali, ( diapazondagi signallarni o‘tkazadi), yuqori chastotali (), polosali (), to‘suvchi ( va  chastota diapazonidagi signallarni o‘tkazib,  diapazonda o‘tkazmaydi).

Sxemasining turiga ko‘ra T – simon, П – simon va Г – simon filtrlarga, T – va П – simon sxemalar (7.4-rasm) parametrlariga ko‘ra va  filtrlarga bo‘linadi. Elektr filtrlari elementlarining turiga qarab reaktiv (faqat reaktiv elementlardan iborat bo‘lib, ko‘pincha  filtrlar deb ataladi), noinduksion (kondensator va aktiv qarshilikdan iborat bo‘lib, ko‘pincha  - filtrlar deb ataladi) va pyezoelektrik (asosan kvars plastinalardan iborat) filtrlarga ajratiladi.

–filtrlarda bo‘ylama va ko‘ndalang elementlar qarshiliklarining ko‘paytmasi o‘zgarmas bo‘lib, chastotaga bog‘liq bo‘lmaydi, ya’ni .

– filtrlarda yuqorida qayd etilgan ko‘paytmalar o‘zgaruvchan bo‘lib, chastotaga bog‘liq bo‘ladi, ya’ni .

Elektr filtrlar elementlarining o‘zaro ulanishlariga, alohida elementlarining soniga va boshqa belgilariga ko‘ra ham klassifikatsiyalanishi mumkin.

2. Tarixi

Elektron filtrlarning eng qadimgi shakllari - faqat qarshilik va kondansatör yoki qarshilik va induktorlar yordamida qurilgan passiv analog chiziqli filtrlardir. Ular RC va RL bitta kutuplu filtr sifatida ma'lum. Biroq, bu oddiy filtrlar juda cheklangan foydalanishga ega. Multipolli LC filtrlari javob formatini, tarmoqli kengligi va o'tish bantlarini ko'proq nazorat qiladi. Ushbu filtrlardan birinchi bo'lib 1910 yilda Jorj Kempbell tomonidan ixtiro qilingan k doimiy k filtrlari bo'lgan. Kempbellning filtrsi uzatish liniyasi nazariyasiga asoslangan narvon tarmog'i edi. Otto Zobel va boshqalar tomonidan ishlab chiqilgan filtrlar bilan birgalikda bu filtrlar tasvir parametrlari sifatida tanilgan. Ikkinchi jahon urushi davrida tarmoq sintezi sohasida asos solgan Vilgelm Kauer tomonidan ilgari surilgan muhim qadam bo'ldi. Cauerning nazariyasiga ko'ra, ba'zi bir chastotali funksiyalarga to'g'ri keladigan filtrlar qurilishi kerak edi.

3.