Mustaqil ishi “telekommunikatsiya texnologiyalar va kasb ta’limi”

registrlardan
tashkil topgan.

Registr-ma‘lumotlarni ikkilik shaklida vaqtinchalik saqlab turish uchun mo‘ljallangan qurilma. Har bir
registr o‘z navbatida triggerlardan tashkil topgan. Trigger-bu kichik kondensator bo‘lib, u elektr toki bilan
zaryadlangan holda 1 ni , aks holda 0 ni ifodalaydi.

Registrdagi triggerlarning miqdori Kompyuterni necha razryadli ekanini bildiradi. Registrlar-bu
yacheykalar deb xam yuritiladi. Bu yacheykalarning xar bir razryadida bir bit axborot joylashadi ya‘ni 0 yoki

Razryadlar soni deganda bir vaqtda qayta ishlanadigan ikkilik razryadlar soni tushiniladi.

Qurilmalar nazoratchilari (bu kontrolerlar, adapterlar, elektr manbai bilan ta‘minlash bloki). 

Yumshoq disk qurilmasi (FDD-Floppy Disk Driver) 

Qattiq disk qurilmasi (HDD-Hard Disk Driver) 

Faqat o‘qish uchun mo‘ljallangan lazer disk qurilmasi (CD-ROM Compact Disk Read Only Memory), 
shinalar, modem va boshqa qurilmalardan iborat. 

Sistema blokiga uning parallel (LPT) va ketma-ket (COM) portlari orqali ko‘plab tashqi qurilmalarni

ulash mumkin. 

Ular mos ravishda LPT1, LPT4 va COM1 – COM3 deb nomlanadi. Odatda LPT portga printer va COM 
portga faks-modem, sichqoncha va boshqa qurilmalar ulanadi. 

---


Monitor. Monitor (displey) Kompyuterda matn va grafik ma‘lumotlarni tasvirlash
ko‘rish uchun ishlatiladi. Monitorlarning har xil ko‘rinishlari mavjud, ya‘ni ular
o‘zidan chiqaruvchi past radiatsiyali (Lowe radiation) so‘zlarini uchratish
mumkin.Shuning uchun inson organizimiga tas‘iri juda kam miqdorda bo‘lgan 17-
21 dyuymli SVGA (Super Video Grafic Adapter-ya‘ni katta video grafik adapter) 
monitorlar ishlab chiqarilmoqda.

Tasvirlash qobiliyati ekranning gorizontal va vertikal nuqtalar soni bilan
beriladi. Masalan: 14 dyuymli Kompyuterlarda tasvirlash qobiliyati 800 x 600, 15 
dyuymli monitorda 1024 x 768, 17 dyuymli monitorda 1280 x 1024 va 21 dyuymli
monitorda 1600 x 1200. Bundan tashqari ularning yana bir xususiyati piksellar
sonining kata kichikligidir. Tasvirlash qobiliyati 800 x 600 ga teng bo‘lgan
monitorlarda piksel 0,31 mm ga , 1024 x 768 ga teng bo‘lgan monitorlarda esa
piksel 0,28 yoki 0,25 mm teng bo‘lishi kerak. Monitorning tez ishlashi adapterga
bog‘liq. Matn rejimida monitor tez ishlaydi, grafik rejimda sekinroq ishlaydi. 
Ularni tez ishlashini o‘rnatish mumkin. 

---


Modem
. Kompyuter telefon tarmog‘i orqali axborot almashish maqsadida ishlayotganida, 
telefon tarmog‘idan olingan signalni qabul qiluvchi va uni raqamli axborotga aylantiruvchi
qurilma kerak bo‘ladi. Qurilmaning kirishida axborot modulyatsiya qilinadi, chiqishida esa
demodulyatsiyaga uchraydi, shundan modem nomi kelib chiqqan. Modemning asosiy
vazifasi Kompyuterdan kelgan signalni telefon tarmog‘i ish chastotasi diapozoniga mos
chastotadagi elektr signaliga aylantirib berishdan iborat. Bu tarmoqning akustik kanalini
modem quyi va yuqori chastota yo‘laklariga ajratadi. Quyi chastotali yo‘lak ma‘lumotlarni
uzatishda, yuqori yo‘lakli chastotalar esa qabul qilish uchun qo‘llaniladi. IBM 
rusumidagi Kompyuterlarni ishlab chiqaruvchi firmalar: 
