Mustaqil ishi sxemaning asosiy passiv elementlari (rezistorlar, induktivlik g‘altaklar, kondensatorlar)ning belgilanishi va xususiyatlari

Elektr davri tushunchasi ... Elektr davriElektr simlari bilan o'zaro bog'liq bo'lgan ishlab chiqaruvchi, qabul qiluvchi va yordamchi qurilmalar to'plamidir. Elektr zanjirlarining barcha elementlarini uch guruhga bo'lish mumkin: elektr energiyasini qabul qiluvchilar (passiv elementlar), elektr manbalari (faol elementlar) va elektr energiyasini manbalardan iste'molchilarga uzatish uchun elementlar.
Elektr sxemalari. Elektr zanjirlari (CHP) nazariyasida ular haqiqiy elektr zanjirlari bilan emas, balki ular bilan ishlaydi sxemalar.
Elektr diagrammasiHaqiqiy zanjirda yuzaga keladigan hodisalarni hisobga oladigan idealizatsiya qilingan elementlar bilan elektr zanjirining grafik tasviri.
Elektr funktsional diagrammalar qurilmaning ishlash printsipini ochib beradi.
Yordamida elektr diagrammalar sxemaning elektr elementlarini o'rnatish (ulanish) tuzilishini aks ettiradi.
Elektr zanjirlari elementlarini almashtirish sxemalari. Asosiy elektr zanjirlaridan tashqari, ular mavjud teng zanjirlar, unga ko'ra matematik tenglamalar, elektr va energiya jarayonlarining tavsiflarini tuzish eng qulaydir. Ekvivalent mikrosxemalar va sxemalarning sxematik diagrammasi orasidagi farq shundan iboratki, sxematik diagrammada haqiqiy (fizik) rezistorlar, induktiv bobinlar va kondansatörler aks ettiriladi va ekvivalent davrlarda bu haqiqiy elementlar ideal elementlarning ba'zi birlashtirilgan sxemalari bilan tasvirlanadi.
Sig‘im qarshiligi ulangan o‘zgaruvchan tok zanjiri
Elektr zanjiriga sig‘im qarshiligi ulanganda kondensator vaqti vaqtida elektr energiyasi bilan zaryadlanib, keyin so‘nib boradi. Bu jarayon g‘altakdan o‘zgaruvchan elektr toki o‘tganda, vaqti- vaqti bilan magnit energiyasi (magnit maydonining energiyasi) bilan zaryadlanib, keyin so‘nib borishiga o‘xshaydi. Sig‘im ulangan zanjirda o‘zgaruvchan tok quvvati xuddi zanjirdagi induktiv qarshilik bilan manba orasida aylanib yurganidek, kondensator bilan manba orasida aylanib yuradi, shuning uchun uni reaktiv (sig‘imli) quvvat deyiladi.
Elektr zanjiriga ulangan sig‘imli tok kuchlanishning fazasi bilan to‘g‘ri kelmaydi va undan 90° oldinga surilgan. Sig‘imli tokni induktiv tokka o‘xshatib, odatda, reaktiv tok deb aytiladi. Sig‘imli zanjirga ulangan kuchlanishning va undan o‘tayotgan sig‘im tokning miqdorini bilgan holda Om qonuniga asosan uning zanjirdagi qarshiligini quyidagicha aniqlash mumkin:
bu yerda: U – zanjir uchlaridagi kuchlanish, V; Ic – sig‘imli tok, A; xc – zanjirning qarshiligi, Om. Bu qarshilikni sig‘imli yoki reaktiv qarshilik deb ataladi. U quyidagicha ifodalanadi:
bu yerda: ω – o‘zgaruvchan tokning burchak tezligi; ω = 6,28 f; f – o‘zgaruvchan tokning tebranishi, Hz; C – kondensatorning sig‘imi, F.