Mustaqil ishi mavzu: Shaxs — ijtimoiy ta’sirlar mahsuli sifatida

ichki dialog alohida o`rin tutadi. ¤z-o`zi bilan dialog — oddiy til bilan aytganda, o`zi bilan o`zi gaplashishdir. Aslida bu qobiliyat bizning boshqalar bilan amalga oshiradigan tashqi dialoglarimiz asosida rivojlanadi, lekin aynan ichki dialog muhim regulyativ rol o`ynaydi. Ye. Klimov bunday dialogning uch bosqichini ko`rsatib o`tadi. 4-jadvalda shaxs ichki dialogining bosqichlari va har bir bosqichga xos bo`lgan belgilar keltirilgan.
Demak, shaxsning qanday sifatlarga ega ekanligi, undagi baholarning ob’ektivligiga bog`liq tarzda o`z-o`zi bilan muloqatga kirishib, jadvaldagiga muvofiq shaxs o`zini nazorat qila oladi. Shuning uchun ham hayotda shunday kishilar uchraydiki, katta majlisda ishi tanqidga uchrasa ham, o`ziga holis baho berib, kerakli to`g`ri xulosalar chiqara oladi, shunday odamlar ham borki, arzimagan xatolik uchun o`z «ich-etini yeb tashlaydi». Bu o`sha ichki dialogning har kimda har xil ekanligidan darak beruvchi faktlardir.
O’spirinlik davrida shaxs ijtimoiylashuvi. Shaxs, uning dunyoni bilish, o`zini va atrofidagi insoniy munosabatlarni bilish, tushunishi va o`zaro munosabatlar jarayonida o`zidagi takrorlanmas individuallilikni namoyon qilishi hamda ushbu jarayonlarning yoshga va jinsga bog`liq ayrim jihatlarini taxlil qilish bizga umumiy ravishda shaxs-jamiyatda yashaydigan ijtimoiy mavjudotdir, degan xulosani qaytarishga imkon beradi. Ya’ni, u tug`ilgan onidan boshlab o`ziga o`xshash insonlar qurshovida bo`ladi va uning butun ruhiy potensiali ana shu ijtimoiy muhitda namoyon bo`ladi. Chunki agar insonning ontogenetik taraqqiyoti tarixiga e’tibor beradigan bo`lsak, xali gapirmay turib, odam bolasi o`ziga o`hshash mavjudotlar davrasiga tushadi va keyingina ijtimoiy muloqotning barcha ko`rinishlarining faol ob’ekti va sub’ektiga aylanadi. Shu nuqtai nazardan, har birimizning jamiyatdagi o`rnimiz, uning qachon va qanday sharoitlarda paydo bo`lgani, jamiyatga qo`shilib yashashimizning psixologik mexanizmlari fanning muhim vazifalaridan biridir. Bu jarayon psixologiyada ijtimoiylashuv yoki sotsializatsiya deb yuritiladi.
Demak, sotsializatsiya yoki