Mustaqil ishi Mavzu: Quvvat koefficientining faol korrektorlari. Bajardi: Ramatov Dostonbek Qabul qildi: Karamov Alisher

Navoiy Davlat konchilik instituti nukus filiali 2b-tj guruhi talabasi Ramatov Dostonbek Fan; Elektronika

Mustaqil ishi Mavzu:Quvvat koefficientining faol korrektorlari.

Bajardi: Ramatov Dostonbek Qabul qildi: Karamov Alisher

NUKUS 2022

Elektr energiya asosan o‘zgaruvchan tok ko‘rinshida ishlab chiqariladi, tarqatiladi va istemol qilinadi. Vaqt bo‘yicha o‘zgarishiga, tok o‘zgaruvchan deb hisobladi.

• Elektr energiya asosan o‘zgaruvchan tok ko‘rinshida ishlab chiqariladi, tarqatiladi va istemol qilinadi. Vaqt bo‘yicha o‘zgarishiga, tok o‘zgaruvchan deb hisobladi.
• Reaktiv quvvat energiya tizim holatini tavsiflovchi, asosiy ko‘rsatgichlardan biri hisoblanadi. SHu sababli u xaqidagi tushunchani aniqroq ma’lumotiga ega bo‘lish maqsadga muvofiq hisoblanadi.

Avval shuni qayt qilish kerakki, “reaktiv quvvat” tushunchasi nazariy termini faqat sinusoidal kuchlanish va tok zanjirlarida simmetrik o‘rnatilgan rejimlarida kiritib qullanishi mumkin. SHuning uchun aniq muloxoza qilinganida,faqat shu shartlardagina bu to‘shunchadan qonuniy foydalnish adolatili. Qolgan boshqa holatlarda, amaliyotda elektr zanjirlari rejimlarini tadqiqotlarida tuqnash kelganda, reaktiv quvvat energetik rejim tavsifining tavsifini bo‘zishi mumkin. Bo‘nday sharoitlarda tizim rejimi yoki uning birorta elementi juda qatiy faqat oniy quvvat o‘zgarishi bilan aniqlanadi.

• Avval shuni qayt qilish kerakki, “reaktiv quvvat” tushunchasi nazariy termini faqat sinusoidal kuchlanish va tok zanjirlarida simmetrik o‘rnatilgan rejimlarida kiritib qullanishi mumkin. SHuning uchun aniq muloxoza qilinganida,faqat shu shartlardagina bu to‘shunchadan qonuniy foydalnish adolatili. Qolgan boshqa holatlarda, amaliyotda elektr zanjirlari rejimlarini tadqiqotlarida tuqnash kelganda, reaktiv quvvat energetik rejim tavsifining tavsifini bo‘zishi mumkin. Bo‘nday sharoitlarda tizim rejimi yoki uning birorta elementi juda qatiy faqat oniy quvvat o‘zgarishi bilan aniqlanadi.

• Oniy quvvat, shu soniya oniidagi ishni bajarilish tezligiga teng
• Quvvat tushunchasi elektir zanjirlaridagi, elektr jarayonlarini baholash uchun kiritilgan. Birfazali chiziqli elektr tarmoqlarda aktiv, reaktiv va to’la quvvatlarga ajratiladi. Aktiv quvvat yuklamaning elektr magnit energiyani istimolni tavsiflaydi, ya’ni uning boshqa turdagi energiyalarga aylanganini (issiklik, mexanik va x.k.lar) ifodalaydi. Tokning har qanday vaqt onida i tokning qiymati oniy qiymati deb ataladi.

Teng vaqitlar oralig‘ida, xuddi shu ketma-ketlikda toklar qiymatlarining takrorlanishi davriylikka qaraydi. Eng qisqa vaqt oralig‘ida, tok takrorlanishining kuzatilishi T, davr deb ataladi, miqdori esa, davrga teskarisi ƒ - chastota diyiladi. U son jixatdan davrlar sonining vaqt birligiga teng ƒ = 1/T.

• Teng vaqitlar oralig‘ida, xuddi shu ketma-ketlikda toklar qiymatlarining takrorlanishi davriylikka qaraydi. Eng qisqa vaqt oralig‘ida, tok takrorlanishining kuzatilishi T, davr deb ataladi, miqdori esa, davrga teskarisi ƒ - chastota diyiladi. U son jixatdan davrlar sonining vaqt birligiga teng ƒ = 1/T.
• Sinusoidal chiziqli tok zanjirlarda aktiv quvvat o‘rtacha davri T bilan, oniy ko’paytma tok ko’rsatkichi i = i(t) va kuchlanish u = u(t) da aniqlanadi:
• P = 1/T ∫ IU (dt) 
• IU ko’paytmasi oniy quvvat deb ataladi p = p(t):
• P = IU

Tok va kuchlanishni quyidagi umumiy tavsifga ega (1.1) ifodadan ayirim sinusoidal kuchlanish uchun u = Um sinωt aniqlanganida, va sinusoidal tok faza bo‘yicha kuchlanishga nisbatan siljigan i = Im sin(ωt-φ), demak:

• Tok va kuchlanishni quyidagi umumiy tavsifga ega (1.1) ifodadan ayirim sinusoidal kuchlanish uchun u = Um sinωt aniqlanganida, va sinusoidal tok faza bo‘yicha kuchlanishga nisbatan siljigan i = Im sin(ωt-φ), demak:
• (1-2)
• U holda
•  
• bunda I = Im /√2 ; U = Um /√2 -amaldagi (ta’sir qiluvchi) tok va kuchlanish.
• SHunday qilib, aktiv quvvat sinusoidal rejimlarda tok va kuchlanish ko’paytmasidan haqiqiy qiymatlari ular orasidagi kosinus burchak faza bo’yicha siljish bilan aniqlanadi.

P = IU oniy quvvat o’rtacha qiymati atrofida ikkilangan chastotada sinusoidal tebranishini bajaradi. P = IUcosφ (1.1 rasm).

• P = IU oniy quvvat o’rtacha qiymati atrofida ikkilangan chastotada sinusoidal tebranishini bajaradi. P = IUcosφ (1.1 rasm).
• 1.1-rasm. Ikki oniy tashkil qiluvchi oniy quvvat sinusoidal tok zanjiri girafigida ko‘rsatilgan, bundan tashqari grafikni natijasida . Bundan , ya’ni davr oralig‘ida oniy quvvat musbat va manfiy qiymatga ega bo‘lishini ko‘rish qiyin emas. SHunga mos ravishda oniy quvvatga va elekt energiya uzatilish yo’nalishiga