tana to'qimalari: aorta devorlari, traxeya, ligamentlar, suyaklar, teri(ayniqsa epidermisda), o'pka ildizlarining soch va limfa tugunlari
Tug'ilgandan qarigacha tanadagi kremniy miqdori o'n barobar ortadi. Vaqt o'tishi bilan odamning o'pkasida uning hayotiy kremniy tarkibi 140 dan 20 000 mkg gacha ko'tariladi 1 g quruq to'qimalarga SiO2 va o'pka ildizlarining limfa tugunlarida - Bir gramm quruq to'qima uchun 270 dan 50 000 mkg SiO2. Terida, aksincha, yangi tug'ilgan chaqaloqlarda kremniy miqdori maksimal va yoshi bilan o'sishi bilan kamayadi.
Inson tanasida kremniy 3 shaklda mavjud:
1) suvda eriydigan noorganik birikmalar, bular
javdar hujayra devorlariga kirib, osongina olib tashlanishi mumkin. Tanadan (ortosilik kislota - H2SiO3 ,orto- va oligosilikat kislotalarning ionlari);
2) organik erituvchilarda eriydigan kremniy organik va murakkab birikmalar (orto- va oli- uglevodlar, oqsillar, xolesterin va kremniy esterlari boshqa sterollar);
3) erimaydigan polimerlar (polisilikat kislotasi,amorf kremniy oksidi, erimaydigan silikatlar va kvarts).
Silikon birikmalari metabolitlarni, begona va toksik moddalarni siydik bilan olib tashlashni osonlashtiradi, to'siq bo'lib xizmat qiladi,degenerativ jarayonlarning rivojlanishini kechiktirish, kollagen va suyak to'qimalarining almashinuvini faollashtirish.
Kremniyning inson organizmidagi roli
O'smirlik, bolalik va embrional rivojlanish davrida bu element suyaklarda ustunlik qiladi. Shu tufayli ular elastik va egiluvchan. Xomilada oyoq-qo'llarning rivojlanishi atrofdan boshlanadi. Shunday qilib, avval qo'l, so'ngra bilak va elka hosil bo'ladi. Xuddi shu printsip asosida pastki oyoq-qo'llar rivojlanadi. Bu suyaklarda kremniy borligi bilan bog'liq.
Tanaga nima uchun bu element kerak?
Suyaklarning mineralizatsiyasi, mo'rtlashishi, qattiqlashishi hayotning ikkinchi yarmida rivojlanadi.Shunga ko'ra, kremniy miqdori kamayadi. Demak, odam yoshi kattaroq bo'lsa, sinish ehtimoli shunchalik yuqori bo'ladi. Shu bilan birga, suyak jarohatlari paytida tanadagi kremniy miqdori odatdagi holatga nisbatan 50 baravar ko'payadi. Sinish bitishi bilanoq, element darajasi normal holatga qaytadi. Suyak mo'rtligi teskari yo'nalishda rivojlanadi - markazdan atrofga. Avval u elkada, keyin tirsakda, keyin qo'lda paydo bo'ladi. Pastki oyoqlarda bu jarayon son suyagidan boshlanadi. Keyin u pastki oyoq va oyoqqa boradi. Qoida tariqasida kestirib, suyaklarda o'z-o'zidan paydo bo'ladigan yoriqlar qayd etiladi. Bu ftor va kaltsiyning yuqori miqdori, osteoporozning rivojlanishi bilan bog'liq. Inson hayoti davomida tanada kremniy etishmasligi mavjud. Element suyaklardan yuviladi va qo'shimcha ravishda kelmaydi. Kaltsiy o'z o'rnini egallaydi. Tanadagi kremniy etishmasligi suyaklarning mo'rtligi va qattiqligiga olib keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |