Mustaqil ish Yarimo‘tkazgichli elektronika asoslari

Demak barcha yarim o’tkazgichlarda o‘tkazuvchanlikning 2 ta mexanizmi xam kuzatilib, ular Elektron va teshik, n-tip va p-tip o‘tkazuvchanlikdir. Sof yarim o’tkazgichning o‘tkazuvchanlik zonasidagi Elektronlar konsentratsiyasi valent zonadagi teshiklar konsentratsiyasiga teng bo’ladi. Chunki o‘tkazuvchanlik zonasidagi Elektronlar tashqi faktor ta’sirida valent zonasidan o‘tkaziladi, shuning uchun ne=nr bunda ne-Elektronlar konsentratsiyasi, nr-teshiklar konsentratsiyasi.

Хususiy yarim o’tkazgichda Fermi satxi ta’qiqlangan zonaning roppa-rosa o’rtasida joylashgan bo’ladi. (b-rasm) Хaqiqatan, Elektronni valent zonasining yuqorigi satxidan o‘tkazuvchanlik zonasining pastki satxiga o‘tkazish uchun aktivlash energiyasi sarflanib, u ta’qiqlangan zona kengligi ◇E ga teng. O‘tkazuvchanlik zonasida Elektron paydo bo’lganda, valent zonada teshik hosil bo’ladi. U vaktda toq tashuvchilar juftini hosil qilish uchun sarflangan energiyani teng 2 ga bo’lishi kerak. Chunki bu energiyaning yarmi Elektronni o‘tkazuvchanlik zonasiga o‘tkazishga qolgan yarmi esa teshik hosil bo’lishga sarflanadi. Shuning uchun bu jarayonning har biri uchun hisob boshini ta’qiqlangan zona o’rtasida olish shart. Sof yarim o’tkazgichdagi Fermi energiyasi Elektron va teshiklarni uyg‘onishi boshlanadigan energiyasini bildiradi. Absolyut nol kelvinda xam Elektron va teshik bu energiyaga ega bo’la oladi. (energiyasi nol bo’lmaydi).