Mustaqil ish shayboniyxon va Bobur munosabatlari. Bobur- shox va shoir Reja

Bobur Mirzo –davlat arbobi va sarkarda

Shayboniy taqdiridan v o q if b o ‘lgan B obur M irzo qalbida shoh Ism oil yordam ida M ovarounnahm i qaytadan egallash um idi paydo b o ‘ladi. A na shu ezgu niyatida u shoh Ismoil elchisini Q obulda ju d a ochiq chehra bilan kutib oldi. Ism oil elchilari B obur M irzoga sov g‘a tariqasida shialar odatiga k o ‘ra o ‘ralgan salla qalpoqni tortiq qiladi­lar. Bu albatta diplom atiya o ‘yini edi. A trofdagilarning nigohi B obur M irzoga qadalgan; nahotki, B obur M irzo o ‘zi sunniy b o ‘laturib shialar qalpog‘ini kiysa... Shu payt elchilar shoh Ismoil Bobur M irzoga birgalikda Sam arqandga q o ‘shin tortishni tak lif qilganligini aytadilar. B obur M irzo Shoh Ismoil taklifini qabul qiladi va diplom atik m ahoratini ishga solib: «Inshoolloh, Sam arqandni egallasak bu qalpoqni kiyam iz», deb o g ‘ir vaziyatdan chiqib ketadi. C hunki agar shu paytda u qalpoqni kiyganida barcha sunniylar B obur M irzodan yuz o ‘girar edilar. Shoh Ismoil o ‘zaro kelishuvga asosan Sam arqand taxti uchun kurashda B obur M irzoga har tom onlam a yordam berdi. U B obur M irzoni qurollantirdi, unga sipohlar berib jan g g a otlantirdi. B obur M irzo 1512-yilda shoh Ism oil yordam ida Sam arqandni q o ‘lga kiritdi. A m m o bu safar Sam arqand aholisi Boburni q o ‘llab-quvvatlam adi. X alq uni bu gal shiddatli hukm dor avlodi, q o ‘rqm as sipoh, xalqparvar shoir va m utafakkir, avvalgi B obur M irzo deb emas, balki shoh Ism oilning q o ‘g ‘irchoq gum ashtasi, Sam arqand sunniy aholisining nazarida m ansab, hokim iyat uchun har narsaga tayyor, o ‘z elidan, dinidan qaytgan shialar xizm atkori sifatida qabul qiladi. Bunga B obur M irzoning y o ‘l q o ‘ygan xatolari va n o to ‘g ‘ri xatti-harakatlari asosiy sabab b o ‘Idi. U Sam arqandni egallagach, shoh Ism oilni oliy hokim deb e ’lon qiladi.