Mustaqil ish obyektlari Toshkent shahri va Samarqand viloyatlari xisoblanadi

Mustaqil ish obyektlari Toshkent shahri va Samarqand viloyatlari xisoblanadi

2021-yil xolatiga			Toshkent shahri		Samarqand viloyati
A o	Yil boshiga aholi. ming kishi	2694.4		3947.7
A tug’	Yil davomida tug’ilish	63034		110455
A o’l	Yil davomida o’lish	18892		18808
A kel	Yil davomida ko’chib kelgan	111919		9591
A ket	Yil davomida ko’chib ketgan	73660		17636

1. Axoli statistikasi
1.1 Axoli soni va tarkibi statistikasi
Aholini soni yil davomida o’zgarib turadi, shuning uchun yil boshi va ohiriga aholi soni xisoblanadi. Shuni xisobga olish va oldin o’tkazilgan aholi ro’yxati malumotlariga statistik ishlov berish asosida xar yili xisob-kitob qilish yo’li bilan butun mamlakatdagi yoki malum bir xudud aholisining yil oxiridagi umumiy soni quyidagicha aniqlanadi:
A₁ = A₀ + (A_tug’ – A_o’l) + (A_kel – A_ket)
Bu yerda : A₀ – Aholining yil boshidagi soni,
A_tug – Joriy yilda tug’ilganlar soni
A_o’l – Joriy yilda o’lganlar soni
A_kel – Joriy yilda kelganlar soni
A_ket – Joriy yilda kelganlar soni
Toshkent shahrida 2021 yil oxiriga 2776,8 ming kishini tashkil qilgan.
A₁ = 2694,4 + ( 63,034 – 18,892) + (111,919 – 73,660) = 2776,8 ming kishi
Samarqand viloyatida 2021 yil oxiriga 4031,3ming kishini tashkil qilgan.
A₁ = 3947,7+ (110,455 – 18,808) + (9,591 – 17,636) = 4031,3 ming kishi
Aholining o’rtacha sonini aniqlashda turlicha metodlardan foydalanish mumkin.
Agar aholi soni faqatgina yilning boshi va oxirida keltirilgan bo’lsa, u xolda aholining o’rtacha soni oddiy arifmetik formula yordamida xisoblanadi:

=
Bu yerda: – Aholining o’rtacha soni
A₀ – Aholining yil boshidagi soni,
A₁ – Aholining yil oxiridagi soni,
Ushbu formula yordamida berilgan xududlarning o’rtacha doimiy aholisi sonini aniqlaydigan bo’lsak :
Toshkent shahri - = = 2735,6
Samarqand viloyati - = = 3989,5
Yuqorida 2021-yilda Toshkent shahri va Samarqand viloyatining o’rtacha yillik aholi soni, ming kishi
Ko’rinib turibdiki Toshkent shaxrining yillik o’rtacha aholi soni 2735,6 ming kishini tashkil etgan bo’lsa aynan shu ko’rsatkich Samarqand viloyatida 3989,5 ming kishini tashkil etgan.
Aholining xarakati ko’rsatkichlari mazmunan bir-biridan farq qiluvchi ikki guruh ko’rsatkichlarini o’z ichiga oladi.
Birinchi guruhga aholining tabiiy xarakatini, tug’ilish va o’lim, nikohdan o’tganlar va ajralganlar sonini, ikkinchi guruhga esa aholining migratsiyasini tavsiflovchi ko’rsatkichlar kiradi. 1-jadval