Mustaqil ish Mavzu: qurilish jarayonining atrof – muhitga ta’siri

Qurilish tizimlari va texnogenezi to’g’risida asosiy tushunchalar

• Qurilish ishlab chiqarish jarayoni har xil bosqichlarning barcha majmuasiga qurilish tizimlari deb ataladi, ishlab turishida yakuniy natija sifatida tugallangan qurilish obyekti xizmat qiladi. Qurilish tizimlari obyektlariga fuqaro, sanoat, energetika va boshqa inshootlar, muhandislik kommunikatsiya, sanoatda har xila tog’ jinslari va minerallarning bir – biriga yopishuvidan hosil bo’lgan g’ovak to’plam hamda qurilish mahsulotining boshqa ko’rinishlari kiradi. Qurilish obyektlari chizmada o’zining joylashuvi bo’yicha ixchamligi 9bino, to’g’on, ko’prik va sh.k.), chiziqligi (temr yo’l, uzatuvchi quvurlar va sh.k.) bo’linadi.
• Tabiiy texnikaviy tizim – bu geologik muhit qismi bilan maydonda uning ta’siri yagona muhandislik inshootlar tizimidir.

Qurilish tizimlari va texnogenezi to’g’risida asosiy tushunchalar

• Qurilish texnogenezi – biosferaning barcha tarkibiy qismlariga antropogen ta’sirining kuchli omili hisoblanadi. Har qanday inshoot qurilishi va foydalanishi doimo tabiiy ekologik muvozanat holatidan u yoki bu og’ishni keltiradi. Barcha qurilish ishlab chiqarish me’yor va qoidalariga diqqat bilan o’zida rioya qilinishida ham hattoki tabiiy sharoit buzlishi yuzaga kelishi muqarrardir. Qurilish tarmog’I tabiiy resurslardan yirki foydalanuvchi hisoblanadi, bu esa ko’pincha ularni kamayishiga olib keladi. Olib borilgan izlanishlar shuni ko’rsatadiki, mlrd. tonna o’lchanadigan mahsulotlar, ya’ni qurilish materiallari va buyumlarini ishlab chiqarish antropogen faoliyatning material sarflanish hajmining eng katta ko’rinishi hisoblanadi. Dunyoda faqatgina beton ishlab chiqarish uchun yiliga bir necha tonna sement, chaqiq tosh, qum va boshqa tiklanmaydigan tabiiy resurslar sarflanadi.
• Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda qazib olinadigan tabiiy resurslarning umumiy hajmidan 50% gacha qurilish industriyasining zaruriyatiga ketishi hisoblangan.