Mustaqil ish Mavzu: Ko’priklarning temirbetonli oraliq qurilmalarini kuchaytirish Bajardi: Hojiakbarov a if-61 Tekshirdi: Rahimjonov. Z ko’priklarning temirbetonli oraliq qurilmalarini kuchaytirish

Choklarni ta’mirlash. Ko’priklar tayanchlarini joriy saqlab turishda terim, nov choklari, uncha katta bo’lmagan uchastkalardagi tayanch suvog’i, tayanchlarni suv yuvishi va boshqalardan himoya qiluvchi qurilmalarni ta’mirlashadi. Тosh terim va betonli bloklardan tayyorlangan tayanchlardagi choklarni ta’mirlash ko’p hollarda choklar to’qimasini (rasshivki) tarkibi 1:1 va 1:2 bo’lgan sement-qumli qorishma bilan tiklashdan iboratdir. Chok to’qimalarini tiklashdan oldin choklar eski kuchsiz sement-qumli qorishmadan tozalanadi va kuchli suv oqimi bilan yuviladi. Undan keyin sement-qumli qorishma masterok yordamida kuch bilan chokka uriladi va to’qiydigan moslama (rasshivnik) bilan ishlov beriladi. Ish hajmi kichik bo’lganda choklar zubila, kreysmeysel va sh.k. lar bilan dastaki usulda, ish hajmi katta bo’lganda esa mexanizatsiyalashgan pnevmatik asbob bilan tozalanadi, sementli qorishma maxsus nasos bilan haydaladi. Тayanchning suv oqib tushadigan maydonlari (shikastlanish sodir bo’lishi bilan) sementli qorishma bilan suvab tiklanadi. Eski, yorilgan va qolgan suvoq metall cho’tka, qirg’ich bilan tozalanadi hamda tarkibi 1:1 va 1:2 bo’lgan sement-qumli qorishma bilan oldindan namlangan yuzaga yangisi yotqiziladi. Suvoq urib bo’lingandan so’ng suv oqib tushadigan yuzaning hammasi temir kukuniga (jelezneniye) o’raladi. Suv oqib tushadigan yuza qiyaligi 1:10 dan kam bo’lmasligi kerak.
Beton va temirbeton tayanchlardagi sirtqi mahalliy shikastlanishlar (beton sinib tushgani, kavaklar) tarkibi 1:1 (birinchi qatlam) va 1:3 bo’lgan (keyingi qatlamlar) sement-qumli qorishma yordamida suvab bartaraf etiladi. Suvoq birikuvini yaxshilash uchun suvaladigan yuzaga ariqchalar qilinib, suvashdan oldin yuza namlanadi. Har bir keyingi qatlam oldingisi qotgandan so’ng suvaladi, oxirgisidan boshqa hamma qatlamlarni tekislash shart emas.
Qayta terilayotganda kordon va karnizdagi bo’shab qolgan toshlar olinadi: bu toshlar va undan pastdagi terim qatori eski sement-qumli qorishmadan tozalanadi va yuviladi, keyin toshlar qoziqqa sathi va gorizontalligi bo’yicha o’rnatiladi, choklar esa tarkibi 1:1 bo’lgan sement-qumli qorishma bilan to’ldiriladi. Sement-qumli qorishma bilan to’ldirilishdan oldin choklar tashqaridan germetizatsiya qilinadi – sement-qumli qorishma qotgandan so’ng olib tashlanadigan qog’oz, kanop va sh.k. narsalar bilan yopiladi. Keyin choklar to’qiladi va ostidagi terim toshlarining yuzasi oqib tushgan sement qoldiqlaridan metall cho’tkalar bilan tozalanadi.