Mustaqil ish “Kitob ul idrok li-lison ul-atrok”



Download 18,5 Kb.
Sana30.03.2022
Hajmi18,5 Kb.
#517717
Bog'liq
Mustaqil ish Kitob ul idrok li-lison ul-atrok


MUSTAQIL ISH
“Kitob ul idrok li-lison ul-atrok”da turkiy tillar leksikasiga doir ma’lumotlarning ifodalanishi

Bajarish tartibi: “Kitob ul idrok li-lison ul-atrok” asarini o‘rganish. Lug‘atning arab va turkiy tillar xususiyatlarini o‘zida aks ettirish holatlari. So‘zlarning joylashtirilish va izohlanish usullari tahlili. Lug‘atda turkiy tillar leksikasiga doir ma’lumotlarning ifodalanishi.
Hayyonning "Kitob ul-idrok lilison ul-atrok" ("Turkiy tillarni oʻrganish kitobi", 1313), Jamoliddin Turkiyning "Kitobu bulgʻot ul-mushtoq fil-lugʻot it-turk val-qifchoq" ("Turk va qipchoq tillarini xohlovchilar uchun mukammal kitob", 14— 1 5-asrlar), nomaʼlum muallifning "Kitob attuhfat uzzakiyyata fil lugʻat it-turkiyya" ("Turkiy til haqida noyob tuhfa", 14-asr) kabi lugʻatlarni koʻrsatish mumkinki, ular Qipchoq tilini oʻrganishda muhim manba hisoblanadi. Qipchoq tilining eng yirik yodgorligi — italyan va nemis monaxlari tomonidan tuzilgan va fanda "Kodeks Kumanikus" deb nom olgan, 2994 soʻzli lotincha-forscha-qipchoqcha lugʻat, "Yangi ahd"dan parchalar xamda duolar tarjimasi va 50 ta topishmoqdan iborat boʻlgan asardir. 1294 yil yaratilgan bu asarni 1880 yilda Budapeshtda G.Kun nashr ettirgan.Qipchoq tili zamonaviy qorachoy-bolqor, qaraim, qrimtatar va qoʻmiq tillariga yaqin, oʻxshash boʻlgan. Shu bilan birga, fonetik va morfologik oʻziga xosliklarga ega, leksikasida arab, fors, grek tillaridan oʻzlashmalar mavjud boʻlgan.

Ad:. Gruiin T. I., Dokumentm na polonetskom yazmke XVI v., M., 1967; Baskakov N. A., Vvsdsniye v izuchsniye tyurkskix ya zikov, 2-izd., M., 1969; Chschenov A. A., Yazj Ognosheniye k sovremennsh zapadno-kipchakskim yazmkam, M., 1979; Qoʻchqortoyev I.. Isabekov B., Turkiy filologiyaga kirish, T.. 1984.

Qipchoq tili — qipchoq qabilalari tili. Turkiy tillarga mansub. Umumiy dashti-qipchoq nomi bilan mashhur boʻlgan Yevroosiyo mintaqalarida tarqalgan boʻlgan. XIII asrdan boshlab Oltin Oʻrdada xalqaro muloqot tili boʻlgan; keyinchalik qozoq, tatar, boshqird, qorachoy-bolqor, qoʻmiq, noʻgʻoy, qoraqalpoq va boshqa ayrim tillar asosiga kirgan. Qipchiq tilida Oʻrta asrlarda Kavkaz va Azovoldidan boʻlgan asir-qipchoqlarning avlodlari hisoblangan Misr mamluklari muloqot qilishni davom ettirdilar. Hozirgi paytda qipchoq qabilalari qozoq qabilalaridan biridir.
Download 18,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish