Mustaqil ish Bajardi Robitov F

Apple kompaniyasi joylashgan mashhur silicon vodiysi
компьютерчиларининг орзуси – силикон водийсида ишлаш. Бу ерни ҳақиқий маънодаги компьютерчилар пойтахти деб аташ мумкин. Чунки юздан ортиқ жаҳонга машҳур бўлган юксак технологиялар асосида ишлайдиган компаниялар айнан шу водийда жойлашган. Булар Adоbe, AMD, Aррle Inc, Gооgle, Intel, Sun Microsystems, Yahoo каби компаниялардир.

Водий аҳолисининг 87 фоизи интернетга кириш имкониятига эга бўлиб, уларнинг 65 фоизи олий маълумотлидир. Шунинг учун ҳам бу ерлик аҳоли замонавий компанияларда ҳеч бир қийинчиликсиз ишлайди. Компаниялар ҳам шунга яраша иш ҳақи тўлайди. Маълумотларга қараганда, Силикон водийсида ўртача иш ҳақи йилига 144 800 доллар экан (2007 йил)..

Илк бора 1971 йили Дон Хефлер (ингл. Don Hoefler) исмли журналист Пало Альто (ингл. Palo Alto) шаҳарчаси ёнидаги регионларни «силикон водийси» деб атаган экан. ХХ аср ўрталаригача бу регион фақат ўрик ва ёнғоқ етиштирувчи жой бўлиб танилган. Лекин бугунда бу ер юксак технологиялар асосида ишлайдиган дунёдаги энг йирик марказга айланган.

Силикон водийси харитада

Бундай ажойиб водийни қандай вужудга келгани ҳаммамизни таажжубга солиши табиий ҳолдир. Бунинг тарихига қисқача назар солсак, водийнинг ривожланиши 1891 йил Пало Альто шаҳрининг ёнида Стэнфорд университетига (ингл. Leland Stanford Junior University) асос солинишидан бошланган. Стэнфорд университети маъмурияти ўз талабаларини ишлаш учун бошқа ҳудудларга тарқалиб кетмаслигини олдини олиш мақсадида, ўзининг атрофидаги кенг ерларни юксак технологиялик компанияларга давомий муддатга ижарага беришни йўлга қўяди. Ўқишни тамомлаган ёш кадрлар компанияларда ишлаш давомида ўз илмий ишларини олиб бориши учун яхши имкониятларга эга бўлишади. Бундай усул йиллар давомида ўз натижасини бериб, университет ёнида кўплаб замонавий ва илғор компаниялар вужудга келади. 1957 йили водийда жаҳон тараққиёти учун зарур бўлган транзисторлар ишлаб чиқарилиши бошланди. Транзисторлар кремний моддаси (ингизча “silicon”) дан ясаларди. Транзисторларга талабнинг кучайиб кетиши натижасида бу маҳсулотни ишлаб чиқарувчи компаниялар жудаям ривожлиниб кетишди. Кейинчалик электроника саноатида транзисторлар ўрнини микросхемалар эгаллади. 1971 йили микросхемаларни ишлаб чиқарувчи энг муваффақиятли компания – Intel вужудга келди ва унинг маҳсулотлари бутун дунёга андоза бўлиб қолди. Шу боис бу маконга “чақмоқтош” яъни “силикон водий”си деб ном берилиши бежис эмас.

1975 йили Стэнфорд университетида ташкил этилган компьютер клуби аъзоси Стив Возняк(поляк. Stephen Gary Woźniak) ўз уйида биринчи шахсий компьютерни терган. Кейинчалик 1976 йили унга дўсти Стив Жобс(ингл. Steve Jobs) қўшилиб, Aрple компаниясини ташкил этишган. Ҳозирда, автомашиналарнинг энг зўри “Мерседес” ҳисобланса, компьютер соҳасида Apple белгили компьютерлар энг сифатли ва қиммат баҳо машиналар десак, муболоға бўлмас. Силикон водийсида ташкил топган яна бир компания бу Сiscо бўлиб, у кўплаб тармоқларни ягона тармоққа улаш масалалари билан шуғулланиб, ҳозирда интернет технологияларининг 80 фоизини яратган компания сифатида танилган. Бундан ташқари бу водийда кўплаб ихтиролар бўлиб, булар – Жим Кларк (ингл. Jim Clark) ва Марк Андриссеннинг (ингл. Марк Andreessen) 1993 йил биринчи веб браузерини ихтиро қилишганлиги, Жерри Янг ва Девид Фило (ингл. Jerry Yang and David Filo) 1994 йили «Yahоо» қидирув тизимини яратганлиги.

Қуш учадиган баландликдан назар.

Хуллоса қилиб бир нақл келтирсак бўлади, яъни унга кўра: “Агар сен мусулмон бўлсанг Маккага бор, агар сен католик бўлсанг Римга бор, агар сен компьютерчи бўлсанг Силикон водийсига бор”.