Mustaqil ish -1

Mustaqil ish -4

Mavzu:Linux Otda Samba serverini sozlash

REJA
1. Samba severi
2. Samba severi AMALIY YORDAMI
3. Samba severi O'RNATISH
4.Xulosa.
5. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
Linux operatsion tizimida Samba serverni sozlash
Ko'p hollarda Windows va Linux operatsion tizimlari bilan bir vaqtda ishlashga to'g'ri kelib qoladi. Bu ikki operatsion tizim bir-biridan keskin farq qiladi, hattoki fayl tizimlari ham xar hil. Shunday bo'lsa ham, har birining o'z o'rni bor. Linux operatsion tizimi asosan biror server yaratishda foydalanilsa, windows esa doimiy ish jarayoni uchun qulaydir.
Ma'lumot almashishga kelsak, tarmoqdagi windows operatsion tizimidan turib Linux operatsion tizimi kataloglarini bevosita ko'rib bo'lmaydi. Uning uchun xar hil protokollardan yoki dasturlardan foydalanish lozim. Bularning ichida eng soddasi linux operatsion tizimida mavjud bo'lgan Samba serverdir.
SQUIDGA KIRISH
Samba server orqali, windows operatsion tizimidan turib linux operatsion tizimi kataloglarini(oldindan ajratilgan) oddiy windows tizimidagi kabi ko'rish mumkin bo'ladi, hattoki linux tizimi kataloglarini tarmoq diski ko'rinishiga ham keltirib qo'yish mumkin. Maqolada linuxning Red Hat distributividan foydalanildi. Kodlar hammasi Red hatda tekshirilib chiqilgan. Boshqa distributivlar uchun kodlarning ko'rinishi sal boshqacharoq bo'lishi mumkin.

1	yum install samba

Dastlab linux operatsion tizimida samba serveri paketlari(samba, samba-common, samba-client) o'rnatiladi.
Undan so'ng samba foydalanuvchi yaratib olamiz, ya'ni windows operatsion tizimidan turib, samba foydalanuvchisi orqali linux tizimiga kiriladi. Foydalanuvchi yaratib, parol ham berib qo'yamiz:
Foydalanuvchi va uning parolini yaratib oldik, endi samba serverni sozlaymiz. Uning bitta sozlovchi fayli mavjud: /etc/samba/smb.conf
Shu faylni biror redaktorda ochamiz va quyidagilarni Share Definitions bo'limiga kiritamiz.
[TMP] comment = TMP path = /tmp writeable = yes guest ok = yes
omment — ilova, istalgan so'z yoki gap bo'lishi mumkin.
path — linux tizimidagi qaysi katalogni windows imi orqali ko'rish kerakligini ko'rsatamiz.
writable — shu katalogga yozishga ruxsat.
guest ok — istalgan samba foydalanuvchisi billan kirish mumkin.
Uqoridagilarga quyidagilarni ham qo'shish mumkin:
valid users = test(faqat test foydalanuvchisi tizimga samba orqali kira oladi)
write list = users1(users1 foydalanuvchisi samba katalogga yoza oladi)
YUqorida samba serverni sozlovchi faylining asosiy parametrlarini ko'rsatib o'tdim, serverni chuqurroq sozlamoqchi bo'lsangiz boshqa parametrlariga ham e'tibor bering(ularni internetdan ktopib olasiz).
Samba server tayyor bo'ldi, endi uni ishga tushiramiz:
Windows uchun Squidga kelsak, bu erda hammasi murakkab. Muhim nuqta, bu dasturda Microsoft-dan OS uchun qo'llaniladigan ilovalarning asosiy elementlari mavjud.
Biroq, Squid-ni Windows-ga o'rnatish - bu tezkor ravishda echilishi mumkin bo'lgan vazifa. Squid-cache.org saytida yoki an'anaviy Windows operatsion tizimiga o'xshash bo'lgan .bat fayllarini o'z ichiga olgan tarqatish paketini topish kerak
yoki slujbadan smb xizmatini yoqib qo'yamiz.
«start» o'rnida «stop«, «restart» komandalari ham bo'lishi mumkin, mos ravishba serverni to'xtatadi yoki qayta yuklaydi.
Xulosa
Endi windows kompyuterdan linux tizimining «IP» adresini terib «samba»ga ulanasak va samba foydalanuvchi nomi va parolini tergan holda, linux operatsion tizimida ruhsat berilgan kataloglarni ko'rishingiz va sozlangan fayl asosida katalog va fayllarni ishlatishimiz mumkin bo'ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati:

• Aripov M.M., Yakubov A.X., Sagatov M.V., Irmuhamedova R.M. va boshqalar. Informatika. Axborot texnologiyalari.. O’quv qo’llanmasi. 1,2qism. Toshkent:2005.
• Aripov M.M., Yakubov A.X., Sagatov M.V., Irmuhamedova R.M. va boshqalar. Informatika. Axborot texnologiyalari.. O’quv qo’llanmasi. 1qism. Toshkent:2005.
• Nazirov Sh.A. , Qobulov R.V. va boshqalar. Kompyuter va ofis jihozlaridan foydalanish.-Toshkent, 2007yil.