Мустақил иш мавзу: Симсиз технологияларда сигналларни тарқалишига ҳалақитлар

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ AХБOРOТ ТEХНOЛOГИЯЛAРИ ВA КOММУНИКAЦИЯЛAРИНИ РИВOЖЛAНТИРИШ ВAЗИРЛИГИ


МУҲАММАД АЛ-ХОРАЗМИЙ НОМИДАГИ
ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
МУСТАҚИЛ ИШ

МАВЗУ: Симсиз технологияларда сигналларни тарқалишига ҳалақитлар

Бажарди: 019-18 гуруҳ талабаси

Маматкулов Нурали
Текширди: _________________

Тошкент - 2022

Режа:

1. Кириш.

2. Асосий қисм.
3. Хулоса.
4. Фойдаланилган адабиётлар.
Кириш
Кенг полосали симсиз уланиш (КСУ) технологиялари инфокоммуникацион технологияларнинг нимсинфи ҳисобланади ва бир-биридан олисдаги икки ва ундан ортиқ объектлар оралиғида симли уланишсиз ахборот узатиш учун ишлатилади. Симсиз алоқа учун радиотўлқинлар, инфрақизил, оптик ёки лазерли нурланишлар ишлатилиши мумкин. Ҳозирги вақтда фойдаланувчиларга Wi-Fi, WiMAX, Bluetooth, RFID, ZigBee каби “тижорат” номлари билан маълум бўлган кўплаб симсиз технологиялар мавжуд. Уларни ҳар бири ўзининг қўлланиш соҳасини аниқлайдиган маълум характеристикалар тўпламларига эга.
Кенг полосали симсиз уланиш технологиялари симсиз ва тармоқ технологиялари синергиясини^[1] наъмунаси ҳисобланади ва жуда катта ривожланиш истиқболига эга. Шу сабаб кенг полосали симсиз технологиялар тариҳининг бошланиши деб, қайсидур маънода, илк радиоалоқа пайдо бўлишини ҳисоблаш мумкин. Маълумки, радиоалоқанинг биринчи омадли синовлари 1893 йилда серб олими Никола Тесла, кейинчалик 1895 йилда А. С. Попов ва Италиялик Гульельмо Маркони (Guglielmo Marconi) томонларидан бир-бирларидан мустақил равишда амалга оширилди. Бу кашфиётлар биринчи марта симсиз ахборот узатиш имкониятини кўрсатди ва бу билан алоқа ривожланиши тариҳида янги эрани бошлади. Кейин эса инсоният қадамма–қадам симсиз алоқа ва ахборот узатиш тизимларида янада катта ютуқларга эришди, ҳусусан:
 ХХ асрнинг 20 йилларида амплитудавий модуляциянинг биринчи тижорат радиоблоклари пайдо бўлди;
 1933 йилда частотавий модуляцияли радио кашф қилинди ва телевидение пайдо бўлди;
 1946 йилда АТ&Т ва Bell Systems (АҚШ) компаниялари бўлажак сотали тизимларнинг тимсоли бўлган ҳаракатдаги телефон алоқа тажриба тизимини (ингл. MTS) ишга туширишди;
 70 йилларнинг охирларида сотали алоқанинг биринчи авлод - 1G тизимлари ишга туширилди;
 1973 йилда локал компьютер тармоқларнинг биринчи протоколи - Ethernet ишлаб чиқилди (кейинчалик у IEEE 802.3 статусини олди);
 80 йилларда маълумот узатиш бўйича харбий тизим - ARPANET дастлаб миллий, кейин эса ҳалқаро миқёсдаги умумий фойдаланиш тармоғи - INTERNET га айланди.
 ХХ асрнинг 90 йилларининг бошида маълумот узатиш тармоқларига кенг полосали симсиз уланиш усулининг биринчи ишланмалари пайдо бўлди.
Шундай қилиб, симсиз (аввалом бор, сотали) технологиялар симли (тармоқ) технологияларнинг шиддатли ривожланиши билан чамбарчас ҳолда, ҳамда компьютер ва Интернет технологияларининг оммабоплашиши туфайли хаётимизга узлуксиз ҳолда кириб келмоқда ва, тезкор ривожланиб, ўзлари ҳам янги ҳизматлар ва ускуналар яраталишига замин бўлмоқда.
Шу муносабат билан симсиз технологияларининг локал (WLAN), ўрта ва қисқа масофалардаги (WPAN) ва шаҳар ва туман қўламларидаги (WMAN) тармоқларини ривожланиши истиқболли ҳисобланади.