|
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ
“ҚУРИЛИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ ВА УНИ ТАШКИЛ ЭТИШ” КАФЕДРАСИ
“БИНО ВА ИНШООТЛАРНИ БАРПО ЭТИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ” ФАНИДАН
МУСТАҚИЛ ИШ
МАВЗУ: БИР ҚАВАТЛИ САНОАТ БИНОСИНИ МОНТАЖ ҚИЛИШ
Бажарди: 33-20 гуруҳ талабаси
Самуқжонов Ҳасан
Қабул килди: Хайруллаев Р.С.
ТОШКЕНТ - 2022
“Бино ва иншоотларни барпо этиш технологияси” фанидан курс лойиҳасини бажариш учун топшириқлар вариантлари
Бир қаватли саноат бинолари учун
17-вариант
Бино эни (оралиқлар),
м
|
Бино узунлиги, м
|
Устунлар қадами,
м
|
Устунлар маркаси
|
Тўсин ёки ферма маркаси
|
Кран ости тўсини маркаси
|
Том ёпма плита маркаси
|
18x18x18
|
72
|
6
|
К-10
К-13
|
Б-3
|
ПБ-1
|
П-4
|
Лойиҳани тузиш учун йиғма темир-бетондан қилинган синчли бир қаватли саноат биносининг монтажини кўриб чиқамиз.
Бинонинг эни бўйича (пролётдан) оʻлчами – 18х18х18 м;
Бинонинг узунлиги – 72 м;
Устунлар (колонналар) қадами – 6 м;
1. Бинонинг режаси хомаки қоғозда чизиб олинади, кейин тоза қоғозда режа ва кесимлари, асосий ўлчамлар, ҳарорат чоклари икки қатор қилиб кўрсатилган устунлар билан кўрсатилади.
2. Қамров ва бутун бино бўйича монтаж ишларинининг ҳажми ҳисобланади. Чиққан маълумотлар 2-жадвалга ёзилади.
Бинонинг ўлчамларини ва қамровлар сонини аниқлаш
Монтаж ишларини (узликсиз) олиб бориш учун бино тарҳда қамровларга бўлинади. Қамровлар бинонинг бўйи бўйича бўлинади. Қамровларнинг ўлчами краннинг тўхтовсиз ишлашига асосан олинади. Бизнинг мисолда бино 2 қамровга бўлинган.
1-жадвал
Йиғма конструкциялар тавсилоти (спецификацияси) ва монтаж ишларининг ҳажми
№
|
Конструкциялар-нинг маркаси
|
Ўлчамлар,
м да
|
Сони, 1 та
|
Оғирлиги,
т да
|
Баланд-лиги
|
Эни
|
Бўйи
|
Бутун бино бўйича
|
1 та
элемент
|
Бутун бино бўйича
|
1
|
Четки устунлар
К-10
|
10,2
|
0,6
|
1,1
|
26
|
14
|
364
|
2
|
Ўрта устунлар
К-13
|
10,2
|
0,6
|
1,4
|
26
|
16
|
416
|
3
|
Кран ости тўсини
ПБ-1
|
0,8
|
0,5
|
6
|
78
|
3,5
|
273
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
Тўсин (ферма) маркаси Б-4/18м
|
1,64
|
0,21
-
|
18
|
39
|
8,4
|
327,6
|
5
|
Томни ёпадиган плита П-4/3х6
|
0,3
|
2,98
|
6
|
234
|
3,4
|
795,6
|
|
Жами
|
|
2176,2
|
Монтаж қилиш учун керакли юк кўтарувчи
мосламаларни танлаш
Конструкцияларни ҳисоблаш ва вақтинча маҳкамлаш учун монтаж ишларини олиб бориш учун керакли бўлган мосламалар, инструксиялар, маълумотномалар ва албомлар орқали монтаж қилинаётган элементларнинг ўлчамларига ва оғирлигига қараб танланади. Ҳамма мосламалар рўйхати 2-жадвалга жойлаштирилади.
2- жадвал
№
|
Мосламаларнинг номлари ва уларнинг ишлатилиш жойлари
|
Мосламалар схемаси
|
Юк кўтара олиш қобилияти, т да
|
Оғирлиги,
т да
|
Ҳисоблаб чиқарилган баландлик, м да
|
Мосламалар сони
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Устунларни мотаж қилиш учун траверса
|
|
25
|
0,42
|
1,5
|
1
|
2
|
Кран остки тўсини учун траверса ПБ-1
|
|
6
|
0,39
|
2,8
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
18 м ли тўсин (ферма) учун траверса
|
|
10
|
0,46
|
1,8
|
1
|
4
|
Бир кўтаришда 1 та плитага мўлжалланган траверса
|
|
4
|
0,53
|
1,6
|
1
|
Монтаж қилиш учун керак боълган асбобларни танлаб бўлганимиздан кейин, конструкцияларни монтаж қилиш учун кран танлаймиз.
Мотаж параметрларини аниқлаш ва кран ташлаш.
Конструкция элементларининг асосий монтаж параметрларига қуйидагилар киради:
– краннинг монтаж оғирлиги, т да;
– монтаж қилиш баландлиги (кран илмоғининг юк кўтариш баландлиги), м да;
– кран илмоғининг қулочи, м да;
– кран стреласининг керакли узунлиги, м да;
Краннинг монтаж оғирлиги монтаж қилинаётган элемент оғирлиги билан кўтарувчи мослама (ёки асбоб) оғирлигининг йиғиндисига тенг (илмоқ, траверслар, торқи осиб қўйиладиган ҳавозалар ва ҳоказолар).
– монтаж қилинаётган конструкция оғирлиги, кг ёки т да
– монтаж мосламаларнинг оғирлиги, кг ёки т да.
Конструкцияларни мотаж қилиш учун кран танлашда монтаж оғирлиги энг оғир ва энг баланд элементга қараб танланади ёки монтаж жараёнини 2 комплектга бўлиб, ҳар қайси комплектда қайси элемент характерли бўлса, шунисига қараб танланади.
Бизнинг мисолда:
а) томга қуйилган 18 метрли тўсинларнинг монтаж оғирлиги
– 18 метрли тўсинни монтаж қилиш учун керакли бўлган траверсанинг оғирлиги.
томга қуйилган тўсинларнинг монтаж оғирлиги.
б) том ёпма плитасининг монтаж оғирлиги, плита оғирлиги билан бир кўтаришда 1 та плита кўтарадиган траверса оғирлигига тенг, траверса 10т плита кўтаришга мўлжалланган.
в) ўртадаги устунларнинг монтаж оғирлиги
г) кран ости тўсинининг монтаж оғирлиги
Конструкцияларни лойиҳа бўйича ўрнатишда кран илмоғининг юк кўтариш учун талаб қилинадиган баландлиги қуйидаги формула билан аниқланади:
– кран турган жойдан монтаж қилинаётган элементни лойиҳавий масофаси. Масалан: - тўсинда устун баладлигига тенг; устунда эса ўзини баландлигига тенг; ёпма плитада эса устун баландлиги билан тўсин баландлигининг йиғиндисига тенг; кран остки тўсинида устун қанотигача бўлган масофага тенг.
– монтаж қилинаётган элементнинг қалинлиги ёки баландлиги, м да;
– эҳтиётдан қолдирилган оралиқ – 0,5 м да;
– строп (илмоқ) баландлиги, м да.
Кран стреласи учининг талабига мувофиқ келадиган баландлиги қуйидагича топилади:
бу ерда - кран илмоғидан то стрела бошигача бўлган энг қисқа масофа (ёки полиспаст узунлиги ).
Стрела боши баландлигини ва илмоқ баландлигини монтаж қилинаётган ҳамма элементлар учун топиб чиқамиз;
а) 18 метрли тўсин (ферма) учун
б) ёпма плита учун
в) устун учун:
г) кран ости тўсини учун: (ПБ)
Кран стреласи қулочи L ни график усулда, ҳамда аналитик усулда аниқлаймиз. Бунинг учун монтаж қилинаётган ҳамма элемантларни бўйлама кесимини чизамиз.
Кранни стрела ўқини олишда шуни эътиборга олиш керакки, нуқта (А) монтаж қилиниб бўлган элемент қиррасидан масофада ўтиши керак, ёки масофада монтаж қилинаётган элемент қиррасидан ўтиш керак.
Монтаж қилинаётган элемент ўқи бўйлаб масофани оламиз ва В нуқтани топамиз.
Стрела ўқи 2 та нуқта А ва В орқали ўтиб краннинг шарнири маҳкамланган С нуқтагача олиб келамиз. Агарда кран танланмаган бўлса, унда қилиб олинади. ( кран турган жойдан кран шарниргача ёки шарнир ўқидан то краннинг айланиш ўқигача бўлган масофа). Агарда кран танланган бўлса, унда бу катталиклар кранни паспорти орқали аниқланади.
Кран стреласи қулочи L қуйидаги формула билан аниқланади.
Бу ерда номаълум катталик фақат – қилинаётган элемент ўқидан то С нуқтагача бўлган масофа, буни график усулда (агар чизма тўғри чизилган бўлса масофани ўлчаб топилади) ёки аналитик усулда ҳам топиш мумкин.
а) Стрела қулочини ва стрела узунлигини Устунлар монтаж қилиш учун топамиз. Устун ни монтаж қилинаётган чизмасини чизамиз.
Расмда иккита учбурчакни қурамиз. АВД ва СВГ, бу ерда (тўсиннинг қалинлиги эътиборга олинмайди).
Стела қулочи
Стрела узунлиги Пифагор теоремасига асосан топилади.
Тўсинни монтаж қилаётганда кран қуйидаги катталикларни қаноатлантириши керак:
; ; ;
Берилган катталиклар бўйича кран МКГ-25 қаноатлантиради. Стрела узунлиги ; стрела қулочи ; монтаж оралиғи ; кран илмоғининг юк кўтариш баландлиги .
б) ёпма плита учун танланган қулочини ва унинг узунлигини топамиз. Плитани кўтариш учун танланган траверса бир вақтнинг ўзида 1 та плитани кўтаришга мўлжалланган.
Траверсани бир вақтни ўзида 1 та плитани кўтаргандаги чизмасини чизамиз ва стрела қулочини топамиз (1-расм).
Стрела қулочи
Стрела узунлиги
Шундай экан, тўсин учун танланган кран плитани ҳам монтаж қилиши керак. Лекин олинган параметрлар,
; ; ;
Кран МКГ-25 ни қаноатлантирмайди, шунинг учун стрела полиспастасинqи максимал даражада кўтариб, кранни юк кўтариш оғирлигини ҳисобга олган ҳолда стрела қулочини камайтирамиз.
в) энди устун ва кран остки тўсинлари учун стрела қулочини ва стрела узунлигини аниқлаймиз.
Тўсинлар учун.
Бу ерда ни эни (қалинлиги)
Стрела қулочи
Стрела узунлиги
г) краности тўсини учун.1
бу ерда краности тўсинининг эни (қалинлиги)
Стрела қулочи
Стрела узунлиги
Демак, кран устунларни четдан юриб монтаж қилганда, қуйидаги параметрларни қаноатлантириши керак:
; ; ;
Юқоридаги катталиклар бўйича кран СКГ-30 қаноатлантиради, стрела узунлиги ; ; ;
Краности тўсинининг монтаж параметрларидан кўриниб турибдики, устунни монтаж қилаётган кран, краности тўсинини ҳам монтаж қила олар экан.
Кран устунларни ўртадан юриб монтаж қилаётганда.
Do'stlaringiz bilan baham: |
