Musobaqa foaliyatini pedagogik nazorat va tahlil qilish

Yuqorida ko‘rsatilgan natijalar qo'lga kiritilganidan so‘ng trenerpedagog va sportchi intuitiv ravishda oldinda turgan musobaqaning xususiyatlarini modellashtirib, ma’lum darajada muayyan sportchilar bilan bo‘lajak bellashuvlaming natijalarini (asosan evristik usul bilan) bashorat qilib, sport tayyorgarligi pedagogik jarayoniga qandaydir o'zgartirishlar kirita boshlaydilar. Bunda, asosan, bayon etilgan axborot tahlil qilinadi, muayyan miqdoriy ko'rsatkichlar, ulaming baholari berilmaydi. Misol tariqasida shunday axborotga murojaat qilamiz: trenerpedagog ehtimoliy raqiblaming musobaqa faoliyatini o‘z usullari yordamida baholab ko‘rgach, shogirdiga taxminan quyidagicha axborot beradi: A kurashchi parterda yaxshi ishlaydi, bukib turib to‘nkarish va uzatilgan oyoq sonini ters tomondan ushlab ag‘darib otishni, dastlabki turishda ikki oyoqdan olish bilan bog'liq usullami bajaradi, ayniqsa, yakuniy davmi yaxshi amalga oshiradi.

Sport tayyorgarligi amaliyotiga tizimli yondashuvning tatbiq etilishi sport kurashida sportchilar tayyorgarligining turli bosqichlarida TTT ko‘rsatkichlari miqdoriy baholari tizimini ishlab chiqish hamda qo‘llash uchun sharoit yaratadi. TTTning alohida ko‘rsatkichlari ko‘p mutaxassislar tomonidan bayon etilgan, ular tasniflangan (B.N.Shustin), ulami qo‘llashning turli yo‘nalishlari belgilab berilgan. Bu ma’lumotlarning hammasi TTT ko‘rsatkichlari tizimining ishlab chiqilishini talab etadi, busiz sport mashg‘ulotlarinmg turli bosqichlarini samarali tarzda nazorat qilib bo‘lmaydi, sporl muvaffaqiyatlarini bashorat qilish usullarini ishlab chiqish, dasturiy tayyorgarlikning maqsadli vazifalarini qo‘yish mumkin emas. TTT ko‘rsatkichi sportchilar tayyorgarligining umumiy baholanishi tarkibiga kiruvchi taktik-texnik tayyorgarligi xususiyatlarining miqdoriy ifodasidir. Bunda eng kuchli sportchilar, Olimpiya o‘yinlari, jahon chempionlarining ko‘rsatkichlari namunaviy ≪chempion modeli≫ sirasiga kiradi.

Kurashchilarning musobaqa faoliyatida qo‘llaniladigan texnik va taktik harakatlaming tahlil qilish yo‘llari

• Zamonaviy sport kurashida kurashchining texnik-taktik zaxirasidagi uzluksiz hujum harakatlari yuqori baholanadi. Bu kurashchilardan MF da texnik-taktik harakatlaming muayyan zaxirasidan foydalanib, tezkor ravishda taktik qarorlar chiqarish malakasini talab etadi. MF sharoitida kurashchining TTT haqida ishonchli axborot olishga tizimli yondashuv hamda tezkor nazorat darajasiga qo‘yiladigan talablar o‘sib ketdi. Ishining bosh yo‘nalishlaridan biri kurashchilarning MFdagi qayd etiladigan ko‘rsatkichlami samarali usuliyatni ishlab chiqish boiib, bu TTHni tahlil qilish asosida ishonchli ko‘rsatkichlardan foydalanishni tezkor imkoniyat bilan ta’minlaydi, shuningdek, turli bosqichlarda kurashchilarning TTTni individuallashtirib borib, mashg‘ulot jarayonining har xil darajalarini tahrir etish mumkin bo'ladi.