Muskullarning tuzilish, funksiyalari va yoshga oid xususiyatlari

9-10 oylikda nima qilish kerak?
Bolaga tayanmasdan turishni o‘rgating. Hech bo‘lmaganda bir-ikki soniya. Buning uchun u biror narsani ushlab turgan vaqtda yangi yoki sevimli o‘yinchog‘ini ushlashni taklif qiling. Bu uni qo‘li bilan tayanib turgan joyidan ajralishga majbur qiladi.
Bir nechta tadrijiy mashqlar: bolaga oyog‘ida turishga yordam bering, keyin esa qo‘liga tayanch sifatida plastmassa tayoqcha bering. Tayoqchani u joydan bu joyga qo‘zg‘ating — bola unga tomon harakat qilishni boshlaydi. Tayoqcha o‘rnini kolyaska ham bosa oladi: sayr vaqtida uning bir chetidan ushlab, ehtiyotkorlik bilan yurishiga imkon bering.
Og‘irlikka chidamli g‘ildirakli o‘yinchoqlar ham yurishni o‘rgatuvchi yaxshi mashq qilish apparati bo‘la oladi (o‘yinchoq maysa qirqqichlar, aravachalar): ularning ortidan itara turib bolalar qadamba-qadam yurishni o‘rganadilar.
10 oylikda va undan so‘ng nima qilish kerak?
Bu davrda ko‘plab bolalar allaqachon yurib ketishadi. Ammo atrof olam ularni cho‘chitadi. Bolada «devor bo‘ylab» harakatlanish imkoni borligiga e’tibor qarating — ya’ni ko‘pi bilan har ikki qadam orasida tayanch nuqta bo‘lsin. Bu bexavotirlik hissini beradi.
Bolani ochiq olamga chiqishga majburlash uchun oddiy gimnastika halqasidan (obruch) foydalanish mumkin. Qo‘l bilan suyanish imkonini qoldirgan holda uni bolaga kiydiring va halqani xona o‘rtasiga torting. Bola chetlaridan ushlagan holda unga ergashadi.