Musiqali ritmik tarbiya, musiqa va shaxsni xar tomonlama rivojlantirish. Musiqali ritmik tarbiya tizimi. Reja

Musiqa nima?(yunoncha- musike-muzalar sa’nati,muzalar fan,she’riyati va sa’nat mabudalari)tovushlardan yaralgan badiy obrazlar zaminidagi san’at turi.Uning tabiati asosida musiqa bastalash uni ijro etish va tinglash(idroklash) birligi turadi.
Musiqa madaniyatining serqirra yо‘nalishlari butun tarixi davomida mavjudligi va rivojlanishida cheksiz mazmunga ega bо‘lib, barcha sa’nat turlaridan ancha ortib borgan.
YE.V.Chayanova, YE.V.Konorova logopedik ritmika diqqat (uning konsentratsiyasi, hajmi, mustahkamligi, tarqatish)ni, xotirani (kо‘rish eshitish, motorli, mantiqiy, majmuaviy) rivojlantiradi deb hisoblaydilar.
Inson hayotida musiqaning ahamiyati haqida Platon shunday degan edi”Davlatning kuch qudrati,unda qanday musiqa yaratilganligiga tо‘g‘ridan tо‘g‘ri bog‘liqdir.
V.M.Bexterev musiqaning kichik yoshdagi bolalarni estetik, ma’naviy tarbiyalashdagi ahamiyatini kо‘rsatdi. U kichik yoshda tarbiyaning muhimligini ta’kidladi, chunki rivojlanayotgan shaxsning ilk qadamlari birmuncha qiyin va ayni damda birmuncha muhimdir.

M.Y.Basovning kо‘rsatishicha, bola shaxsini о‘rganish agar u ma’lum ma’noda musiqa orqali oshiriladigan maxsus shakl bо‘lmish harakat faoliyatiga qо‘llanilmasa tо‘liq bо‘lmaydi. Insonda bolalik yoshidan umumiy musiqaviylikni tarbiyalash zarur. Uning belgilari quyidagilar hisoblanadi:

Musiqiy kо‘rinishni tinglash, taqqoslash, baholash qobiliyati. Bu elementar musiqiy-eshitish madaniyatini, ixtiyoriy eshitish diqqatini talab qiladi. Masalan, bolalar sodda musiqiy tovushlar (yuqori va past tonlar, royal va skripkaning jaranglash tembri) ni taqqoslaydilar, oddiy musiqiy asarlar tuzilmasini (qо‘shiq va naqoratni xirgoyi qilib, pyesadagi qismlar miqdori va h.k.) farqlaydilar, kontrast bо‘lgan badiiy obrazlar (xirgoyining erkalovchi, chо‘ziq xarakteri, naqoratning energiyasi, harakatchanligi) ni belgilaydilar.
Ijodga iqtidor. Masalan, bola yurayotgan odamning qadami, og‘ir odimlayotgan ayiq, sakrayotgan quyonning harakatlarini berish uchun harakatlarni izlaydi.
Musiqa bolalarning aqliy qobiliyatlarini faollashtirish vositasi hisoblanadi, chunki uni anglash diqqatni, kuzatuvchanlik, onglilikni talab qiladi. Bolalar musiqani tinglaydilar, tovushlarni о‘zaro solishtiradilar, badiiy obrazlarning xarakterli mazmunli xususiyatlarni belgilaydilar, asar tuzilmasini farqlashni о‘rganadilar.