Murtozayev. J. F

3.Loyhalanyotganqism tuzlishivaishlashi
Diskli o’gitlash apparati mashina rasmiga kornshteyn 9 (3.1 rasm) vositasida o’rnatiladi. Disk harakatini shestyrnalar 7 va juft konussimon shestynalar orqali val 1 dan oladi tarelka aylanganda o’g’it tarelkaning tubi bilan to’ma qopqoq 5 orasdagi tirqishdan tashqariga chiqadi va yo’naltirgich 10 ikkala diskka barobar taqsimlaydi. Tez aylanuvchi disklar 8 o’g’itni varonkalarga uzliksiz tushirib beradi. O’g’itni sepish meyori richag 3 yordamida uzluksiz beradi. O’g’it sepish meyori richag 3 yordamida zaslonkaning oz-ko’p ochilish orqali rostlanadi.Apparat kartoshka ekkichda makkajo’xori lavlagi seylkalarda qo’llaniladi.
Chiqqan o’git o’g’it o’tkazgichlarga yo’naltiriladi, tuproqqa ko’mish uchun kultivator girdlariga ikkitadan o’g’it ko’mgich o’rnatiladi.



3.1-rasm Tarelkali-disklio’g’itlashapparati
Kultivatorga o’rnatilgan o’g’itlash apparatlari belgilangan miqdordagi mineral o’g’itni yerga solishga sozlanadi.

						Varoq
O’zg.	Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana

4. Tanlangan mavzuni asoslash Loyihalash-taklif etilgan bo’lajak obyektning loyihasini ya’ni prototipi (birinchi tipi) ni timsolini yaratish jarayonidan iborat. Loyihalash jarayonida sistemalar va ularni tashkil etuvchi elementlarning strukturasi hamda ishlashiga oid malumotlar, jumladan ular keltiradigan foyda, ishlatishga sarflanadigan harajatlar, ularni, unimdorligini, puxtaligi, ishga chidamligini va boshqalar to’grisida malumotlar yig’iladi. Qishloq xo’jalik mashinalari vazifasi energetika manbaiga ulanish, usuli, ishlov beriladigan obyektga nisbatan, vaziyatiga ko’ra klassifikatsiyalanadi. Vazifasiga ko’ra yerga ishlash, ekinlarni ekish, parvarish qilish, hosilni yig`ish`mashinalari, traktor va uzi yurar shassiga birlashtirish usuliga qarab tirkalma o’rnatma, yarim o’rnatma, uzi yurar mashina, Ishlov beradigan obyektga nisbatan vaziyatga qarab mobil (bir joydan qo’zg`almay ishlaydigan) mashinalar bo’ladi. Bir yoki bir nechta ishni bir vaqtda bajarishga mo’ljallangan ish mashinalari bilan energiya manbaining qo’shilmasi qishloq xo’jalik agregati deyiladi. Mobil agregat energiya manbai-traktor (uziyurar shassi) va mashina –qurollaridan tuziladi. Bu mashina traktorli agregat deyiladi. Mashinalar kompleksi deganda xo’jalikning barcha tarmoqlarida mahsulot, ishlab chiqarish bo’yicha rejalashtirilgan hamda operatsiyalarni yil davomida maqbul agrotexnika muddatlarida kam mehnat va mablag`saqlab bajara oladigan qishloq xo’jalik mashinalari yig`indisi tushiniladi. Qishloq xo’jalik mashinalari sistemasi deganda mamlakatimizning barcha tabiiy- iqlim zonalarida qishloq xo’jaligida xilma-xil ishlab chiqarish jarayonlari bajarish uchun komplekslar tuzishga imkon beruvchi, turli ishlarni bajaruvchi mashinalarning ratsional turkimi tushiniladi. Agrotexnik, tabiiy, tuproq-iqlim, texnalogik va boshqa omilarga ko’ra quyidagi, mashinalar sistemasi mavjud. Qishloq xo’jaligining ayrim tarmoqlari (dehqonchilik yerlarlarini melioratsiya qilish, chorvachilik) uchun tarmoq, mashinalari sistemasi ayrim qishloq xo’jalik ekinlari (paxta makkajo’xori kartoshka va boshqa) yetishtirish mashinalari sistemasi. Mazkur tuproq-iqlim zo’nasidagi ishlab chiqarish jarayonlari kompleks mexanizatsiyalashtirish uchun zo’nal mashinalar sistemasi. Mazkur zo’na uchun xarakterli bo’lmagan yoki yurli zo’nalarga taluqli ayrim qishloq xo’jalik korxanalari uchun mashinalar sistemasi maxsus ishlarni bajarish – shamol va suv eroziyasi (nurashi)ga qarshi kurashish, adirlar hamda ortiqcha nam yerlarni ishlash mashinalari sestemasi. Yangi mashinalar xalq xo’jaligining talablari asosida yaratiladi. Qishloq xo’jalik mashinalaring uziga xos xususiyatlari shundaki, biologik jarayonlar sodir bo’ladigan muhit-tuproq, ekinlarga ta’sir etib ishlaydi. Shuning uchun mashinalar tuproq unumdorliligini oshirish, o’simliklarning ma’lum yo’nalishda rivojlanishiga sha’roit yaratishi lozim. Yangi mashinalarni va ularning ish organlarini yaratish, sinashda agrotexnika talablari, shuningdek yangi mashinani yaratishga oid texnik topshiriq va uning qishloq xo’jalik mashinalari kompleks mexanizatsiyalashga qaratilgan mashinalar sistemasidagi o’rni asosiy xujjat bo’ladi. Qishloq xo’jalik mashinalariga qo’yiladigan agrotexnika talablari texnik-
						Varoq
O’zg.	Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana

ekspulatatsion, iqtisodiy va ishlab chiqarish talablaridan tuziladi.Texnik talablarga mashinaning vazifasi, parametrlari, bajariladigan ishlar tavsifi va uni bajarish sifati; mashina ishlatiladigan rayon bazi,ishga tayyorgarlik koeffitsenti,mashinaning manyovrchanligi, xizmat muddati va umumiy texnik tasnifi kiradi.Ekspluatatsion talablarga ishlov beradigan ekin, tuproq tasnifi, ish sharoitilari ishni bajarish qulayligi, ish vaqtidan foydalanish koeffitsenti, xizmat ko’rsatuvchi xodimlar soni kiradi.Iqtisodiy talablarga mashinaning puxta ishlashi, unumdorligi, yonilg’i sarfi, ishlov beriladigan mahsulotlarni yo’l qo’yilgan isrofi, nobut bo’lish darajasi kiradi. Ishlab chiqarish-texnalogik talablarga mashinang vazni, uni ishlab chiqarish ko’lami, tayyorlashdagi mehnat sarfi, tan narxi kiradi. Texnik topshiriqda quyidagilar kursatiladi a) yangi mashina bilan almashtiradigan eski mashinaning tipi; b)yangi mashina qanday maqsadda yaratilayotganligi, qanday ishlarga zonalarda ishlatilishi, yaqin kieajak 10 yil ichida talab etiladigan soni, ish organlarning texnalogik jarayoni rejimlarini belgilovchi parametirlari, mashinaning avtomat qurilmalar bilan jixozlanganligi yuritma turi boshqarish va rostlashning qulayligi, ixcham va shinamligi; c) podshipniklar, moylash usullari, materiallar, montaj qilish shart sharoitlari va xafsizlik texnikasi; g)eksplutatsion afzalliklari (unumdorligining oshishi va mexnatning yangillashishi, maxsulot sifatining oshishi) ; d)mashinani ishlab chiqarish va ishlatish iqtisodiy samaradorligi (FIK ning oshishi, massa gabaritlarning, energiya, yoqilg’i materiallar sarfining kamayishi, unedifikatsiyalashtirilgan detallar usulining oshishi, tayyorlashdagi mexnat sarfining kamayishi mashina uzellarini yig’ishda ilg’or usullarning qo’llanilishi, mashinaning ishlab chiqarishning iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqligi); e) sokial va estetik talablar, yani ishlatish xavfsizligi, hozirgi zamon talablarini qondiruvchi konstruktiv shakllar, chiroyli rang berish. Bu talablar loyihalanadigan mashina tipi va vazifasiga qarab ravshanlashtiriladi. Texnik topshiriqda, bulardan tashqari, eskiz, texnik va ish loyihalarini bajarish, mashinaning tajriba nusxasini ham kursatiladi.
						Varoq
O’zg.	Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana