Murtazayev saidmurodxon saidaloyevich murtazayev saidalo murtazayevich bolalar fakultet terapevtik

 
1 rasm.
Raxit kasalligiga chalingan bolada 
ko`plab uchraydigan kariyes. 
 

---

9 
Daun xastaligida
ham shunga o`xshash klinik holatlar aniqlanadi. Bunda bolaning 
jismoniy va aqliy rivojlanishi orqada qolishi, ko`pgina ichki a’zolar, sistemalar, ayniqsa 
ichki sekretsiya bezlar faoliyatini buzilganligi kuzatiladi. 
Tishlarning juft-juft bo`lib chiqishining buzilishi (ularning kechikib chiqishi), 
ayrim hollarda 4-5 yoshlarda chiqishi, sut tishlarini ko`plab kariyes jarayoni bilan 
shikastlanishi, bu holatning doimiy tishlarda ham kuzatilishi, tishlar barcha 
yuzalarining, ba’zan odatda kuzatilmaydigan til, lunj sathlarida kariyes jarayoni 
kechishi e’tiborni jalb qiladi. Daun kasalligida tishlarning ko`plab kariyesga uchrashiga 
sabab bolalarning har xil infeksiyaga tez beriluvchanligi, yuqori nafas yo`llari 
kasalliklariga tez-tez chalinishi va eng asosiysi og`iz bo`shlig`i gigiyenasining 
nihoyatda yomonligidir. 
Kariyes jarayoning tezlik bilan tarqalishi sut tishlaridagi eng asosiy xususiyati 
hisoblanadi. Sut tishlari kariyesi doimiy tishlardagi kariyes jarayonidan farqli o`laroq 
juda tez kechib, tezda emal-dentin chegarasiga yetib boradi va dentinni jarohatlashni 
davom ettiradi. Bu narsa emal qavatining yupqaligi va dentin to`qimasining sut 
tishlaridagi o`ziga xos tuzilishi, kam minerallashgan sohalar mavjudligi, bu sohalar o`z 
navbatida pulpa to`qimasigacha yetib borishi bilan bog`liqdir. Shu davrda pulpa 
to`qimasining faollik darajasi ham pastroq bo`ladi. Shuning natijasida bolalar yoshida 
ayniqsa, kasalmand, hali juda yosh (1-3 yosh) bolalarda kariyes jarayonining dog` 
bosqichidan chuqur bosqichiga o`tishi qisqa muddatlarda yuz beradi va pulpit, 
periodontit kabi asoratlarning paydo bo`lishiga sabab bo`ladi. Bunday tishlar kariyes 
kavaklarida dentin to`qimasi juda yumshoq, palaxsa bo`lib oson ajraladi. Dentin 
to`qimasi och sariq tusda bo`ladi. 
Kariyes jarayoni emal, dentin to`qimalariga tezda singib kirib, pulpa to`qimasiga 
yetib borganga o`xshaydi.