Муратов Д., Алимова М., Каримов Ж., Нажмиддинов Ж., Жўраев Ш. Диншунослик ўзбекистон республикаси

УЛУМ АЛ–ҲАДИС – ҳадисларни ривоят қилиш, ишончли ва ишончсизини ўрганадиган илм.
УМАЙ (Жумай) – тангричилик эътиқодига кўра, аёл жин­сидаги Ердаги ҳаётнинг сабабчиси ва макони Ер юзида бўлган маъбуда, «Ҳаёт онаси» деб эътиқод қилинган.
УПАНИШАДЛАР – ҳиндуийликда руҳий–маънавий йўл ҳисобланиб, диний такомиллик занжирининг энг юқори мартабаси ҳисобланади.
УПАНИШАДЛАР ДАВРИ – милоддан аввалги VI асрдан милоддан кейинги бир неча асргача чўзилади. У тасавву­фий оқимлар сир–асрорлари ва шахсий мушоҳадаларини ўз ичига олган бўлиб, ботиний ҳаётга берилиб, зоҳирдан йироқлашган руҳоний ва таркидунёчиларни тўғри йўлга бошлаш учун тартибга келтирилган.
ФАРЗ – ислом дини таълимотига кўра, инкор қилиб бўлмайдиган даражада қатъий далил билан бажарилиши талаб қилинган амал.
ФЕЪЛИЙ СУННАТ – Расулуллоҳ (а.с.)дан содир бўлган шаръий ишлар ёки саҳобийлар Пайғамбар (а.с.)нинг ба­жарган ишларидан нақл қилган нарсага.
ФРАВАН – ибодат маросимларида ўқиладиган дуо.
ФРАВАШИ (авесто, олдиндан танлов) – Осмонларда яшов­чи ва Зардуштга ваҳий олиб тушувчи махлуқотлар.
ФРАШО КЕРЕТИ – зардуштийликда охир замонда пайдо бўладиган ёвузлик эгаси.
ХАБАР – Муҳаммад (а.с.)нинг сўзлари ва хатти–ҳаракатлари ҳақида ривоят (синоними ҳадис, осор).
ҲАДИС – Пайғамбар (а.с.)га нисбат берилган гаплар.
ҲАЖ – қодир бўлган киши учун умрида бир марта Макка шаҳридаги Каъбани зиёрат қилиш ва ушбу ибодат ўз ичи­га оладиган арконларни адо этишдан иборат.
ХАЛҚИЙ СУННАТ – Расулуллоҳ (а.с.)нинг ташқи қиёфа ва кўринишлари ҳақидаги суннат.
ХАЛОСКОР – яҳудий ва христиан атамасида Мессия (ив­ритча, машиах; қадимги юнонча, христос). Яҳудийлар ақидасига кўра, Халоскор қиёматга яқин келиб яҳудийларни нажот сари етаклайди. Яҳудий «мессияси» Довуд авлодидан бўлиши шарт. Христиан ақидасига кўра эса, халоскор бу Исо Масиҳдир.
ҲАРОМ – атамаси ислом таълимотига кўра, инкор қилиб бўлмайдиган даражада қатъий далиллар билан бажарили­ши тақиқланган амал.