R(A,V)=R(A/V) R(V)=R(V/A) R(A) (1)
Bundan kelib chikadiki, ikkita xodisaning birgalikdagi extimolligi xamisha ularning bittasining aprior extimolligini birining mavjudligi shartida boshkasining shartli extimolligi kupaytmasiga teng bulgan kupaytma sifatida tasvirlash mumkin.
Aksiomatik yondoshishni extimolliklar nazariyasini tuplam nazariyasi bilan boglanishiga asoslangan extimoliy fazo - elementlari yakunlarining barcha majmuasini tashkil kiladigan tushuncha (tajribaning mumkin bulgan yakunlari tuplami) kiritish bilan bu bogliklik urnatiladi. Vokea A, uch extimolligi R(A) deb belgilanadi. Extimollik kuyidagi 3 shartga (S - extimoliy fazo)
R(A)>=0 (1) R(S)=1 (2)
agar A ∩ V = bulsa, unda R(A U B)=P(A)+P(B), (3)
Barcha extimolliklar nazariyasi ushbu 3 aksiomada kuriladi. Agar V xodisaning extimolligi 0 dan farkli deb karalsa, u xolda A xodisaning V xodisa sodir bulgan shartidagi extimolligi
R(A/V)=R(A V)/R(V), R(V)>0 (4)
aniklanadi. Bu yerda R(A V) – A V xodisaning extimolligi.
Shartli extimollikni kullanishlardan biri tula extimollikni topishdan iborat buladi. n ta birgalikda bulmagan A,A,...A xodisalar va ixtiyoriy V xodisa berilgan bulsin. U xolda xodisalar shunday S fazoni egallasinki, unda A1A2 ... An = S
(3) va (4) dan R (V A)=R(V/A)· R(A ) yoki
R(V) = R(V/A1)· R(A1)+R(A2)· R(A3)+...+R(V/An)· R(An) (5)
Bu yerda R(V) kattalik - tula extimollik (5) esa uning turli shartli extimolliklar yigindisi sifatida tasvirlanadi.
(5) da R(An) (n=1,2,3,...,n) kattaliklar odatda aprior extimolliklar deyiladi. Ular yordamida A xodisaning extimolligi tajriba bajarilguniga kadar aniklanishi uchun tajriba o‘tkazilib, V xodisa bulib utganligi urnatilgandan keyin a xodisalar mos xolda R(Ai/V) shartli extimolliklar kuyiladi. Buni xisobga olib
R(A2V)=R(Ai /V)· R(V) = R(V/A2)·R(A2) bu yerdan
R(Ai /V) = R(V/Ai)· R(Ai)/R(V), R(V) 0 (6)
Buni (5 ga kuyib topamiz).
(7)
R(Ai/V) shartli extimollik kupincha aposterior deyiladi. U tajriba tugagandan keyin xosil bulgan xodisalarga tugri kelishi uchun (7) yoki (6) Bayes formulasi deyiladi.
Xulosa qilib aytadigan bolsak, Elektr ta’minoti tizimi elektroenergiyani ishlab chikaruvchi uzatuvchi va uzgartiruvchi kurilmalar majmuasini uz ichiga oladi. Bunday kurilmalarning ish sharoiti turlicha bulishi mumkin. Mavjud alokalar majmuasini xisobga olish shunchalik murakkabki, eng zarur va nazorat kilish imkoni bilan sharoitlar majmuani chegaralash maksadga muvofik buladi. Bunda xosil buladigan noaniklik tasodifiy xodisalarning belgisini ifodalaydi. Umumiy xolda EET da extimollik nazariyasi va matematik statistikaning kullanishini dastavval shu EETning ob’ektlari tizimning elementi yoki umuman tizim tugrisida tushunchaga ega bulgach, tasavvur kilish mumkin buladi. Sal oldinga intilish bulsada shu ma’noda tizimning ishonchligini tadkik kilishda, anikrogi, aloxida elementlarining ishlamay kolish extimoligini bilgan xolda ulardan ishlamay kolish, bosh tortishgacha urtacha ishlash vaktini aniklash imkonidan foydalanish mumkin buladi
Do'stlaringiz bilan baham: |