Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

10.1. Neft va gaz quduqlarini burg‘ilashda ro‘y beradigan avariyalar va ularning turlari

Ma’lumki, neft va gazni qidirib topib, quduqlarni burg‘ilab, qazib olingan neft va gaz xom-ashyolarini qayta ishlab iste’molchilarga yetkazib berishgacha bo‘lgan vaqtda juda ko‘plab qiyinchiliklar va halokat hamda asoratlar kuzatiladi. Bunday qiyinchiliklar va murakkabliklar neft va gazni iste’molchilarga yetkazib berishda mahsulot tannarxining oshib ketishiga sabab bo‘lishi mumkin.

Bunday muammolarning oldini olishda talabalarga neft va gaz sanoatida kuzatiladigan halokat va asoratlar hamda bunday holatlarda ularni qanday bartaraf etish usullarining chuqur o‘rgatilishi talab etiladi.

Bobda neft va gaz quduqlarini burg‘ilashda ro‘y beradigan halokatlar va ularning turlari:

-geologiya bilan;

-burg‘ilash mashina va mexanizmlari bilan;

-burg‘ilash asbob uskunali bilan;

- burg‘ilar bilan;

-burg‘ilash quvurlari bilan;

- mustahkamlovchi quvurlar bilan;

-quduq tubi dvigatellari bilan;

-geofizika ishlari bilan bog‘liq bo‘lgan halokatlar:

-burg‘ilash eritmalarining yutilishi;

-burg‘ilash asboblarining tutilishi;

-neft quduqlarini suv bosish sabablari va ularni bartaraf qilish va boshqa bir qancha ishlaridagi halokatlar va asoratlar hamda ularni bartaraf etish usullari bayon etilgan. Neft va gaz quduqlarini burg‘ilash jarayonida sodir bo‘ladigan halokatlar katta zarar keltiradi. Ular burg‘ilash tannarxini oshiradi va burg‘ilash tezligini kamaytiradi. Shuning uchun halokatlarning sodir bo‘lish sabablarini va ularni bartaraf qilish usullarini bilish katta ahamiyatga ega. Quduqlarni burg‘ilashda yer usti jihozlari va burg‘ilash bilan bog‘liq bo‘lgan halokatlar sodir bo‘ladi:

yer usti jihozlari bilan bog‘liq halokatlar. Ularga minora, chig‘ir, tal tizimi, tarnov tizimi, burg‘ilash nasosi bilan bog‘liq halokatlar kiradi;

q uduqlarni burg‘ilash bilan bog‘liq bo‘lgan halokatlar. Ularga burg‘i, burg‘ilash va mustahkamlovchi quvurlar, asboblarning uchishi, quduq tubi dvigatellari, quduqqa begona predmetlarning tushishi, geofizik ishlar bilan bog‘liq halokatlar kiradi.