Muqobil energiya manbalari

Yechish formula W=(m-m₀)/m₀
Hisoblash. W=(3-2.7)/2.7=0.111111

13-Amaliy mashg‘ulot.
Minorali quyosh elektr stansiyalari va ularning energetik xususiyatlarini ko‘rib chiqish. Quyosh xavzalari va ularning energetik xususiyatlarini o‘rganish.
Minora tipidagi quyosh elektr stansiyalari (mtQES) texnologik sikllari asosidagi g’oya bundan 370 yil oldin taklif etilgan. MtQES da termodinmik sikl yotadi bunda IES dagi organik yoqilg’ilarni yoqish hisobiga bug’ qozoni o’rniga shunga o’xshash qozon bo’lib quyosh energiyasi issiqligi hisobiga har xil bug’simon va suyuq issiqlik tashuvchilar ishlatiladi.
Quyosh energiyasini qabul qiluvchilar yerdan yuqorida balandlikda o’rnatiladiyani minorada unga ko’plab avtomatik boshqariladigan oyna akslantirgichlar yordamida quyosh nurlarini akslantiriladi. Quyosh nurlanishi zichlashtirib bir joyga yig’ilib bug’ va issiqlik tashuvchi hosil bo’ladigan qozonning issiqlik yutuvchi yuzasiga beradi so’ngra bug’ turbinasiga kelib tushadi. Bug’ turbinasi valiga mahkamlangan generator rotori joylashib u malum chstota va kuchlanishdagi elektr energiyasini ishlab chiqaradi.
Minora tipidagi QES foydali issiqlik quvvati N_qes quyidagi formula orqali anbiqlanadi.
N_qes(t)=R_∑(t)*F_g*r_g*sinα*K_bl*K_zat*K_tp*K_zap*r_k


N_qes(t) va R_∑(t) lar 1 m² yuzaga to’g’ri keladigan quyosh radiatsiyasi (kW/m² da) F_g geliostatlarning maydoni r_g geliostatlarning akslantirish qobilyati (0.75) sinα geliostatlarga quyosh nurlanishining real tushish burchagi (0.75 va 0.8 oraliqda) K_zat geliostatlarda soya hosil bo’lish koeffitsiyenti K_bl geliostatlarda blokirovkalash koefitsiyenti (odatda K_zat va K_bl -1 ga teng) K_tp issiqlik yutish koeffitsiyenti K_zap changlash koeffitsiyenti 0.95 r_k qozon issiqlik qabul qilgichi tomonidan quyosh nurlanishlarini yutish koeffitsiyenti odatda 0.93 va 0.95 orasida yotadi.
1-misol 1m² yuzaga to’g’ri keluvchi quyosh radiatsiyasi 1360W/m² ga teng geliostatlarning akslantirish qobilyati va geliostatlarga quyosh nurlanishining real tushish burchagi 0.75 ga teng ekanligi ma’lum bo’lsa geliostat maydoni 30m² geliostatlarda soya hosil bo’lish koeffitsiyenti, geliostatlarda blokirovkalash koefitsiyenti -1 ga teng issiqlik yutish koeffitsiyenti, changlash koeffitsiyenti va qozon issiqlik qabul qilgichi tomonidan quyosh nurlanishlarini yutish koeffitsiyenti 0.93 ga teng ekanligini bilgan holda QESni foydali issiqlik qobilyatini aniqlang.