|
2.1.2-jadval
Davlat sug’urta nazorat bilan kelishgan holda tashkil qilinuvchi zaxiralar
5
t/r
Sug’urta zaxirasi turi
Shartli belgisi
1
ogohlantirish chora-tadbirlari zaxirasini
OChZ
2
falokatlar zaxirasini
FZ
3
zararlilikning tebranishi zaxirasini
ZTZ
4
aktivlarning nomuvofiqligi zaxirasini
ANZ
5
Boshqa zaxira turlari
BZT
Sug u ta tashkilotlari ug u ta oqibatida etgan zararlarni kamaytirish
maqsadida oldini olish chora-tadbirlari zaxirasini tashkil etadilar. U O z e i t
Respublikasi Adliya vazirligidan 2008 yil 15 dekabrida 1882-son bilan davlat
yxati a t azilga “Sug u tal ila i g ug u ta zaxiralari t g i i a”gi
nizomining 26 va 27-bandlariga muvofiq amalga oshiriladi. Oldini olish chora-
tadbirlari ug u ta zaxirasi ug u tal i tomonidan tasdiqlanadi. Oldini olish
chora-tadbirlari ug u ta zaxirasi brutto-mukofotdan qilinadigan foizli ajratmalar
evaziga shakllantiriladi.
Oldini olish chora-tadbirlari zaxirasiga ajratmalar miqdori, tarif stavkasi
tarkibida ushbu maqsadlarga z a tutilgan foizlardan kelib chiqib, biroq ug u ta
shartnomalari yi a hisobot davrida hisoblangan ug u ta brutto-mukofotining
5
O z e i t Re pu li a i M liya azi ligi ma lum tla i.
34
10 foizidan p lmaga holda (qonunchilik hujjatlarida nazarda tutilgan
hollardan tashqari), ogohlantirish chora-tadbirlari zaxirasi t g i i agi nizomda
belgilanadi.
Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy ug u ta
qilish yi a ogohlantirish chora-tadbirlari zaxirasiga (FJMS OChZ) ajratmalar
miqdori, hisobot davrida transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini
majburiy ug u ta qilish shartnomalari yi a hisoblangan ug u ta brutto-
mukofotining 5 foizi miqdorida belgilanadi
6
.
Texnik zaxiralarni hisob-kitob qilish bazasi sifatida bazaviy ug u ta
mukofoti - hisobot davrida ug u ta va qayta ug u ta qilish shartnomalarini tuzish
yi a vositachilik xizmatlarini atga li uchun hisoblangan komission
mukofoti va ogohlantirish chora-tadbirlari zaxirasini shakllantirishga y alti ilga
ma lag la summasi chegirilgan holda hisoblangan ug u ta brutto-mukofoti qabul
qilinadi. Xabar qilingan, lekin bartaraf etilmagan zararlar zaxirasi va transport
vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy ug u ta qilish yi a
barqarorlashtirish zaxirasidan tashqari,
Ishlab topilmagan mukofot zaxirasi (IMZ) - bu sug u ta va qayta ug u ta
qilish shartnomasi yi a hisoblangan, keyingi hisobot davrlarida amalga
oshirilishi mumkin lga , kelgusi t l la i ta mi la yi a majburiyatlarni
bajarish uchun m l alla ga hisobot davrining chegaralaridan chiquvchi
shartnomaning amal qilish davriga tegishli ug u ta mukofotining qismi
hisoblanadi.
IMZni hisoblash uchun ug u ta faoliyati t tta hisob guruhlariga li a i.
Ular quyidagilardan iborat:
a) 1-hisob guruhi:
- baxtsiz hodisalardan ug u ta qilish (1-klass);
- kasallikdan ehtiyot shart ug u ta qilish (2-klass);
- er usti transport vositalarini ug u ta qilish (3-klass);
6
Sug u tal ila i g ug u ta zaxi ala i t g i i agi Niz mi. 2008 yil i g 15 e a i a 1882-son bilan Adliya
azi ligi a yxatga li ga . “N ma” ele t ma aa.
35
- harakatlanadigan temi y l tarkibini ug u ta qilish (4-klass);
- aviatsiya ug u ta i (5-klass);
- dengiz ug u ta i (6-klass);
- yo l agi mol-mulkni ug u ta qilish (7-klass);
- mol-mulkni olovdan, tabiiy ofatdan (8-klass) va zarardan ug u ta qilish (9-
klass);
- avtofuqarolik javobgarligini ug u ta qilish (10-klass);
- aviatsiya (11-klass) va dengiz (12-klass) ug u ta i doirasida javobgarlikni
ug u ta qilish;
- umumiy fuqarolik javobgarligini ug u ta qilish (13-klass) (qarz
oluvchilarning kreditni t lamaga ligi uchun javobgarligini ug u ta qilishdan
tashqari);
- huquqiy himoya bilan g liq xarajatlarni ug u ta qilish (17-klass);
noproportsional qayta ug u ta qilish shartnomalari (har bir qayta ug u taga
qabul qilingan shartnoma (shartnomalar) yi a qayta ug u ta qilish
shartnomasining amal qilish doirasiga tushuvchi zararning sodir li i borasida
ug u tal i tomonidan amalga oshiriladigan har bir ug u ta t l i agi
oldindan atilga ulushni qoplash yi a qayta ug u tal i i g
majburiyati paydo lu i shartlarga ega lga qayta ug u ta qilish
shartnomalaridan tashqari qayta ug u ta qilish shartnomalari);
b) 2-hisob guruhi:
- kreditlarni ug u ta qilish (14-klass);
- kafillikni (kafolatlarni) ug u ta qilish (15-klass);
- boshqa moliyaviy tavakkalchiliklardan ug u ta qilish (16-klass) (qishloq
x aligi ekinlarining hosilini ug u ta qilishdan tashqari);
- qarz oluvchilarning kreditni t lamaga ligi uchun javobgarligini ug u ta
qilish (13-klass);
v) 3-hisob guruhi:
36
- ug u ta shartnomasining amal qilish muddati boshlanishining va
tugashining noaniq ("ochiq") sanalariga ega lga ug u ta shartnomalarini
tuzish imkoniyatini nazarda tutuvchi ug u ta turlari;
g) 4-hisob guruhi:
- qishloq x aligi ekinlarining hosilini ug u ta qilish (16-klass).
Shartnomaning kuchga kirish sanasi ( ug u ta i g amal qilishining boshlanish
sanasi) shartnoma yi a sug u ta mukofotini (badallarini) hisoblash sanasidan
kechroq l a va ug u ta zaxiralarining hisob-kitobi shartnomaning kuchga kirish
sanasiga ( ug u ta i g amal qilishining boshlanish sanasiga) qadar amalga
oshirilgan taqdirda, ishlab topilmagan mukofot zaxirasini hisoblash maqsadida
ishlab topilmagan mukofot zaxirasi shartnoma yi a hisoblangan ug u ta
mukofoti (badallari) ( ug u ta brutto-mukofoti) miqdoriga teng deb qabul qilinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
