Mundarija



Download 66,8 Kb.
bet4/4
Sana20.12.2019
Hajmi66,8 Kb.
#31179
1   2   3   4
Bog'liq
Kurs ishi monopoliya

Xulosa


Milliy iqtisodiyot ko’plab o’zaro bog’liq iqtisodiy unsurlardan iborat bo’lgan murakkab iqtisodiy tizimni namoyon etadi. Miliy iqtisodiyot rivojlanishi, uning barqaror o’sishini ta’minlash muhim ahamiyat kasb etadi. Milliy iqtisodiyotning barqaror rivojlanoshini ta’minlash yo’lida bir necha strategiyalar qo’llanadi. Makroiqtisodiyot – iqtisodiyotni bir butun holda o’rganadi va ishsizlik, inflyatsiya, iqtisodiy o’sish, to’lov balansi barqarorligi, davlat budjeti, davlat qarzi kabi hozirgi zamon iqtisodiyotining muhim muammolarini tadqiq qiladi.

“Eng muhimi, mamlakatimiz iqtisodiy siyosatida noreal raqamlar ortidan quvish, amalga oshmaydigan xomhayollarni haqiqat sifatida taqdim etishdek noma’qul ish uslubi tanqidiy qayta ko’rib chiqildi. Amaliy natijakorlik, inson manfaati va yana bir bor inson manfaati islohatlarning bosh maqsadi etib belgilansin”.6

Hozirgi zamonda davlat - milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish siyosati bilan shug’ullanishi mumkin va lozim bo’lgan yagona institutdir.

Makro va mikrodarajadagi raqobatbardoshlik ajratiladi. Milliy raqobatbardoshlikni mutaxassislar aholi turmush darajasini oshirishda va xalqaro iqtisodiy andozalarga amal qilishda milliy iqtisodiyotning boshqa mamlakatlarda ishlab chiqariladigan tovarlar va xizmatlar bilan raqobat sharoitida tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish hamda iste’mol qilish qobiliyati sifatida ta’riflashadi.

Mikrodarajadagi raqobatbardoshlik omillarning ikkita guruhi bilan aniqlanadi: milliy kompaniyalarning rivojlanish darajasi, shuningdek, makroiqtisodiy biznesmuhitning sifati bilan. Forum ma’ruzasining mualliflari firmalar darajasidagi raqobatbardoshlikni to’rtta asosiy omil bilan bog’laydilar: resurslar, tashqi raqobat, talab, tarmoqlararo aloqalar.

Bunda firma ichidagi menejment, marketing, harakat strategiyasi («tadbirkorlik muhitining sifati») ham muhim hisoblanadi.

Jahon iqtisodiy forumining ma’lumotlariga asoslangan hisob-kitoblar shuni ko‘rsatmoqdaki, tadbirkorlik muhitining omillari umuman mamlakatlar bo‘yicha iqtisodiy o‘sish dinamikasiga eng katta ta’sir ko‘rsatdi (60 foiz)7.

Janubi-Sharqiy Osiyo YaSM (yangi sanoatlashgan mamlakatlari)ning tajribasi shuni ko‘rsatmoqdaki, ularning jadal iqtisodiy o`sishining muhim shartlaridan biri bo‘lib aynan davlat - biznes aloqasining mavjudligi hisoblanadi. M.Porterning ta’kidlashicha, firmalarning raqobat jihatdan ustunliklari va mamlakatning iqtisodiy o‘sishi darajasi o‘rtasida bog‘liqlik mavjud.

Tadbirkorlik muhiti tomonidan raqobatbardoshlikning eng muhim omillari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: ichki bozorda raqobatning jadalligi, axborot infratuzilmasining rivojlanishi, talab hususiyatlarining murakkablashuvi va ichki taklifning miqdor va sifat bo‘yicha talabga mosligi.

Raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlari va bozor institutlarini shakllantirish hamda rivojlantirish jarayonlari bo‘yicha orqada qolish O‘zbekistonda ham kuzatilmoqda. Bunga barham berishda innovatsion tadbirkorlikni tashkil etish va rivojlantirishga davlat tomonidan ko‘rsatiladigan ko‘mak asosiy rolni o‘ynashi mumkin.

Resurslar va daromadlarga bo‘lgan mulkchilikning nodavlat huquqlari institutini rivojlantirish uchun davlat har xil ma’muriy, byurokratik. to‘siqlarga barham berish ishlarini kuchaytirish lozim, bu mayda va o‘rta biznesni shakllantirish va rivojlantirish yo‘lidagi byurokratik renta hajmini qisqartirish, tadbirkor insonlar muammolari va qiyinchiliklariga katta e’tibor qaratish, zarur moliyaviy va axborot muhitini yaratishni anglatadi. Aksariyat rivojlanayotgan davlatlardagi kabi respublikamizda ham hukumat tomonidan o‘rnatiladigan firmalarning bozorga kirib borishiga ruxsat berish va unda chiqish qoidalari ichki raqobat uchun asosiy institusional to‘siq hisoblanadi. Hukumatning me’yordan ortiq va qimmat turuvchi qoidalari ham korrupsiyaga ko‘maklashadi va resurslarni taqsimlash sohasida noqulay oqibatlarga olib keladi, chunki ular xodimlar va firmani norasmiy bozor sohasiga o‘tishga yoki mamlakatdan chiqib ketishga majbur qiladi. Uning o‘rniga bozorlarda raqobatni rivojlantirish zarur, bu uning barcha ishtirokchilari uchun imkoniyatlar tengligiga erishishga ko‘maklashadi.

Davlat iqtisodiy o‘sish uchun mas’uliyatni to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘z zimmasiga olmasligi kerak - bu biznesning ishi. Davlat faqat xususiy investisiyaga ko‘maklashadi. Davlat yordami o‘zini o‘zi moliyalash asosida yoki loyihalarni amalga oshirish uchun biznesning javobgarligini nazarda tutuvchi boshqa shakllarda nisbatan katta bo‘lmagan miqdorda ko‘rsatiladi. Bunda moliyaviy yordam faqat har yili Rossiya korxonalarida ishlab chiqarilgan yuzlab eng yaxshi mahsulotni tanlab oluvchi tanlov singari oshkora tashkil etilgan tanlovda g’olib chiqqan da’vogarlarga ko’rsatilishi kerak.

Milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish vazifalarini hal etish uchun uzoq muddatli rejada, jahon tajribasi ko’rsatib turganidek, kadrlarni tayyorlash va ular malakasini oshirishga, bilimlarni baham ko’rish va ITTKIni qo’llab-quvvatlashga hamda infratuzilmani rivojlantirishga investisiyalar davlat tomonidan tartibga solishning eng samarali choralari hisoblanadi.

Shu bilan birga, davlat siyosatida ustuvor yo’nalishlarni tanlab olish juda muhim. XX asrning 50-60-yillaridan farqli o’laroq davlat hozirgi sharoitda rivojlanishning uzoq muddatli ustuvor yo`nalishlarini o’zi belgilay olmaydi - tashqi muhitning ta’siri juda katta. Ustuvor yo’nalishlarni bozor shakllantiradi, davlatning vazifasi esa rivojlanishning bunday ustuvor yo’nalishlarini tezroq aniqlashga ko’maklashishdan iborat. Buni faqat biznes va o’z mintaqalarining rivojlanishidan manfaatdor bo’lgan mahalliy hokimiyatlar timsolida iqtisodiy agentlar bilan o’zaro hamkorlikda hal etishi mumkin.


Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati


1.O’zbekiston Respublikasi Qonunlari

  1. O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. T.:2017

  2. O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2007 y., 4—6-son, 39-modda

  3. O’zbekiston Respublikasi Qonuni. Raqobat to’g’risida. 2012 yil 6 yanvar.

  4. O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi. - T.:«Adolat»,2001.

2.O’zbekiston Respublikasi Prezdentining Farmon va Qarorlari

  1. O’zbekiston Respublikasi Prezdentining “2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlanishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar Strategiyasi to’g’risida” PF-4947-sonli farmoni

  2. O’zbekiston Respublikasining Prezdentining 2017 – yil 2 fevraldagi “Ish haqi, pensiya, nafaqa va stependiyalar to’lash mexanizimini takomillashtrishga doir chora-tadbirlar to’g’risidagi” PF-2753-sonli karori

  3. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-yil 2-dekabrdagi "O’zbekiston Respublikasining turizm sohasini jadal rivojlantirishni ta’minlash chora-tadbirlari to’g’risida”gi farmoni.

3.O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari

  1. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 10-maydagi “Davlat mulkidan samarali foydalanish va davlat organlarini turar joylar bilan ta’minlash to’g’risida” gi F-273-sonli farmoyishi

4.O’zbekiston Respublikasi Prezdent asarlari

  1. I. Karimov. “O’zbekiston buyuk kelajak sari”/ - T.:”O’zbekiston”, 1998. 284-285-betlar

  2. Karimov I. A. «O’zbekiston XXI asrga intilmoqda». T. «O’zbekiston», 1999 y

  3. I.A.Karimov. “Bizdan ozod va obod Vatan qolsin” .2-jild. – T.: O’zbekiston, 1996. – 380 bet

  4. I.A.Karimov. “Bizning bosh maqsadimiz – jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizasiya va islox etish. 13-jild. –T.:O’zbekiston, 2005.

  5. SH.M.Mirziyoyev ,,Milliy taraqqiyot yo’limizni qa’tiyat bilan davom ettirib,yangi bosqichga ko’taramiz’’

  6. ,,Erkin va farovon,demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz’’, Sh.M.Mirziyoyev,O’zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga kirishish tantanali marosimidagi nutq.

  7. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning mamlakatimizni 2016-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017-yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustivor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi ma’ruzasi.

5.Darsliklar

  1. Shodmonov Sh.Sh., B.E Mamarahimov. Iqtisodiyot nazariyasi (darslik). – T., «Iqtisod-moliya» nashriyoti, 2016 – 544 b

  2. Qobilov. Sh.R. Iqtisodiyot nazariyasi: Darslik. – T.: O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi, 2013. – 711 b.

  3. Shodmonov Sh.Sh., G’afurov U.V. Iqtisodiyot nazariyasi (darslik). – T., «Iqtisod-moliya» nashriyoti, 2010. – 646 b.

  4. O’lmasov A., Vahobov A.V.Iqtisodiyot nazariyasi: Darslik. – T.: «Sharq» nashriyot-matbaa akstiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati, 2006. – 480 b.

  5. Экономическая теория: Учеб. для студ. высш. учеб. Э40 заведений / Под ред. В.Д. Камаева. — 8-е изд., перераб. и доп.. M.:KNORUS, 2010. – 384 стр.

  6. Нуреев Р. М. Курс микроэкономики: Учебник для вузов. —. Н90 2-е изд., изм. — М.: Издательство НОРМА, 2002. — 572 с.

  7. Экономическая теория. Под ред. Добрынина А.И., Тарасевича Л.С. 4-е изд. - СПб.: 2010. — 560 с.

  8. Gregory Mankiw. Macroeconomics. 7 th edition. Harvard University. NY.: Worth Publishers, 2015

6.O’quv qo’llanmalar

1. O’zbekiston Milliy Ensiklopediyasi. /12 jild. 2006 yil. 329-bet.



7.Statistik ma’lumotlar to’plami

  1. O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot Vazirligi Samarali iqtisodiy siyosat markazi. O’zbekiston iqtisodiyoti. Tahliliy sharh, T.: 2016.

  2. O’zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo’mitasi. O’zbekiston Respublikasining 2016 yil statistik axborotnomasi, T., 2017.

  3. Экономика Узбекистана. Аналитический обзор за 2016 год. Центр эффективной экономической политики T., 2017.

8.Qo’shimcha adabiyotlar

  1. Журавлева, Г. П. Экономическая теория. Микроэкономика - 1, 2: Учебник / под ред. Г. П. Журавлевой. - 6-е изд., испр. и доп. - М.: Дашков и К, 2012. – 934

  2. Т.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика: Учебник.-7-е изд.перераб. и доп.-М.:Издательство ―Дело и сервис, 2013

  3. O'lmasov Ahmadjon. Iqtisodiyot asoslari:. O‘zR Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, O‘rta maxsus, kasbhunar ta’limi markazi. — Qayta ishlangan 5-nashri. —Ò.: G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2013.–144 b

  4. Кудров В. За высокую конкурентоспособность. «Мировая экономика и международние отношения», №2, 2002.

9.Internet saytlari

  1. www.stat.uz – O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika Qo’mitasining rasmiy sayti

  2. www.uza.uz – O’zbekiston milliy axborot agentligi

  3. www.mineconomy.uz – O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi

  4. www.ceep.uz – O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi huzuridagi Samarali iqtisodiy siyosat markazi rasmiy sayti.

  5. www.internetindicators.com – Iqtisodiy indikatorlar Internet veb-sayti.

  6. www.economyworld.com – Photius Coutsoukis and Information Technology Associates (Axborot Texnologiyalari Assostiastiyasi) veb sayti.



1 Karimov I. A. «O’zbekiston XXI asrga intilmoqda». T. «O’zbekiston», 1999 y. 6 bet.2 Karimov I. A. «O’zbekiston XXI asrga intilmoqda». T. «O’zbekiston», 1999 y. 8 bet.


2 O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga mo`ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo`nalishlariga bag`ishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisida ma’rauzasida

3 O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar Strategiyasi to’g’risida” PF-4947-sonli farmoni bo’yicha

4 Mikroiqtisodiyot: OO‘Yu uchun darslik/ S.S. G‘ulomov, R.X.Alimov, B.T.Salimov va b.- T.: “Sharq”, 2001.- 320 b.

5 Mikroiqtisodiyot: OO‘Yu uchun darslik/ S.S. G‘ulomov, R.X.Alimov, B.T.Salimov va b.- T.: “Sharq”, 2001.- 320 b.

6 O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi – 22.12.2017

7 Кудров В. За высокую конкурентоспособность. «Мировая экономика и международние отношения», №2, 2002.


Download 66,8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish