Мундарижа сўзбоши

Ma’ruza 6. Magmatizm, metamorfizm va zilzila. Ularning relef hosil bo’lishdagi o’rni

Reja

1.Magmatizm. Intruziv va effuziv magmatizm va u bilan bog’liq bo’lgan relef shakllari. Vulkanlar, va ular bilan bog’liq bo’lgan relef shakllari.

2.Metamorfizm tushunchasi. Metamorfizm bilan bog’liq bo’lgan relef shakllari va foydali qazilmalar.

3.Zilzila. Seysmologiya, seysmik to’lqinlar tushunchasi. Zilzila – endogen relef hosil qiluvchi omil sifatida. Tsunami.

4.O’zbekiston hududini seysmik rayonlashtirish. Zilzilani bashorat qilish muammolari.

1.Magmatizm. Intruziv va effuziv magmatizm va u bilan bog’liq bo’lgan relef shakllari. Vulkanlar, va ular bilan bog’liq bo’lgan relef shakllari.

Magmatizm relef hosil bo’lishida muhim va xilma-xil rolni bajaradi. Bu intro’ziv hamda effuziv vulkanizm uchun ham tegishlidir. Intruziv magmatizm bilan bog’langan relef shakllari magmatik yaratmalar (batolitlar, lakkolitlar va boshqalar)ning bevosita ta’siridan va intro’ziv jinslarning qayta ishlanishidan ham hosil bo’lishi mumkin.

Batolitlar (yunoncha-chuqurdagi tosh) ko‘pincha antiklinallarning o‘q qismida joylashib yirik ko‘tarilgan relef shakllarini hosil qiladi. Masalan, Zarafshon tizmasining g’arbiy qismida, Zakavkazeda granitli batolitlardan hosil bo’lgan tog’ massivlarini ko‘rish mumkin.

Lakkolitlar (yunoncha-o‘radagi tosh) esa yakka yoki guruhlar tarzida uchrab gumbazsimon tog’larni hosil qiladi. Shimoliy Kavkazdagi Beshtov, Jeleznaya, Lisaya, Zmeinaya, Krimdagi Ayudog’, Kastel va boshqalar lakkolitlardir.