Мундарижа сўзбоши

Matematik usullar geomorfologik hodisa va jarayonlar to‘g’risidagi miqdoriy (geometrik va kinematik) ma’lumotlarni olishda masalan, relefning kesilish darajasi, uzunligi, qiyaligi, hajmi, ularning o‘sish va harakat tezligini o‘rganishda foydalaniladi.

Geomorfologik jarayonlarni modellashtirishda iqtisodiy, fizik, kimyoviy usullar ham qo‘llanilmoqda.

Geomorfologiya mustaqil fan sifatida o‘z tadqiqot usullariga ega. Bularga quyidagilar kiradi.

Relefning tashqi belgilarni o‘rganishda morfologik,

korrelyativ yotqiziqlarni o‘rganib relefning yoshi va uning hosil bo‘lish sharoitini aniqlashda morfofatsial,

relefning geologik tuzilishi bilan aloqasini o‘rganishda morfogeologik,

relefni yangi tektonik harakatlar bilan bog’liqligini bilishda morfoneotektonik, relefni geografik sharoitga bog’liq holda o‘zgarishini aniqlash morfogeografik, relef dinamikasiga ta’sir qiluvchi omillarni o‘rganishda morfodinamik,

geologik o‘tmishdagi relef yoshini va rivojlanish bosqichlarini aniqlashda paleogeomorfologik, relef shakllari, geomorfologik jarayonlar va ularning dinamikasini o‘rganishda, geomorfologik kartalar tuzishda aerokosmik va boshqa usullardan foydalaniladi. Hozirgi vaqda yuqoridagi usullarni qamrab olgan geomorfologik tahlil keng qo‘llanilmoqda.

Geomorfologiya bo‘yicha o‘zbekistonda o‘zbek tilida chop etilgan dastlabki adabiyotlarga M.A.Abdujabborov va M.U.Umarovlarning (1990) «Umumiy geomorfologiya» o‘quv qo‘llanmasi hamda G’.O.Mavlonov va M.Mamatqulovlarning (1981) «o‘zbekiston er usti qiyofasi» risolasini ko‘rsatish mumkin.

2-mavzu Yerning koinotdagi o’rni. Quyosh sistemasining paydo bo’lishi. Yerning ichki tuzilishi va Geosferalar