Мундарижа сўзбоши

Strukturaviy geomorfologiya relef qiyofasi va geologik struktura o‘rtasidagi aloqalarni o‘rganadi.

Iqlimiy va dinamik geomorfologiya ekzogen geomorfologik jarayonlarni tadqiq qiladi. Xalq xo‘jaligi uchun muhim bo‘lgan amaliy geomorfologik tadqiqotlar amaliy geomorfologiya tomonidan o‘tkaziladi.

Dengiz geomorfologiyasi okean va dengizlarning tagi hamda qirg’oqlari relefini o‘rganadi.

Eksperemental geomorfologiya ayrim geomorfologik jarayonlarni laboratoriya sharoitida modellashtirish asosida o‘rganadi.

Geomorfologiya mustaqil fan sifatida XIX asr oxiri va XX asr boshlarida shakllandi. Uning rivojlantirishda chet el olimlaridan V.Devis, V.Penk, L.King, K.K.Markov, I.P.Gerasimov, I.S.Shchukin, Yu.A.Meshcheryakov, O.K.Leontev, T.V.Zvonkova, G.B.Udintsev, N.A.Gvozdetskiy, N.P.Kostenko, o‘zbekistonlik olimlardan Yu.A.Skvortsov, O.Yu.Poslavskaya, G’.O.Mavlonov, N.A.Kogay, G.F.Tetyuxin, M.Mamatqulov, M.A.Abdujabborov va boshqalar o‘z hissasini qo‘shganlar.

Geomorfologik tadqiqotlarda umumfaniy va geomorfologiyaga xos bo‘lgan tadqiqot usullaridan foydalaniladi.

Tarixiy, genetik, qiyosiy, matematik, aerokosmik usullar umumfaniy tadqiqot usullari hisoblanadi.

Tarixiy usul yordamida relefni bosqichma-bosqich rivojlanishi o‘rganiladi. Bunda relefni kelajakdagi o‘zgarishi bashoratlanadi. Bu usul yordamida qadimgi relef manzarasini tiklash mumkin bo‘ladi. Olingan ma’lumotlar faydali qazilmalarni qidirishda, muhim inshootlarni loyihalashda foydalaniladi.

Genetik usul yordamida relefning hosil bo‘lishi (genezisi) aniqlanadi, geomorfologik jarayonlar baholanadi, foydali qazilmalarning genetik tiplari o‘rganiladi, kartalarda relefni tasvirlashdagi xatoliklar kamaytiriladi.

Qiyoslash usuli geomorfologik jarayonlarining ifodalanishidagi farqlarni, o‘rganilayotgan ob’ektga ta’sir qiluvchi etakchi omillarni aniqlab beradi.