Мундарижа сўзбоши

YOnbag’irlar, yonbag’ir jarayonlari va yonbag’irlar relefi

Qiyaligi 2 va undan katta bo’lgan yuzalar yonbag’irlar deyiladi. Ular qiyaligi, uzunligi, profildagi shakli, genezisi bo‘yicha tiplarga bo’linadi.

Qiyaligi bo‘yicha bo’linadi: juda yotiq (qiyalik 2-4), yotiq (4-8), o‘rtacha tik (8-15), tik (15-35), juda tik (35dan katta).

Yonbag’irlarning uzunligi bo‘yicha (Voskresenskiy, 1971): qisqa Yonbag’irlar (uzunligi 50 m dan oz), o‘rtacha uzunlikdagi Yonbag’irlar (50-500 m), uzun Yonbag’irlar (500 m dan katta).

Yonbag’irlarning profildagi shakli bo‘yicha: to‘g’ri, qabarik, botiq, qabariq-botiq zinali (pog’onali), tyerrasalangan, murakkab relefli (to‘lqinsimon) bo’ladi.

To‘g’ri yoki tekis Yonbag’ir yuqorisidan tagigacha bir xilda qiya bo’ladi, etagi tekislikdan yaqqol ajralib turadi. Qabariq Yonbag’irning yuqori qismi suyrik (qiyaligi kam) bo’lib, pastga tomon tiklashib boradi. Botiq yonbag’rda yuqori qismi tik, pastga tushgan sari tikligi kamayib, etagi tekislikka asta-sekin qo‘shilib ketadi. To‘lqinsimon yonbag’rida tekis, qabariq, botiq shakllar birgalikda uchraydi.

Yonbag’irlarning yuzalari turli jarayonlar ta’sirida murakkablashadi. Ularning shakllarini o‘rganish orqali shu hududda yuz byerayotgan endogen va ekzogen jarayonlarining haraktyeri to‘g’risida xulosa chiqarish mumkin.