Mundarija o`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

Click here to buy
A
B
B
Y
Y
PD
F Transfo
rm
er
2
.0
w
w
w .A
B B Y Y.
c o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
PD
F Transfo
rm
er
2
.0
w
w
w .A
B B Y Y.
c o
m

---

ss tsi tsiyalar, yirik b g`d rchilik va p lizchilik xo`jaliklari, qayta ishl sh korxona),
ikkinchidan, s lm qli qismdagi mahsulotlarini o`zlarining m `muriy tum nlari yoki
vil yatlari ch gar sidan tashqarida r
liz tsiya qiluvchi xo`jaliklarda q idagi ko`r ,
ushbular i tis sl shgan korxonalardir (urug`chilik, b g`d rchilik va boshqa).
Tum n m rk ting xizmatining asosiy funktsiyalari quyidagich bo`lishi mumkin:
-
oziq-ovqat bozorlarining iste’molchilar talabi mahsulotlarining mavjudligi va harakati
m nit ringi haqida axborotlarni yig`ish umuml shtirish va tahlil qilishni tashkil
etish;
-
qishloq xo`jalik mahsulotlariga iste’molchilar talabini pr gn zl sh, iste’molchilar
buyurtm larini yig`ish va mamlakatning boshqa hududlaridagi mahsulot r kl
si
haqida, bizn s-r
va mahsulot m rk tingi, ularning b
rilishi risklari bahol sh va
foyda o`lch mi, m rk ting qarorlarining samaradorligi masalalarini ishlab chiqish
bo`yicha m sl
tlar berish.
Tum n m rk ting xizmati tarkibida m rk ting bo`yicha mutaxasislar dasturchi
faoliyatni vt
tl shtirish, dasturiy ta`minlash va xizmat b shlig`i bo`lishi z rur. Uning
ishchilari s ni b
ril digan ish h jmiga bog`liq bo`l di.
liz tsiya qilin digan mahsulotning h r bir turiga o`zining sotish (o`tk zish) yo’llari
va s vd ning tashkiliy, shakli m s k
di. Vositachilarning s niga bog`liq holda n l, bir,
ikki va h
dar
dagi r
liz tsiya vositalarini jr
dilar. N l dar
dagi vosita-tovarini
vosita iste’molchilarga s
digan tovar ishlab chiqaruvchilar his bl
di. B vosita
vd ning eng k ng t rq lgan usuli-tovar ishlab chiq ruvchiga t gishli do`k nlar orqali
vd qilishdir.
Bir dar
li vosita chakana savdoda bo`l digan birgin vositachini o`z ichiga q mr b
oladi. Ikki dar
li vosita-bu ikkita vositachi (ulgurji va chakana s vd ) uch dar
lisi-ucht
vositachi (ulgurji, m yda ulgurji va chakana s vd ) dan iborat.
O`simlikchilik mahsulotlarining (p
, d n, k rt shk , s bz
t va boshqa) va sanoat
tovarlarining asosiy qismi ulgurji s vd orqali s til di. Sut tishtiril digan chorvachilikda
tovar ishlab chiqaruvchilar mahsulotlarini m yda p rtiyalarda va h r kuni r
liz tsiya
qiladilar.
Ulgurji s vd -tovarlarni s tib olib s ql ydigan, k yin ularni boshqa s vd
tashkil tlariga chakana savdoda qayta s
digan yuridik va jism niy sh
slar yig`indisi.
Qishloq xo`jaligi mahsulotlarining ulgurji xarid rlari sifatida t yyorl v tashkil tlari tovar
birj lari, qayta ishl vchi korxonalar k bilar chiq di. Ulgurji s vd tovar ishlab
chiqaruvchilarga mahsulotlarni j yida iste’molchilar bilan minimum k nt ktda bo`lgan
holda sotish imk nini beradi.
Chakana s vd -bu tovarlarni shaxsiy il viy va uyda foydalanish uchun 
irgi
iste’molchilarga sotish bilan bog`liq tadbirkorlik faoliyati. Ulgurji s vd ning birj lar,
uktsi nlar, yarm rk lar orqali o`tk zilishi k ng t rq lgan. S vd larni birj orqali
o`tk zishning n tij si-s tuvchi va xarid r o`rtasida bitim tuzilishidir.
Bozor infratizilmasida birj s vd si m `lum o`rin egall ydi, u orqali q idaga ko`r ,
hamm tovar h jmining 5-10% r
liz tsiyasi amalga shiril di. Bu esa bozordagi n
ni
bahol shga 
rli. Ulgurji oziq-ovqat bozorlari 20-25 % tovarlarning o`tishini ta`minlaydi.
Ularning asosiy m ss lari (65-75 %) esa tovar ishlab chiqaruvchilar tomonidan ususiy
o`zlarining tij
t tuzilm lari va xom ashyo iste’molchilariga r
liz tsiya qilinishi kerak, bu