Mundarija kirish

Ish joyini tashkil qilinishiga quyiladigan talablar 

Ish  joyini  tashkil  qilishga  kirishishdan  oldin,  bitiruv  ishida,  programmalar 

qanday  maqsad  uchun  ishlab  chiqilayotgani  va  qayerda  ishlatilishi  ,  ishlab 

chiqarish,    ko‘rsatilishi  lozim.  Bu  esa  kompyuterda  ishlashda  paydo  bo‘ladigan 

barcha  xavflarni  yaxshi  baholashni  ta’minlaydi.  SHundan  so‘nggina 

kompyuter  sinflariga  bog‘liq  bo‘lgan  masalalar  hamda  ularni  joylashtirish,  bir 

kompyuter  uchun  maydonni  aniqlash,  ish  joyini  inventarlar  bilan 

ta’minlash zarur. 

Displeylar  bilan  ishlaydigan  operatorni  ish  maromini  yo`lga  qo`yish  mexdat 

xavfsizligini  va  charchashni  kamaytirishni  oldini  oladi.  Ish  kuni  mobaynida 

ishchining  ishlash  qobiliyati  birdan  o`zining  eng  katta  qiymatiga  erisha  olmaydi. 

Operatorning  displey  bilan  ishlaganda  ish  maromi  xar  2  soatda  yarim  soat  dam 

olishi yoki 1 soatda 15 minut dam olib turishi l ozim. Bu kiska-kiska dam olish ish 

qobiliyatini  yaxsxilash  va  charchashni  oldini  oladi.  Bundan  tashqari,  operator  va 

mashina  o`rtasidagi  masofa,  shu  masofaga  binoan  ekrandagi  yozuvlarni  kattaligi, 

---

61 

 

ekran  yorkinligi  ham  shular  jumlasidandir.  Ko`z  va  ekran  oraligi  60-80  sm, 

kattaligi esa 3-4 mm, optimal kenglik va balandlik 3:4, belgi orasidagi masofa esa 

uning bo`yidan 15-20 % bo`lishi kerak  

 

Operatorning kompyuterda ishlash paytidagi talab 

Ish  joyiini  ratsional  rejalashtirish,  yoritish,  operator  bajarilishi  lozim 

bo‘lgan  ishga  to‘g‘ri  keladigan  xizmat qilish sistemasidir. 

Ish joyida xavfsizlikni ta’minlash va mehnat sharoitidagi ish muhitini tashkil 

qilish , ish rivojiga yo‘llanma hisoblanadi  

Ish  joyini  ratsional  tashkil  qilish  moddiy  sarfni  kamaytirmagan  xolda  ham, 

sezilarli  darajada  mehnat  unumdorligini  oshiriladi.  Operator  ish  joyida  mehnat 

unumdorligi  darajasiga  ta’sir  etadigan ishlab chiqarishda boshkaruvchi barcha 

qismlar ishining sifati va murakkabligi tekshiriladi. 

Ish  joyini  va  texnologiyani  rivojlantirishi,  ortiqcha  xarakatlarni  yuqotishi, 

ortiqcha  operatsiyaga  xujjatlarni  qidirish,  spravka,  adreslar  operator  ish  vaqti 

sarfi bo‘lmasligini ta’minlashi zarur. 

Ish  joyida  xar  doim,  ishni  uzluksiz  olib  borishi  uchun  kerak  bo‘lgan 

narsalar etarli bo‘lishi, lekin xech qanday ortiqcha narsa bo‘lmasligi lozim. 

---

62 

 

Operator  olish  va  qidirilgan  vaqt  va  kuch  sarflamaslik  uchun,  xar  bir 

predmetning o‘z joyida bo‘lishi zarur. 

Ish  joyini  rejalashtirishda  tez  -  tez  ishlatila-digan  predmetlar  iloji  boricha 

operatorga yaqin joylashtirilishi kerak. 

O‘ng  tomonda  olinadigan  predmetlar  operator  o‘ng  tomonidan,  chap  qo‘li 

bilan olinadiganlari esa chap tomonda turishi lozim. 

Ish  joyining  ta’minlanganligi  texnik  vositalar,  ish  joyini  maxsuslashtirish 

darajasi,  bajariladigan  ishlarni  avtomalashtirish  va  mexanizatsiyalashtirish 

darajasi,  hamda  ish  davrida  foydalaniladigan  mehnat  vositalari  soni  bilan 

aniqlanadi. 

Ish joyini ratsional tashkil qilishning asosiy elementi bo‘lib, doimiy ravishda 

yo‘riqnoma  o‘tkazish,  jixozlarni  profilaktik  ta’mirlash  ishlari  olib  borishi,  ish 

joylarini yig‘ishtirish, xujjat va materiallar bilan ta’minlash  hisoblanadi.