Mundarija: kirish

sanoat sohalarida ulami qoilash bo‘yicha tavsiya standartlar ham

kiradi. Asosiy va yordamchi standartlar ro ‘yxati 4.1-jadvalda kelti­

rilgan. Ushbu jadvalda 0 ‘zbekiston Respublikasida 5 oaritiladigan

aynan o ‘xshash me’yoriy hujjatlar ko‘rsatilagan.



ISO 9000 seriyali standartlarning qisqacha tavsifi

ISO 9000 seriyali standartlar - sifat menejmenti tizimini

yaratish bo‘yicha xalqaro standartlar turkumi b o iib hisoblanadi.

ISO 9000 turkumli standartlari asosini to'rtta standart tashkii

etadi va bular quyidagilar:

ISO 9000 - standarti, atamalar va shu bilan birga sifat menej­

menti konsepsiyasi;

ISO 9000 standarti sifatni boshqarish bo‘yicha standartlar

tizimi yoki ISO 9000 standartlar oilasida qoilaniladigan bir qancha

fundamental atamalami ta’riflab, standartlami anglash uchun asos

qilib olingan xolati b o iib hisoblanadi.

ISO 9001 standarti sifatni boshqarish tizimiga, ya’ni mahsulot

yaratishda sizning layoqatingizni namoyish qilishga imkon berish,

qoilanilayotgan me’yoriy hujjatlar va iste’molchilarni qondiruvchi

talablami o‘matadi.

ISO 9004 standarti barcha qiziquvchi tomonlar kutishini va

ehtiyojlami bajarish shaklida, sifatni boshqarish tizimini doimiy

yaxshilash bo‘yicha qoilanmani taqdim etadi. Bu qiziquvchi

tomonlarga iste’molchi va so‘ngi foydalanuvchilami, korxona xo­

dimlari rahbarlari va direktorlar, mulkdorlar va hissadorlar hamda

jamiyat tushuniladi.

ISO 9001 va ISO 9004 standartlari juft standartlami tashkii

etib, iste’molchilami qoniqtirishga harakat qilish va doimiy taraq-

qiyotni rivojlantirish, tashkilotdagi jarayonlar va uning faoliyati

bilan zamonaviy sifatini boshqarishni o‘zaro aloqasini o‘matadi.

ISO 9001 standarti sifatni boshqarish tizimi natijaviyligi bilan

iste’molchilar talablarini qonidirishga ahamiyat berish, xaridorlar

va ta’minotchilar bilan shartnoma tuzishda yoki sertfikatlash-

tirishda foydalanishga asosiy e’tibomi qaratadi. Bundan farqli o ia ­

roq, ISO 9004 standartidan sertfikatlashtirishda foydalanish mum­

kin emas, unda talablar o‘matilmagan, balki, tashkilot ishlarini

yaxshilash bo‘yicha qoilanma tartibidadir. ISO 9004 standartining

ISO 9001 standartidan farqli jihati nafaqat natijaviylik, balki, sama-

radorlikni e’tirof etilishidir.

Ularga ISO 19011 atrof-muhitni boshqarish tizimi va sifat

menejmenti tizimi auditini o'tkazish bo'yicha rahbariy qo'llanmani

o'zida namoyon qiluvchi universal standartini ham qo'shish mum­

kin.

Bulardan ISO 9001:2008 «Sifat menejmenti tizimi. Talab­

lar» bu turkumning eng asosiy standartidir.

ISO 9000 standartiga ko'ra sifatni boshqarish tizimlari -

tashkilot yoki korxonaning sifat sohasidagi siyosati va maqsad­

larini, shuningdek bu maqsadlarga erishish uchun zamr bo'lgan

yo'nalishlarni belgilagan holda, tadbirlar ishlab chiqish, yetarli

darajada resurslar bilan ta’minlanishi va rahbarlik qilish uchun

boshqarish tizimidir. Umuman olganda, sifatni boshqarish tizimi —

mahsulot yoki xizmatlar yakuniy natijasining sifatli bo'lishini

ta’minlashga yo'nalgan holda korxonaning barcha ishlab chiqarish

faoliyatini o'matilgan tartib va talablar asosida muntazam

boshqarishdir. Bu, eng awalom bor, korxona ichida xodimlami

ishlashi va o'zaro aloqalari bo'yicha zamr hajmda hujjatlashtirila-

digan (uslubiy qo'llanmalar, proseduralar, korxona yo'riqnomalari

va h.k. ko'rinishda) va chuqur o'yiangan tartib va qoidalar yig'in-

disidir.

Tashkilot yoki korxonada ISO 9000 seriyali xalqaro sifat

standartlari asosidagi SBT (sifat boshqamv tizimi) ni joriy qilish

quyidagilarga imkon yaratadi;

- korxonani maqsadlari, boshqarish vositalari va usullarini

sifatga yo'naltirish;

- ma’muriy boshqarish samaradorligi;

- ishlab chiqarish davomiyligini qisqartirish;

- korxona bo'linmalari orasida o'zaro aloqani yaxshilash;

- nomuvofiqliklami oldini olishga e’tibomi qaratish;

- xarajatlami kamaytirish;

- mahsulot tannarxini kamaytirish;

- ishlab chiqarish samaradorligini oshirish;

- mahsulot (xizmat) lar sifati va raqobatbardoshligini doimiy

oshirish;

- tashkilot obro ' -e ’tiborini oshirish;

- ta’minotchilami tanlash, baholash va nazorat qilish;

- o'zgarayotgan bozor sharoitlariga tezkor va samarali

yondoshish;

- iste’molchilar uchun doimiy ishonchlilik kafolatini

ta’minlash;

- iste’molchilami qanoatlanish darajasini doimo tahlil qilish

va oshirish.