|
13.3-rasm.
Tarelkali absorberlarning gidrodinamik rejimlari:
AB-quruq tarelkaning ishlash rejimi; A
1
V
1
-pufakli rejim; V
1
S
1
-kо‘pikli rejim;
C
1
D
1
-ingichka oqimli(injeksion) rejim.
Gazning sarfi ortganda alohida pufakchalar bir-biri bilan birlashib, bir chiziqli oqim
hosil qiladi. Keyinchalik, gaz tezligining ortishi bilan, oqimda barbotaj qatlamining
qarshiligi natijasida oqimning bir chiziqliligi buzilib, katta pufakchalar hosil bо‘ladi. Bu
vaqtda tarelkada suyuqlik – gaz dispers sistemasi yoki kо‘piklar yuzaga keladi. Bu sistema
beqaror bо‘lib, gazning berilishi tо‘xtatilishi bilan kо‘piklar hosil bо‘lmaydi. Bu kо‘pikli
rejimda gaz bilan suyuqlikning kontakti gaz pufakchalarining yoki gaz oqimlarining
yuzasida, shuningdek, suyuqlik tomchilarining sirtida yuz beradi. Kо‘pikli rejimda
ishlaydigan tarelkali absorberlarda gaz bilan suyuqlikning kontakt yuzasi miqdori katta
bо‘ladi.
Gaz tezligi yana ham kо‘paytirilsa, gaz oqimlarining о‘lchami kattalashib, ular
barbotaj qatlamidan chiqib ketadi, lekin sistema barqaror bо‘lib, bunda juda kо‘p miqdorda
tomchilar hosil bо‘ladi. Ushbu holat ingichka oqimli rejimni tashkil etadi. Bu gidrodinamik
rejimda fazalarning kontakt yuzasi birdan kamayib ketadi.
Tarelkadagi bir rejim ikkinchisiga asta-sekin о‘tadi. Ammo barbotaj jaraѐnining
tarelkalardagi gidrodinamik rejimlarining chegarasini umumiy hisoblash usullari ishlab
chiqilmagan. Shuning uchun tarelkali uskunalarni loyihalashda kolonnaning pastki va
yuqorigi qismidagi tarelkalarga tо‘g‘ri keladigan gaz tezligi aniqlanadi, sо‘ngra gazning ish
tezligi tanlanadi.
13.4-rasmda elaksimon tarelkali kolonnaning ishlash sxemasi kо‘rsatilgan. Bu turdagi
uskunalarda vertikal silindrsimon qobiq bо‘lib, uning ichiga gorizontal tarelkalar
о‘rnatiladi. Tarelkalarning butun yuza qismi 2-8 mm li teshikchalardan iborat bо‘ladi.
Suyuqlikning bir tarelkadan ikkinchisiga о‘tishi va tarelkadagi suyuqlik qatlamining
balandligi quyi qismi stakanga о‘rnatilgan quyilish quvurlari orqali rostlanadi. Gaz tarelka
teshiklaridan о‘tib, suyuqlik qatlamida pufakchalar
18
holida taqsimlanadi. Gaz tezligi juda kam bо‘lsa, bunda yuqorigi tarelkadagi suyuqlik
teshiklar orqali quyi tarelkaga oqib tushib ketadi, natijada gaz bilan suyuqlikning modda
almashinish samaradorligi juda ham kamayib
13.4-rasm.
Elaksimon tarelkali kolonna
a-kolonnaning tuzilishi; b-tarelkaning ishlash prinsipi; 1-qobiq; 2-tarelka; 3- quyilish quvuri,
4-stakan.
ketadi. Shuning uchun berilayotgan gaz tezligining qiymati va uning bosimi tarelkadagi
suyuqlik qatlamining bosimidan yuqori bо‘lib, tarelkadan suyuqlikning oqib tushishiga yо‘l
qo’ymasligi kerak. Odatda g‘alvirsimon tarelka yuzasidagi suyuqlik qatlamining balandligi
25-30 mm bо‘ladi.
Elaksimon tarelkaning tuzilishi sodda, montaj qilish, ta’mirlash va kuzatib turish
oson, gidravlik qarshiligi juda kam. Elaksimon tarelkalar gazning tezligi katta intervalda
о‘zgarganda ham barqaror ishlaydi. Bundan tashqari, bu tarelkalar gaz va suyuqlikning
berilgan ma’lum qiymatlarida eng samarali ishlash qobiliyatiga ega.
Elaksimon tarelkalarning teshiklari ifloslanadi va chо‘kindilar ta’sirida tez berkilib
qoladi. Agar gazning tezligi ѐki bosimi birdan kamayib ketsa ѐki tо‘xtatib quyilsa,
tarelkalardagi suyuqlikning hammasi quyi tarelkalarga oqib tushadi va jarayonni davom
ettirish uchun kolonna qaytadan tо‘ldiriladi.
Elaksimon tarelkali kolonnalarga nisbatan qalpoqchali tarelkali kolonnalar gaz
aralashmalari iflos bо‘lganda ham uzoq muddatda barqaror ishlaydi. Gaz tarelkalarga
patrubkalar orqali kirib, bir necha alohida oqim holida qalpoqchalarning teshigi bо‘ylab
taksimlanadi (13.5-rasm). Qalpoqchalarning teshiklari tishli bо‘ladi va ular uchburchaklik
tо‘g‘ri burchak shaklida tayѐrlanadi. Keyin esa gaz quyish moslamasi orqali bir tarelkadan
ikkinchi tarelkaga quyilaѐtgan suyuqlik qatlamidan о‘tadi. Suyuq qatlamlardagi harakat
davomida ba’zi mayda oqimchalarning bir qismi bо‘linib ketadi, gaz esa suyuqlikda
pufakchalar holida taqsimlanadi. Qalpoqchali tarelkalardagi gaz kо‘piklari va
pufakchalarning hosil bо‘lishi samaradorligi gaz harakatining tezligiga va qalpoqchalarning
Суюқлик
Газ
19
3
Суюқлик
4
1
Газ
4
2
suyuqlikka tushirilgan balandligining о‘lchamiga bog‘liq.
Do'stlaringiz bilan baham: |
