Mundarija: Kirish i-bob. Yirik shaharlardagi ekologik muammolarni kelib chiqishi

2.2. Atrof tabiiy muxitning (ATM) ifloslanishi manbaalari.
Ifloslanish manbaalari ikki guruxga bo’lish mumkin: tabiiy va antropogen.
Tabiiy manbaalar:
-tog’ jinslarini nurashi, ishqorlanishi;
-er ostidan chiqadigan gaz, suv va neft maxsulotlari (radan va metan);
-impul'sli manbaalar (vulqonlarni otilishi, er qimirlashlari, suv toshqinlari, er ko’chishi); Antropogen manbaalari:
-foydagi qazilmalarni qazib olish va tashish; sanoat va transportning xamma turlari; -qishloq xo’jaligi;
-maishiy sektorlar; -urushlar;
-favqulotda vaziyatlar;
Tabiiy ifloslanishlar umuman olganda intensivrek., ammo antropogen ifloslanishlar o’zining zararli va faol komponentlarn xisobiga xavflidir.

Tabiiy ifloslanishlarni turlari
1. Kimyoviy - qurib chiriyotgan davr (vaqt) ichida kimyoviy moddalarni tabiiy muxitda ko’p yillik o’zgarishlar o’rtacha miqdorigi ketishi va tarkibini o’zgarishi.(okenlar, o’rmonlar O₂ -SO₂) Xavfliligi bo’yicha sinflanadi (1 sinf eng xavfli)
2. Fizik - atrof muxitni fizik ko’rsatkichlarini o’zgarishi xisobiga xosil bo’ladigan ifloslanishlar. Fizik ifloslanishlar ko’rinishlari quyidagilar:
Mexanik -fizik - -kimyoviy oqibatsiz atrof muhitga faqat mexanik ta`siri xisobiga ifloslanish. Amalda fizik kimyoviy omillar bilan kuzatib boriladi.
Radiasiyali - radiaktiv moddalarni tabiiy tarkib normasidan oshib ketishi.
YOrug’lik - sun`iy yorug’lik manbaalari ta`siri natijasida joylarning tabiiy yorituvchanligini buzilishi, unga qarama -qarshi o’simlik va xayvonot olamiga anomal ta`sir ko’rsatish mumkin bo’lgan qorong’ulik. Bunga lazer nurlanishi xam kiradi.
Issiqliq (termal) - sanoat ishlab chiqarish chiqindilari qizdirilgan xavo, chiqarilayotgan gazlar va issiq suvlar xisobiga atrof muhit xaroratini kugarilishi;
Shovqin (akustik) - shovkdn intensivligini tabiiy darajasidnch oshib ketishp xpsobiga sodir buladi.
Elektromagnit - atrof muxit elektromagnit xususiyatlarshsh sharshpp xpsobiga sodir buladi (yukrri kuchlattishli elektruzatkichlar, rnlpo va televidenie uzatkichlari stanpiyalari, be '.zi sanoat ishlab chikarish dastgoxlari va boshkalar). 1 -3 ilovalarda fizik ifloslanishlarni uslublarini bir necha turlari keltirilgan.