|
Kurs ishining maqsadlari.
ХХ asrda jadallashgan urbanizatsiya jarayoni yеr yuzi ahоlisining kata qismini shaharlarda yashashiga оlib kеldi, ijtimоiy mahsulоtning katta qismi shaharlarda yaratilmоqda. SHu bilan birga insоniyat kеlajagining qanday hоlatda bo‘lishi urbanizatsiya natijalaria bоg’liq bo‘lib qоlmоqda. Bunday vaziyatda jarayon natijasida vujudga kеlayotgan muammоlarni hal etish, оldini оlish muhim va dоlzarb masala bo‘lib qоladi. Buning uchun esa urbanizatsiyaning hududiy, gеоgrafik va ijtimоiy jihatlarini turli darajada o‘rganish, tadqiq va tahlil qilish taqоzо etiladi. Kurs ishi mavzusining asоsiy mazmuni urbanizatsiya jarayonining rivоjlanishi, hududiy jihatlari va tafоvutlari, natija va оqibatlarni gеоgrafik tahlil qilishdan ibоrat. Binоbarin ishni bajarishda qo‘yilgan maqsadlar quyidagilardir:
Kurs ishining vazifasi: Ishni bajarishda gеоgrafik tavsif, tasvir, qiyoslash, tariхiy, statistik tahlil usullaridan fоydalanilib, aхbоrоt tехnоlоgiyalari vоsitalari yordamida taqdim etilishi nazarda tutiladi. ishining asоsiy vazifasi uning bo‘limlarida izchillik bilan, atrоflicha yoritish, ular raqamli va chizma ma’lumоtlar, хarita va suratlar bilan to‘ldiriladi va izоhlanadi.
Kurs ishining predmeti : predmeti etib davlat loyihalashtirish idorasi va obodonlashtirish tashkiloti, mavjud qonun va loyihalar, qarorlar va farmonlar, amaliyotga tadbiq etilgan loyihalar olindi.
Kurs ishi ob’ekti: Obekti loyihalashtirish idorasi va obodonlashtirish tashkiloti olindi.
Kurs ishining hajmi: Kurs ishi 31 sahifadan iborat bo’lib kirish, ikki bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan tashkil topgan.
I-Bob. Shahar va sanoat joylarini loyihalashtirish va ifloslanishini oldini olish
1.1. Shaharsozlik konsepsiyalari.
Shaharsozlik o‘zining rivojlanishi jarayonida nuialliflarning qo‘ygan maqsadi bo‘lgan, atrof-nuihitni nuihofaza qilish va yaxshilashga yo‘naltirilgan ko‘pdan-ko‘p turlituman g‘oyalar, nazariy konsepsiyalar, loyihaviv takliflarni ko‘rib chiqdi: 1. 20-asrning boshi; E.Govardning — «Bog‘ — shahari». Bog‘ — shahar m ehnat qiladigan, muloqat, dam olish va yashash joylari har bir yashovchi uchun piyoda harakatda yetish mumkin bo'lgan joydajoylashgan, ixcham tas'nkil qilingan kichikroq qo‘rg‘ondir. Shahar kuchli o‘rmon-park hududiga ega bo‘lishi lozim. Loyiha bo‘yicha bog‘-shahar atrofida zararsiz korxonalar joylashadi. 2. 20-asrning 20—30-yillarida V.Lavrov, L.Leonidov, M.Ginzburg, hamda 1931 yilda Le Korbyuze tomonidan shaharlarni chiziqli yo‘nalishda taraqqiy ettirish g‘oyasi olg‘a surilgan. Bunda shaharning atrof-muhit bilan barqaror aloqasi saqlanib qoladi. Rejada 4 km ga yaqin kenglikka erishilganidan so‘ng shahar uzunasiga rivojlanadi. 3. Shaharlarni transformasiya qilish g‘oyasi: — joylashuvning tarm oqli strukturasi (M .Barxin) — shaharlarni bir chiziq bo‘ylab o‘sishi va yer yuzasidagi tabiiy landshaftli yirik hududlarni qishloq xo‘jalik hududi, akvatoriy, o ‘rm onlar va boshqa shu kabilar ko‘rinishida saqlash; — joylashuvning kinetik tizim i (N .Pchelnikov. A .Ikonnikov) — aholining yuqori darajada to ‘planganligi «quyqalar» ochiq joylar bilan almashinib turadi. Bu g ipoteza uzluksizliktam oyili b o ‘yicha istiqbolli joylashuv g‘oyasini aks ettiradi. Strukturaning uzluksizligi kommunikasiyalarni izolyatsiya qilish va shaharda yo‘llarni estakadalarga ko‘tarib yoki yer ostiga tushirib, tezkor transport yaratish im konini beradi. Qurilish zonalari orasidagi oraliqlarni piyoda yo‘l tarmoqlari bilan ko‘kalam zorlar egallaydi. M ehnat qilish joylarini sanoatning zararli ta'sirid an xalos etib, turar-joy bilan uyg‘unlashtirish ko‘zda tutiladi (3-rasm ) — joylashuvining yangi elem entlari (JYaE) (A.Baburov, A.Gutnov, I.Lejava va boshqalar) — yashash joyidan tashqi chegaragacha bo‘lgan maksimal masofa piyoda yurishda 20 m inutdan oshmaydi. Yalpi qurilish zonasi 3 knt dan oshmasligi lozim.
1-rasm. Shhar kinetik sistemasi asosida joylashtirish (sxemasi)
1-o’zak uylar: 2-ramali karkas: 3-ishdan chiqqan uylardan bo’shatilgan hudud: 4-jamoat markazi: 5-ehtijoy o’zgarishda yacheykalarning ko’chishi: 6-kommunikatsiya: 7-hajmiy yacheykalar bilan to’ldirilgan fazoviy polygonal karkas.
4. «Uchinchi o‘lchov» dagi shaharlar — turli tabiiy sferalardan: yerda, suv ostida, suvda: — EFridman, P.Meymon vaboshqalar «Fazoviyshahar» — konstruktiv asosiy eski shahar yoki tabiiy landshaftlar 20-100 m balandlikda joylashgan qurilish maydoni bo'lib xizmat qiluvchi po‘lat quvurlardan tashkil topgan (5, 6, 7, 8-rasmlar). — K.Tange, Kurokava, Isodzaki va boshqalar — «Ochiq» strukturaviy rivojlanish tizimi uch o ‘lcham dabo'lgan shaharlar. «Bug‘lanuvchi tizimlar», yer ustida osilib tayanchlarda turuvchi «Sun’iy» yerni shakllantiradi. «Tokio-60» rekonstruksiya loyihasida arxitektor Kendzo Tange Tokio qo‘ltig‘i ustida shaharning yangi rayonlari qurilishini ko‘zda tutadi. Bunda qo‘ltiq tom on yo‘naltirilgan va o ‘z navbatida akvatoriyni kesib o ‘tib qarama-qarshi qirg‘oqqa chiquvchi transport magistrali hosil bo‘ladi. Loyihaning asosi transport arteriyasi bo‘lib, shohlari qo'ltiq tom on shohlagan, «barglari» esa tomlari a n ’anaviy yapon tu rar joylarini eslatuvchi balandligi 20 qavatgacha b o ‘lgan haddan ziyod yirik uy kvartallar guruhi 30 — 50 m etrga ko‘tarilgan «daraxt» sxemasi bo‘ldi. Shveysariya arxitektorlari tom onidan strukturasi har biri 15 m ing odam ga hisoblangan, gum bazsim on konstruktiv shakldagi inshootlar k o ‘rinishida yechilgan yetti tu rar-jo y tuzilm asiga asoslanuvchi shahar eksperim ental loyihasi ishlab chiqilgan. «Radiosita» deb ataluvchi balandligi 200 m li gum baz inshooti 28gektar m aydonga joylashadi.
2-rasm. Fazoviy shahar variant. Arx. P. meymon
3-rasm. Shahar strukturasining loyihasi
Do'stlaringiz bilan baham: |
