Mundarija. Kirish I. bob Mavzuning bugungi kundagi holati va masalaning yechimi

Xulosa.

Foydalanilgan adabiyotlar.

KIRISH

1. 
   BOB MAVZUNING BUGUNGI KUNDAGI HOLATI VA MASALANING YECHIMI.
   

Hozirgi axborotlashgan jamiyatda texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishni

mikroprosessor texnologiyalarisiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Har bir soxada elektronikaga murojat etiladi. Sababi bajarilayotgan operatsiyaning samaradorligi, vaqtdan unumli foydalanish, sarflanayotgan elektr energiyaning kam isrofi, ishchi kuchini kamaytirib avtomatlashtirish jarayoniga o’tish bu kundagi talablardan biri. Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish va boshqarish uchun dunyoning yetakchi firmalari tomonidan mikroprosessor texnologiyalariga asoslangan yuzlab dasturlanuvchi mantiqiy kontrollerlar ishlab chiqilgan. Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va boshqarishda bir turli kontroller va kompyuterlardan foydalanish tavsiya etiladi. Bunday hollarda avtomatlashtirilgan tizimning ko‘p darajali boshqarish tizimini loyihalash va ularni yagona apparat-dasturiy platformalarda qo‘llash imikrokontrolleroniyatlari paydo bo‘ladi. Xalqaro standartlarda hisoblash texnikasi vositalari, (dasturlanuvchi kontrollerlar, sanoat kompyuterlari, avtomatlashtirilgan ish o‘rinlari) tomonidan amalga oshiriladigan funksiyalarni, funksional sxemalarda aks ettirish usullari xususida aniq ko‘rsatmalar berilmagan. Chunki, bunday vositalar ko‘p funksiyali bo‘lib, ularning vazifalari texnololgik jarayonning xususiyatlaridan hamda avtomatlashtirish darajasiga qo‘yilgan talablardan kelib chiqqan holda belgilanadi.

Xozirgi vaqtga kelib raqamli elektronika ananaviy analog elektronikani siqib bormoqda. Turli elektron qurilmalarni ishlab chiqaruvchi dunyoning yetakchi firmalari to‘liq raqamli texnologiyaga o‘tishlarini e’lon qilmoqdalar. Odatiy bo‘lib

qolgan shaxsiy kompyuterlar xam to‘liq raqamli texnologiya asosida amalga oshirilgan. Shu bilan bir qatorda raqamli sxemotexnika xamda mikroprotsessorlarning asosiga va asosiy usullariga, raqamli qurilmalarni loyixalashtirishning amaliy yo‘llariga bag‘ishlangan adabiyotlar o‘zbek tilida yozilganlari yo‘q, boshqa tillarda yozilganlari esa juda xam kam. Ko‘pchilik adabiyotlarda butun elektronikani bayon qilishni maqqul ko‘radilar. Asosiysi loyixalashtirishga yondoshish va usullari, loyixalashtiruvchi mutaxasis uchun talab etiladigan o‘zgacha fikrlash va murakkab tizimlarni qurish tamoillarini bayon etishga xarakat qilishdir.

Kontrollerni texnologik jarayonlarda turli maqsadlarda, turli xillarini ishlatilib kelinmoqda. Ana shunday turlardan biri dasturlanuvchi kontrollerlarning (yoki kompyuterning) funksiyalarini jadval usuli bo‘lib hisoblanadi. Unga ko‘ra kontrollerning kirish-chiqish portlari va uning funksiyasi jadvalning alohida qatorlarida belgilanadi. Men tayyorlagan ilmiy ishimda ham ana shunday funksiyalarning bir nechtasi misol tariqasiz keltirilgan. Zamonaviy kontrollerlar bir qator tarmoq protokollarini qo‘llab quvatlaydi. Tarmoq protokoli razemlarning, kabellarning, signallarning turini, ma’lumotlar formatini, shuningdek tarmok interfeyslari uchun algoritmlarni aniqlaydi. Umuman olganda, axborotlarni xatosiz, maksimal qulay tarzda uzatish uchun ularni kommunikasion operasiyalar ma’lum qoidalar asosida olib borish bu davrdagi asosiy masalalardan biri bo’lib xisoblanmoqda.